چئیرمئین! گۆں تئو اے واستا دیوان کنگ وش انت که تئو دیوانَ کنئے، هبرَ زورئے نَزورئے دگه گپے، بله هبرَ کنئے گۆں، هبر گۆشَ دارئے۔۔۔ داں گُڈّی سوالا هم گۆں مردماں دیوانَ کنئے
چئیرمین! چارٹر جێڑهے نه‌اَت و اے کاگد چۆناہیا اینچک وَهدزئوالیَ نَکرزیت چیا کہ اشیئے تها ”پاکِستانُکے“ئے نَکشها ابێد دگه هچ نێست، بله انچۆ که جێڑهے مبوتێں۔ بله نوں اے جێڑهے، چیا که اے واجهئے یکّێں ڈاکومنٹ اِنت، اِکلۆتا وِژَن۔
انگه اینچک مسلہ نه‌اَت، بله؛
چارٹر اَتک
چارٹر بهر بوت
اَکس کشگ بوت
جہان سرا زُورگ بوت
هما مۆسما چارٹر دێما آرَگ بوت که مئے چُک و کماشاں ہزاراں میل پئیادگا سپر کتگ‌اَت و ”آوارجَتگێں بلۆچانی شۆہازئے جہدا“ اِسلام آبادا سر بوتنت، ما درُست همے اُمێدا اتێں که مرچی ”بلۆچ راجی رهشۆن و نمایندہ“ درہێں جہانا سرا زورنت، بله اَتک یک چارٹرے و دگه یک درۆگێں پرِس کانپرنسے۔
چئیرمئین! همے چارٹرئے سوال اتنت که ”نئوابزادہ“آ جار جت که ”نئواب ساہِب“ منی فئونا چِست کنگا نه‌اِنت، نئوابئے جواب اَتک، نئوابزادہئے شِگان اَتک۔ شُمارا مردماں هال دات که بابا، اے هاکمێں هاندانئے لۆگی جێڑہے، بلکێں لۆگا جنگے هستِش، شُما وتی کدّا بێت، رایل فئیملیئے جێڑهاں دئور مکنێت۔ شُما گوَشت اِنه۔۔۔ چارٹر شَر کنگی اِنت۔
چئیرمئین، ہانوادہ! منَ زاناں تئو گوَشئے که ”آ سنگتا وتی جهد کته، آنگُرئے بلۆچ گِپتگ‌اَنت، چیزے ٹهێنته۔ اگن شمئے نِزّا شر نه‌اِنت، وتی سَلاهاں بدیئے“ بله گپ اِش نه‌اِنت۔ گپ اِش‌اِنت که؛
چارٹر انچُش جۆڑ کنگَ بیت؟
انچُش بَهر کنگَ بیت؟
انچُش چارَگَ بیت؟
انچُش فاینلَ بیت؟
انچُش دَسخَتّ بیت؟
انچُش جهانئے دێما اێر کنگَ بیت؟
اِشیارا انچۆ بلۆچ آجۆییئے سرٹیفکیٹ جۆڑ کنگَ بیت
درهێں جهان ہمِشیئے واستا لپاشگ بیت
درهێں گُلزمینا په همِشیا نِندوکایی اُشتِری پَد جۆڑ کنگَ بیت؟
”چارٹرئے مَکسد چے اِنت؟“
”دُنیایارا پێش دارَگ که ما درُست یک‌جاگه اێں“۔
”اَسلیا گُڑا درُست یک‌جاگه اَنت؟“
”اَسلیا هم هئو، چُشێں دوری نێست“
”دوری که نێست، بگوَش چارٹر جۆڑ کنگئے راه و رهبندا بدل کنێت۔
جهدِ آجۆییئے درهێں شریداراں یک‌جاگه کنێت
بلۆچ دانِشور و زانتکاراں گِران و مشوَرہ کنان کنێت
باڈیے جۆڑ کنێت
بئیرسٹر هم بِگِرێت دانکه اشیئے زُبان دنیائے میان‌استمانی کانودانی هسابا رَد مبیت۔
ائولی ڈرافٹا جۆڑ کنێت
چاران و شرتِر کنان کنێت
فاینل کنێت
دَسخَت کنێت
جہانئے دێما اێر کنێت۔
بلۆچئے تها یک یکیا وَه بلکێں چشێں کارئے توانے نێست بله اگن گێشا گێش بلۆچ هئوار کنگ ببیت ته اے کارا کُرتَ کننت۔ درهێں آجۆیی دۆست اگن گۆں گێشا گێش بلۆچ زانتکار و دانِشورا هۆر ببنت و چشێں کارێئے جہدا بکننت، کارَ بیت۔ وهدَ جنت بله بوتَ کنت۔
”چۆ بلکێں مکننت سنگت“
”چیا؟“
”آیاں بس جۆڑ کته، اگن سنگت، پارٹی، دانشور، هَرکَسا کار کنگی اِنت وَه بواننت و وتی سَلاهاں بدیئنت۔ ”آزادی و جمهوریت“آ اَبێد اِندگه درهێں شِک بدل بیت کننت، سنگت گوَشگا اَنت۔“
چۆنێں آزادی و کُجام جمہوریت؟ وت‌ماں‌وتا نندگ و بلۆچ گل و دانشورانا وتی راجی آجۆییئے چارٹرئے سرا همکار بئیگئے آزادی و ہَک نێست، اِشیئے که جۆڑ بئیگا جمهوریت نێست، اشیئے رائج بئیگا کجام جمہوریت کئیت؟
”هئیر، چئیرمئین! چارٹر شُمارا دئیگ بوته؟“
”هئو، سر بوته سنگتانا۔“
نئواب براہمدگ بگٹیارا سر کنگ بیت و اَکسَ کایَنت۔ خان کلاتا سرکنگ بیت و اَکس کایَنت۔ سردار اخترمینگلا سر کنگ بیت و اَکس کایَنت۔۔۔ دانکه ائوگاناں سر کنگ بیت و اَکس کایَنت۔۔۔ شُمارا چارٹر سر بیته۔۔۔ واجہانا سَر کنگ بیته۔۔۔ باید اِنت تئو بزانئے که په چارٹر جۆڑ کنۆکاں اهمێں ”ادارہ“ کئے و کئے اَنت؟
هئیر، بله چارٹرئے جند وَه وَنته، نه؟ سنگتانی دلا اِنت که چارٹرئے نبشته کتگێں گپانی سرا گۆں تئو دیوانے بکننت، کَدی فارغ بئے؟
”هر وَهدا سنگت بگوَشنت“
کجا؟
”هر جاگه که سنگت گوشنت“
چۆن؟
”هر پئیم که سنگت گوَشنت“
شَرّ
Taj Baloch is a poet and linguist. He published the first anthology of his poetry in 2016 in both Roman and Arabic scripts. Baloch is the Coordinator of Human Rights Council of Balochistan.
He can be reached at @TajBloch
