ترا جُستے کناں. اگں زندگی ترا بَس یک کارےءِ کنگءِ مۆکهءَ بِدنت، چے کنئے؟ آ کُجام کار اِنت که تئو گُشئے من چه رئوَگا پێسر اے کارءَ الّم کنگ لۆٹاں، تُری دگه هِچ کت مکناں.
اگں اے مۆکه منا بِرسیت، زانئے من چے کناں؟ من یَک برے وَه دزبندی کناں که ”دواِش کن، پلیز.“ دو چێا؟
هما کسّه که منی سرگءِ تها شپ ءُ رۆچ چکرّگا اَنت ءُ من آیاں نبشته نکُت نکناں، اے درُستاں نبشته کناں. ءُ درُستاں هما رنگءَ نبشته کناں که آ رنگءَ نبشته نکُتِش نکناں. ءُ اے کسّهانی تها چه وتی نیمگا هِچ فِلٹر نجَناں. هر کسّه هما رنگءَ که در آیَگ لۆٹَگا اِنت، هما دابءَ نبشته‌ئےِ کناں. هما رنگءَ که پالِش بئیَگ لۆٹگا اِنت، هما رنگءَ پالِش‌ئےِ کناں. منی یک کارے وَه همێش اِنت. دگه کارے زانئے چے اِنت؟
تئو عطا شادءِ همے سئوت اِشکته که رحیم بخش نازءَ جته؟ ”دل گَلءَ بال اِنت چۆ بلبُل. بیا گُلابءِ پُلّ.“ اے شئیر عطا شادءِ کتاب رۆچگِرئے تاکدێم127ءَ هم چاپ بوته ءُ عطا شادءِ کُلیات ”گُلزمین“ءِ تاکدێم 314ءَ هم. دوئێں کتاباں دگه دگه پئیم اِنت ءُ رحیم بخش نازءِ جتگێں سئوتءَ دگه پئیم.
دوئێں کتاباں ائولی بند اے داب اِنت که ”دل منی نالیت چو بلبل او گلابءِ پُل“.
نوں اے سرجمێں شئیرءِ موڈ، شئیرءِ چاڑ همے یکّێں چنڈُکءِ سرا اِنت. اگں ”دل گَلءَ بال اِنت“ وانئے، وَه شئیرءِ چاڑ سئوتی رنگءَ بیت، نازینَگے بیت. اگں ”دل په تئو نالیت“ وانئے گڑا چاڑ زهیر اِنت.
نوں اَسل چے اِنت؟ چۆں دَر گێجَگ ببیت؟
یک راهے اِش اِنت که اِشیءِ تَرز چارَگ ببیت که نازێنکی تَرزےءَ جنگ بوته یا زهیری تَرزےءَ. چێا که اِشیءِ ریکارڈنگ هم عطا شادءَ کته، نازءِ آوازءَ.
اے دابێں سئوتانی تها گێشتر وهدا رِدَم، یا ڈُهل سئوتءِ رَپتارءَ گیشّێنیت. رَپتار رَکسی اِنت، مَست اِنت، بال اِنت، آرام اِنت، اێرمال اِنت، اے گپّ گێشتر وهدا چه رِدَما زاهر بیت. انچۆ که عطاءِ آ شئیر که ”پْرۆش دلاں، بگُش که شیشگ اَنت“ اِنت، اے هم رحیم بخشءِ آوازءَ ریکارڈ بوته، تئو گِندئے که چاڑءِ پێدا کنگا ردَم چۆنێں کردارے اَدا کنگا اِنت.
نوں ”دل گَلءَ بال اِنت چۆ بلبُل“ اے رِدَمءَ که رحیم بخش نازءَ جته، اے سرجما سئوتی چاڑے. مَستێں خُمارے. پُراُمّێدێں ودارے. بلے اگں اے شئیرءَ ”دل په تئو نالیت چۆ بُلبُل“ بوانئے ءُ اے سئوتءِ رَپتارءَ سُست بکنئے، یکدَم آرام آرامءِ سرا بجنئے، پوره آشِکے دلءَ زمینءَ مُشَگا اِنت.
بلے عطا شادءَ چے نبشته کته؟ ”دل گَلءَ بال اِنت چۆ بُلبُل“ یا ”دل په تئو نالیت چۆ بلبُل“؟ کَس نَزانت. چێا که عطا شادءِ کتابانی تها اے یکّێں رنگءَ نه‌اِنت. بَس. منی گپّ همدا اِنت. کَس اِدا نجَلّیت، درُست رئوَنت.
نوں منی دومی، یا مسترێں کار مُنیرءِ شئیرانی راست‌نبیسی اِنت. چۆں بگُشاں؟ منی واهگ اِنت که من مُنیرءِ سجّهێں شئیرانی پروف ریڈنگ ءُ ایڈیٹنگءَ بکناں، که منیرءِ هِچ شئیر اے دابءَ اَڑۆکی مبیت که عطائیگ اَنت.
پدا مُنیرءِ شئیر سَک نازُرک اَنت. یک کَسانێں آوازُکےءِ سرا ماناءِ تَل ءُ تۆکاں بدل کنت. چۆ که:
بارێں کئے چه نیامءَ پاد اَتکه
دێم په دێم اَنت پدا دو کَس تهنا
”دێم په دێم اَنت پدا،“ گڑا هما دوئێں مردم اَنت که پێسرا هم دێم په دێم بوتگ‌اَنت. اگں ”اَنت“ءِ زبر پِر مبیت ءُ ”اِنت“ وانَگ ببیت، ته ”دێم په دێم اِنت پدا دو کَس تهنا“ بیت. ءُ اے رندی دێم په دێمێں مردم کجام هم دو کَس بوت کنت، الّم نه‌اِنت هما ببنت که پێسرا دێم په دێم بوتگ‌اَنت. اے دو کَسّءِ اے رنگءَ ڈیفینیٹ کنگءِ کارءَ، منیر تهنا یَک زبَر ءُ زێرےءِ سرا کنگا اِنت.
نوں منا مهسوس بیت که اگں منیرءِ شئیر راست‌نبیس نبوتنت ءُ من شُتاں، کَبرءَ منی پاد تَچک نبنت. بلے منی هما کسّه، که من آیاں نبشته نکُت نکنگا آں، آ هم اهم اَنت. پمێشکا من دَزبندی وَه کناں که منیگاں دو کن. بلے اگں نکُتنت‌ئےِ؟ گڑا تنا وهدا دوئێں کاراں دَستا کنان ءُ رئوان باں.
اگن زندگی ترا همے مۆکهءَ بِدنت، چے کنئے؟
Taj Baloch is a poet and linguist. He published the first anthology of his poetry in 2016 in both Roman and Arabic scripts. Baloch is the Coordinator of Human Rights Council of Balochistan.
He can be reached at @TajBloch
