چار سالی نُنُّک، برَمش که بیست و شَش مئییا تربتا ٹَپّی بوت ته سجّهێن بلۆچان وتی سالانی بےبرَمشی هلاس کرت و مێتگ و بازاران در آتکنت. برَمشئے مات بیبی ملکناز چه همے دُزّانی تیران بێرانَ بیت که برمشئے دلبندا لگّنت. لۆگئے مردم یک دُزّے گِرنت و اندگه دو تچیت.

دُزّا کارڈے کیسگا بیت، اِم آییئے کارڈے که همے پدّرَ کنت (و دُزّا وت منِّتگ هم) که اے مردم په پاکستانئے پئوجا کارَ کننت. گپتگێن دُزّئے هسابا اے مردم یک ٹۆلیے بوتگ‌اَنت، سمیر سبزل اشانی سرۆک بوتگ و په سرکارا کارِش کرتگ. جی هئو، سمیر سبزل، همے سمیر که اکسیئے تها بلۆچستانئے وزیر میر زهور بلیدیئے کشا نشتگ.

زهور بلیدی گوشیت که من وتی کشا نشتگێن سمیر سبزلا پجاهَ نئیاران. اے مرد انچۆ وتسرا آتکگ و منی کَشا، چۆ دێریگێن دۆستێا نزّیکا نشتگ.

سمیر سبزلَ گوشیت که اے دُزّ که بیبی ملکنازئے لۆگا گرگ بوتگ و منی نامی داتگ، من اشیا پجاهَ نئیاران و اے کارا منی دستے پادے سهیگ نه‌اِنت.

بله مردم زاننت که کئے کئیی مردم اِنت و کئے په کئیا کارَ کنت. پاکستانی ادالتان بلکێن اے گپا کَس سابت کرت مکنت، بله هرکس وتی مێتگ و دمگئے مردمانَ زانت. پمێشکا چه اے شێرزالئے کۆش و تپلێن برمشئے ٹپّی بئیگا بلۆچستانا نشتگێن مردمان مارِت که اگن ما انگه هامۆش ببێن، کجام هم شومێن رۆچێا منی گوهار، منی چُک، منی لۆگ هم همے رنگا تیرانی دێمپانَ بیت.

بلۆچستانا ابێد، پاکستانئے هر هما جاگها که بلۆچ نشتگ، اۆدا همے تپنگیانی ٹۆلی هست‌اَنت که اۆدئے مردمِش همے کدّا جنجال کرتگ‌اَنت. پاکستانا دێر اِنت بلۆچئے جنگ ٹێکه داتگ. اے کارئے گێشتر ٹێکه‌دار هما مردم اَنت که په زۆر، په گۆچلی، بلۆچستانئے پارلیمنٹا برگ و نادێنگ بوتگ‌اَنت. اے ٹێکه‌داران وتی کمپنی (ڈِته اسکواڈ) جۆڑ کرتگ‌اَنت.  بلۆچستانا گێشتر جاگهان سیاسی و سماجی کارکنانی چست کنگ، کُشگ گێشتر همے ڈِته اسکواڈانی دستا اِنت.

و بلۆچستان آدێنکے. هرکسی دێما چارئے، تئیی دلا یکّێن اِنت.

سرکارا سیاسی مردمانی چست کنگ و بێگواه کنگ شرو کرت، بلۆچ آزادی پسندان بلۆچ پارلیمانی سیاستدانانی زاه و بد شرو کرت. سرکارا سیاسی مردمانی جنگ و دئور دئیگ شرو کرت، بلۆچ سرمچاران چاریگ و جاسوسئے کشگ شرو کرت. سرکارا وتی جنگ ٹێکه داتگ‌اَت، هر هما کار که سرکارا وتی ناما کنگی نه‌اَت، ٹێکه‌دارانی مزدوران کرت، بلۆچ سرمچارێن گَلان هما کار که وتی ناما کنگی نه‌اَت، کارئے جندِش کرت بله نمنِّتِش.

ڈِته اسکواڈان مردمانی لۆگان دئور کرت و سیاسی کارکن کُشت، اے کارانی تها جنێن و چُک هم جَتنت. سرکارئے نام که گِرَگ بوت، سرکارا نمنِّت، چیا که جنۆک پئوجئے وردیا نبوتگ‌اَنت. بلۆچ سرمچاران هم “ازیمتر کئومی مفاد” آ “چاریگ و جاسوس” ئے لۆگا دئور کرت، مردم لۆگئے تها کُشت، جنێن و چُک هم جت. گَل که جست کنگ بوت، اشیا هم نمنِّت چیا که اشیارا وه چۆناها وردیے نێست.

سرکارا سۆشل میڈیا و اندگه جاگهان وتی ٹَٹو نادێنتنت که هرکس منی ناما گیپت، زاه و بد کنێت، هرکسا گپ جت، چُپتی کنێت، بلۆچ سرمچاران هم سۆشل میڈیایا انچێن ٹَٹو نادێنت و همے کار پرماتنت. سرکاری ٹَٹوان هَرکسی هرچیزا کار اِنت، بلۆچانی ٹٹو هم سُهبئے بێلا سفارتکارے، نێمرۆچا سرمچارانی نماینده اِنت، بێگاها پلاسپرے، سرشپا فئیمینسٹے و نێمشپا گۆن وتی مێتگئے سرمچاران کنٹِکٹَ بیت و وتی مێتگا “جاسوسے”ئے کُشگئے هُکما دنت (نئیشنلسٹ، سۆشلسٹ، فئیمینسٹ، انساپ و آزادیئے نامئے سرا جهانئے پۆسٹانَ کننت، کارئے باریا ٹارچا بجن، چُنڈُکے گِندگَ نبیت). پاکستانئے ٹٹو نشتگ‌اَنت که سیاستدان بےایمان اَنت زردێن وری مبوتێن، شونزێن جنڈی نبوتگ‌اَت، بلۆچئے ٹٹو نشتگ‌اَنت که بلۆچئے سیاست ناکام اِنت و مئے راجی پئوج مبوتێن، بلۆچستان نبوتگ‌اَت.

بیبی ملکنازئے کۆش و تپلێن برمشئے ٹَپّان مهلوک لرزێنت. مردمان زانت که سرکارا بلۆچستان پکار اِنت، بلۆچستانئے مردم مِرَنت شَرّ، زندگَ بنت شَرّ. مهلوکا زانت که کئومپرستان مئے آزادی پکار اِنت، ما مرێن شَرّ، زندگَ بێن شَرّ. مردمان زانت که فئیمینسٹان جنێنئے آزادیئے پکار اِنت، ملکنازئے کۆش آیانی جێڑه نه‌اِنت. وهدے مردمان دیست که اے سرکاری تپنگی مارا په اێمنی نندگا نئیلنت، پاد آتکنت. دێما چۆن که انچێن بلاهێن پئوجے که مردمانی دستَ نرسیت، ته سجهێن شهران شۆرے پاد آتک که تان اے ساهتا برجم اِنت. درست چه سرکارا همے لۆٹا کنگا اَنت که سمیر سبزل و آییئے ٹۆلی سزا دئیگ ببنت و سرکار چه سجهێن بلۆچستانا اے ڈِته اسکواڈان هلاس بکنت.

چه برمشئے جێڑها بلۆچ مهلوکا یک گپے سابت کرتگ: ما نون دم برتگ. چد و دێم اے بےاِزّتین زند برداشت کنگَ نبیت.

مهلوک در آتک، مێتگ پاد آتکنت، بازێن سیاسی و سماجی سرۆکا کوکار کرت. بله آزادی پسند کجا اۆشتاتنت؟ چه ملکا دور تتکگێن گێشتر سیاسی سرۆکا وه بئیان و ٹویٹے هم ندات. هما سرۆک که چه ملکا کمّے نزّک‌تِر تتکگ‌اتنت، آیان کمے باز هبر وه کرت، بله آهانی مردمانی هبر گێشتر همش اَت که اے گلامیئے زند انچش کنت، اے رنگێن جێڑه هر هرۆچَ بنت و وتا، آفیشلی، چه اے بلاهێن ائوامی زهرشانیان دور داشت. اشانی هبر یکّێن اَت، بگپتِ شائر:

دل بهی اس ضد پہ اڑا ہے کسی بچے کی طرح

یا تو سب کچھ ہی اسے چاہئے یا کچھ بھی نہیں

اشانی هبر همش اِنت که رسیت وه آزادی برسیت، اگن آزادی نرسیت، دگه هچ مرسیت.

بله بلۆچ مهلوکا اے هبر سابت کرت که بلۆچستانا اے “سب کچھ” هماییا رسِتَ کنت که بلۆچ مهلوکئے ازّت، جان و مالئے هئیالا بداریت. هر کس که چه بلۆچئے هر رۆچیگێن جێڑه، ازت و بےاِزّتیان وتا لاتالۆک بکنت، په آییا اے جنگئے تها تهنا یک چیزے پشتَ کپیت، “کچھ بھی نہیں”. کسے که وتا چه جنێن و چکانی کۆشئے جێڑها دور بداریت، آ مشکل اِنت که مهلوکئے دلا جاگه بکنت. هر هما تاکت که اے رنگێن نارئوایی بکنت، آییئے هلاپا مردم انچش درَ کایَنت.

اگن بلۆچ مهلوک اینکسێن بلاهێن پئوجێئے هلاپا چۆ در آتکَ کنت، ته هئیال بکن که اگن بلۆچ سرمچارے چشێن کارے بکنت، و اگن اے همک مێتگا نشتگێن بلۆچ وتی مێتگئے سرمچارانی دێما در آتکنت، ته په گَلان رَکّگ گران بیت.

بیبی ملکنازا لۆگانی دئور کنگ گران کرت، په سجهێن تپنگیان. برمشئے جێڑها انساپئے لۆٹگئے تئوکل پاد کرت، په سجهێن مردمان.

Don’t miss posts from Balochistan Times!

We don’t spam!

+ posts

Taj Baloch is a poet and linguist. He published the first anthology of his poetry in 2016 in both Roman and Arabic scripts. Baloch is the Coordinator of Human Rights Council of Balochistan.

He can be reached at @TajBloch

Leave a Comment