After attending an event in Bonn about Balochistan in April 2022, we stopped at Lützerath on our way back. Lützerath was a resistance camp—one of the first efforts to block the RWE coal mine, which had become a focal point for Germany’s rising climate change resistance movement. The entrance roads were blocked with cardboard, branches,
عزّت تئی مِهرُک بْرهنگ اِنت
Mehlab Naseer
”یار، مرچیگێں گرم مردمء بے رۆگنءَ پچیت.“ زبیدهءِ گۆشاں بچکّےءِ تئوار کپت. همے دمانءَ آئیءَ که کَش ءُ کرّاں چارت، ته آئیءِ گُمانءَ کش ءُ کرّءِ درسێں مردم چۆ کاشُکێں ماهیگءَ بلاهێں هئیک‌پچےءِ تها پلپٹگا لگّتنت، پوره بے رۆگنءَ بوّگا اَتنت. کندگ‌ئےِ آتک. بلے آئیءِ گمان چه ادا نه‌اۆشتات. پدا آئیءَ گمانءَ دیست که درس جاندر اَنت. جنێن …
زُبان‌بَندی
Sameer Mehrab
سِنسَرشِپ بنداتءَ من فلماں دیست؛ جنکّ ءُ بچکّ که نزّیکا آیان بوتنت، چُکّگی سین گار بوت (من هئیران بوتاں که اے چارَگ ءُ واهگ بَس همینکسءَ اَت؟ کمّے نزّیکی ءُ پدا بسّ گار؟). چُشێں ڈبّگ مردمءَ هئیران کنت ءُ کندێنێت. پاکستانءَ سِنسرشپ انگه انچۆ توانا اِنت که مردمءَ کندگ کࢨت. وهدے پاکستانی سنسر مالوم بوت …
Balochistan, Censorship, enforced disappearances, freedom of speech, missing persons, Salman Rushdie
فدائی سِلاهے یا مردمے؟
Taj Baloch
من چارَگ لۆٹَگا اَتاں که بارێں چه گوَستگێں جنوَریءَ تاں انّونءَ چینچو بلۆچ مُرتگ؟ بلوچستانءَ مرگءِ کِسم باز اَنت، پمیشکا ھساب یک جاگھے نرسیت. هرکَسءَ وتی کارءِ هسابءَ هسابے داشتگ: اِنسانی هَکّانی گَلاں هما مردمانی هساب داشتگ که کُشگ بوتگ‌اَنت، گێشتر سرکارءِ دستءَ، فلاهی ادارهاں هما مردمانی کَمّے باز هسابے داشتگ که آهانی کرّ ءُ …
baloch missing persons, Balochistan, enforced disappearances, missing persons
کَمانچر اِن فریمز
Shehzad Obaid
چارده سال اَکس‌کَشّی کنگا رند کمانچرءَ ائولی رندا وتی کشّتگێں اکسانی ایگزیبیشنے ”بلۆچستان اِن فریمز“ءِ نامءَ برجم داشتگ‌اَت. صدیق گوٹھ ملیرءَ سئے هزار مردمءِ آیگ هم مزنێں گپّے. تاں هپتگےءَ سوشل میڈیاءَ گێشتریں اکس کمانچرءِ کشّتگێن اَتنت. یکےءَ زاه دات، یکےءَ دلءَ داشت ءُ فریم بها زُرت، یکے نرُنڈگا اَت که ’اینچو نئوٹنکی؟ کمانچرءَ اکسانی …
Balochi, Balochistan, enforced disappearances, missing persons
لَچّه
آزمان جَهلءَ اێر کپگءِ هاترا چے کارمَرز کنت پُهل، یا پَدیانک؟ اِنّه، بَس یک لچّهے. لَچّهے هر وهدا بلۆٹیت آزمانءَ جَهلءَ اێر گێجیت ءُ زمینے جۆڑ کنت لَچّه لنکُکانی نیامءَ انچێں چؤلے که مئیم نبیت انچێں چؤلے که دریاءَ پَجّاه نئیاریت لَچّهے هر وهدا بلۆٹیت زمینءَ انچۆ بُرز بارت که اِستال آئیءِ چارگءِ هاترا وتی
آزمانکے چه پُتێنکاں: نۆکێں اُگده
دُکّانءَ بۆجگا اَتاں که بُرزێں تئوارے منی گۆشاں کپت. شپءِ نێما اے کئے اِنت؟ من گُڑِتاں. پدا دل جَم بوت که ناکۆ جامی اِنت. یک دمانے منی دست لرزگا لگّتنت، بلے پدا من کُبل پچ کت ءُ شٹَر بُرز کت. شٹرءِ گْرانێں تئوارءَ آ پدا کوکّارءَ لگِّت. اَڑے کئے اِنت؟ اَبدُل، تئو ئے؟ من که
مئے بازار سرجمءَ کبرستانے بوّان اَت
یکّۆئی هما درپ منی دێما اَت، آئیءِ سرءِ نکش ءُ نگار. آئیءِ ڈَن همینچو که زێبناک اَت، آئیءِ ته دو همینچو تُرسناک اَت. دلءَ ابێد سێنَگءِ دراهێں آزه همے درپانی تها اَتنت. دل انگت سێنگءِ تها اَت. چِلّ رۆچءَ پد آئیءِ دێما دئوائی جنَگ بوت ءُ دراهێں بالادءَ پَٹّی پتایگ بوت. رۆچءِ ائولی برانز همۆدا