اے نبشتانک سیمیلی وھالن ءَ نویستگ ءُ 31 مارچ 2016 ءَ ماں فارن پالیسی ءَ شنگ بوتگ۔ تاج بلوچ ءَ چہ انگریزی ءَ ترّینتگ۔ وھالن مڈل ایسٹ ءِ تہا امریکی پالیسی ءِ زانتکارے۔
وزیر اعظم نواز شریفءُ آئیءِ کُمک کار، منّنت شَر نہ مننت شَر، بلے آ پہ پاکستان ءِ روکپتی صوبہ بلوچستانءِ جاوراں سک پریشان اَنت۔ نوک اڈ بووکیں پروجیکٹ ءُ پولیس چیک پوسٹانی سرا آجوئی دوستیں بلوچانی اُرُش گیش بوان اَنت۔ انچو زاہر بیت کہ اے ہنداں امنءُ ایمنی ءِ جاورانی سرا ہکومت ءِ دَزرَس لُک بوان انت۔
اے گپ گیشتر اے واستا اہم اِنت کہ بلوچستان گواجن (وسائل) ءَ پُرّ اِنتءُ بازیں اسٹریٹیجک دَمگانی بُنجاہ انت۔ بلوچستان گوں ایران، افغانستان ءُ عرب زِرءَ ہم مَرز اِنت۔ بلوچستانءِ مزن شہر کوئٹہ، خیبر پاسءِ باپاری مانتَرّءِ سرا اِنت ءُ دگہ بازیں اہمیں زمینی شاہ دگّانی راہ انت۔ بلے اَنگہ بلوچستان، پاکستانءِ چہ درُستان وار تریں جاگہ اِنت۔ بلوچستانءَ وانندہی چہ پاکستانءِ ہواریں 58 درسَدءِ ہسابءَ ہم سک باز کَمتِر اِنت۔ 2015 ءِ ہسابءُ دادانی رِدءَ، بلوچستانءَ، 100ءِ تہا 39 مَردینءُ سَدءِ تہا 16 جنیں وَنتءُ نبشتہ کت کنت۔ انچائیں مردمءَ آپءُ بجلی ءِ رَسگ ہم گران انت۔ روبرٹ وِرسِنگءِ گُشگ اِنت کہ بلوچستان ”اَنچیں جاگہے کہ اودا پاکستانءِ سرکارءُ ہَندی قبائلی کماشانی نیامءَ زورءُ واک ءِ کَشّءُ چیل پَدّر اِنت۔“
پاکستان ءِ ایدگہ بازیں جیڑہانی وڑا، بلوچستان ءِ جیڑہ ہم چہ 1947 ءَ ہندوستان ءُ پاکستانءِ بہرءُ بانگ ءَ بنا بیت۔ ریاست کلاتءَ پہ دو دِلَگی چہ ہندوستانءَ جتا بوگءِ پیسلہ کت۔ پاکستان کہ آزاد بوت، تہ اودءِ نوک گامیں سرکارءَ را چوناہیءَ اینکسیں داشت ءُ توانے نیست اَت، ءُ کلاتءِ یاگیانی جُنز پرآئیءَ مزنیں تُرسے ات۔ 1962ءَ وہدے پارلیمنٹ ءَ صوبائی وت واکی کَمتر کت، تہ بلوچ آجوئی جُنزءِ مِروکیں آسءَ کلات ءِ درہیں کُنڈ گپت انت۔ آجوئی جنزءِ یک مزنیں گلے بلوچ لبریشن آرمی (بی ایل اے) اِنت، کہ امریکہ ءُ یورپی یونین ءَ دہشتگرد گَلے نامینتہ، ءُ دگہ یکے بلوچ لبریشن فرنٹ (بی ایل ایف) اِنت۔ نوں آجوئی جُنزءِ واہگ اودءِ ہر بلوچءِ تہا سَک جُہل پُتِرتہ۔
2014ءِ سالءَ، انچو کہ آجوئی دوستیں سروک گار بوان بنت (گُمان ایش اِنت کہ آئی ایس آئیءَ چست کتگ اَنت)، بلوچستانءَ آجوئی دوستانی اُرُش وَدّان بنت۔ دانکہ 2014ءِ اکتوبرءِ ماہ اَتک، چہ اقلیتی قوماں کساس 300 ہزار مردم چہ بلوچستانءَ جنگی جاورانی سوَبءَ لَڈّ اِت، چیا کہ نوں گیر بلوچ ہم جَنَگ بوگا اتنت۔ فروری 2015ءَ شَہزادہ محی الدین (کہ چہ کلاتءِ شہزادگان اِنتءُ بلوچ سردارے) ءَ گوں ڈانءَ گُلگدارے ءَ گُشتگ اَت کہ اگاں سرکار گوں بلوچاں نہ نشتءُ اے جیڑہ ءِ گیشءُ گیوارءِ راہ ئےِ نہ کَشّ ات توامیں بلوچستان چہ سرکارءِ دستءَ درکئیت۔ آئی ءِ گپ ءِ دیم گوں بلوچ ءُ سرکار دوئینان ات۔
نواز شریف ءُ چینی صدرءِ پاکستان ءَ روڈانی سرا 4600 کروڈ ڈالرءِ سرمایہ کاری ءِ جار ءِ پیسری ماہ ءَ سیندک میٹلزءِ پنچ ٹینکر ماندارگ بوتگ اتنت۔ پاکستانءِ فوج ءَ دو روچ ءَ رَند پنچ کَس کُشت، ہمے شک ءَ کہ گوں بی ایل اےءَ بندوک بوتگ اَنت۔ سیندک، گوں چائنا میٹلرجیکل گروپ کارپوریشنءِ ہمکاریءَ، ماں بلوچستان ءِ تُرسناکیں ضلع مستونگ ءِ جاگہےءَ گواجن کَشّیءِ کارءَ اِنت۔ انچو کہ صدر ژی اتک ءُ شت، مئیءِ ماہ ءَ درہیں بلوچستانءَ جنگءُ چوپ گیش بوت۔ گیشتری اُرُش کنسٹرکشن ءُ روڈءُ دَگانی کارانی سرا اتنت۔
چین، پاکستانءَ ہما زرءَ کہ جنگ ءَ اِنت، اے پاکستان ءِ انوگیں توامیں جی۔ڈی۔پی ءِ کِساس 20 درسد بیت۔ اے سرمایہ کاری پاکستانءِ تہا توانائی، راہءُ دگانی پروجیکٹاں ہم کُمک کنت ءُ اشانی تہا ”چین پاکستان باپاری دَر“ ہم ہوار اِنت کہ اے راہ چین ءَ را تاں ہندی زِرءَ زممینی راہے دَنت۔ گوادر کہ جُہلاپیں تیابے، اشیءِ پورٹ ءَ چہ پیسرا چینی جوڑ کنگا اَنت، اے ہروہدا کہ سرجم بہ بیت، چینءَ را عرب گلف ءِ ٹیل ءَ سر کنت۔ ”چین پاکستان باپاری دَر“ چہ گوادرءَ وتا شہار دیان کنت تاں چین ءِ ہما رودراَتکی ژِنجانگءَ رؤت کہ اودا گیشتریں مردم مسلمان اَنت ءُ اودا ہم چہ چین ءَ آزاد بوگ ءِ واہگے ہست اِنت۔ ”چین پاکستان باپاری در“ءِ نَکشہ جوڑ کنوکاں بندات ءَ ہمے سَلاہ داتگہ کہ اے دَگ تچک ءَ چہ بلوچستانءَ بئیتءُ نیامءَ 3000 کیلومیٹر کَم کنگ بہ بیت، بلے نوں امن ءُ ایمینیءِ جیڑہانی سوبءَ اے دَگ چہ پیجابءَ گوزان کنتءُ بلوچستان ءِ تیاب ءَ، وتی گُڈّی جاگہہءَ سر کنگ بیت۔ چینی صدر ژی، ماں درملکاں چُشیں سرمایہ کاری یےءِ ہکءَ نہ اِنت کہ آئیءِ تہا تاوان ءِ تُرس باز بہ بیت، ءُ اے گپءِ تہا ہچ رَنگیں شَکے نیست کہ نواز شریف ہمے اُمیدءَ اِنت کہ چین پاکستان باپاری دَر، پاکستانءِ زَر شوہازی ءِ جہانی مہیم ءَ را ارواہ مان کنت۔
اے دمگ ءِ اِندگہ زورآور بلوچستانءِ جاوراں سَک ہورتیءَ دلگوش کنگا اَنت۔ 2015ءِ گُڈ سرءَ، ایرانءَ پاکستانی سیمسرانی تہا ماٹر گواری کت، ءُ اے توان ءِ پیشدارگ تہنا پہ پاکستان ءَ نہ اَت بلکیں ہما پہ بلوچان اَت ہم کہ ایرانءَ نندوک اَنت۔ پاکستانی طالبان (تحریک طالبان پاکستان) ءَ ہم بلوچستانءَ وتی کار تیز تر کتگ انت: 2016ءِ سالءَ بلوچستانءَ چہ ٹی ٹی پی ءِ نیمگا دو مزنیں وَتکُوشیں ارُش بوتہ کہ اشانی تہا 27 کَس مُرتہ۔ افغانی طالبانءُ پاکسانی طالبان، دوئینانءَ بلوچستانءَ نزیکیں بندوکی ہست؛ افغانی طالبانانی سروکیں مجلس، کوئٹہ شوریٰ، چہ 2001ءَ ہمے دمگاں باروٹی اِنت۔ ٹی ٹی پی ءِ وَدّوکیں سرگرمی ہمے پدر کنگا اَنت کہ ماں بلوچستانءَ سالانی سال دیما روانیں آجوئی جہد ءَ پاکستانی سرکارءِ زور اے دَمگاں کم کُتگ۔
بلوچستان ءِ جیڑہ ءِ سرا نواز شریف ءِ ہبر ہم ہما کوہنیں گپ اَنت کہ پیسرا بوتگ اَنت، بہتام ءَ انڈیا ءِ سرا بجنءُ بنند۔ بلے دنیگہ ہچ رنگیں چُشیں سُبوتے دیما آرگ نہ بوتہ کہ چرائیءَ پدّر بہ بیت کہ انڈیا ماں بلوچستان ءَ آجوئی پسندانی پُشت اِنت۔ چو مدام ءِ ہساب ءَ اود ءِ جنگ ءُ جدل ءَ را نہ منّگ وتی جاگہہءَ، بلے اودا پسادانی رنگ ءُ تہر ہم پہ پاکستان ءَ جیڑہے ءُ آہانی ودّگ ہم ۔ پاکستان چہ بِندات ءَ زور ہوار گیتکگیں دمگانی یک تاتوپاتیں یجّائی یے بوتگ۔ ۔ نہ وشّیں بلوچستانے پاکستان ءِ مُہکمی ءَ شکّی کنت، ءُ سینٹرل ایشیا ءِ تہا واک ءُ زورءِ ہم تَنگی ءِ ہم ژامبلینت کنت۔
Taj Baloch is a poet and linguist. He published the first anthology of his poetry in 2016 in both Roman and Arabic scripts. Baloch is the Coordinator of Human Rights Council of Balochistan.
He can be reached at @TajBloch
