ساہِگ واتر کنت، اے آر دادءِ چِلّءُ نُہہ تاکدیمی ناولٹے، کہ دوہزارہَبداہءَ چہ اِستین شِنگکار کیچءِ نیمگا شِنگ بیتگ۔
اے ناولٹ نمدیانی ناولٹے کہ اِپِسٹولری ناولٹ گُشگ بیت۔ اے نمدی، دادءَ پہ نبشتہ کاریں جنینےءَ نِبشتہ کُتگ اَنت۔ دُنیاءِ بازیں زُبانانی لبزانکءِ تہا اِپِسٹولری ناول نبشتہ کنگ بیتہءُ دُنیاءِ اولی اِپِسٹولری ناول پریژن آف لَو اِنت کہ کیسٹیلیئن نبشتہ کار ڈیگو ڈی سَن پیڑروءَ نبشتہ کُتہءُ شاںزداہُمی سدیءَ اِسپینش زُبانءَ شنگ بیتگ۔
چریشیءَ رند دگہ بازیں نبشتہ کارےءَ اِپِسٹولری ناول نبشتہ کُتہ بلے اِپِسٹولری ناول ہما وہدا نامدار بوتءُ گیش نبشتہ کنگ بوت وہدے ہژدَہُمی سدیءَ سیموئل ریچرڈسنءِ ناول پامیلہ شنگ بوت۔
چہ پامیلہءَ رند بازیں فرنچءُ جرمن ناولسٹاں اِپِسٹولری ناول نبشتہ کُت۔ نی اِپِسٹولری ناولانی مزنیں لِسٹے ہست، ہر لبزانکءِ تہا مارا اِپِسٹولری ناول دست کپیتءُ نی بلوچیءَ ہم اِپِسٹولری ناول ہست۔
ساہِگ واتر کنت، بلوچیءِ اولی اِپِسٹولری ناول اِنت، چوناہا اِپِسٹولریءِ سئے مزنیں تَہر اَنت
مونولوجیک، ڈائیولوجیکءُ پولیلوجیک
مونولوجیک اِپِسٹولریءِ ہما تہرءَ گوَشنت کہ آئیءِ تہا یک کارستےءِ نِمدی ببنت
ڈائیولوجیکءِ تہا دو کارستءِ نمدی بنت
پولیلوجیکءِ تہا دو یا چہ دوءَ گیش کارستءِ نِمدی بنت
ساہگ واتر کنت، مونولوجیک تہرءِ ناولٹے کہ نمدی یکّیں کردار، قادرئیگ اَنت۔
قادر، پہ سیکسءَ شُدیکیں اِنسانے، گوں ہر جنکءَ وَپتءُ واب کنگ لوٹیت۔ وتی سئے ئیں ماہانی چُٹّیاں جنکےءِ لوگءِ دپءِ رَوءُ آءَ گوازینیت۔ شرابءُ بیئر وارت بلے وانوکے ہم۔ آ جنکءِ کرّا رئوت ہم روتاکے دستءَ ئِے،ءُ جنکءَ زوریت اردو بازارءَ رئوت کتاب چاریتءُ منٹوءِ کتابءَ زوریت، کُجام گنوک گوں کہبگءَ روت کتاب چارگءَ؟ آ برے برے بیگاہاں وتی دُکانءِ دیما نندیت کتاب ہم وانیت، چریشاں زانگ بیت کہ قادر وانندہینءُ سَکّیں کتاب دوستیں مردمے بلے آئیءِ گیشتریں دلگوش سیکسءِ نیمگا اِنت، دُکان ہم آئیءَ جنینانی چارگءِ واستا، جنینانی بازارءَ پچ کُتگءُ دکانءَ جنینانی سمبہگیءُ جنینانی زرورتءِ سازءُ سامان بہا بیت۔ چوناہا مئے سماجءِ تہا اے پئیمیں اِنسان، بدکارءُ ناشر گُشگ بنت، زاءُ بد کنگ بنت بلے ہمے کاراں کہ قادر کنت، مئے چاگردءِ کُجام مردم اِش نکنت؟ کنگا ہرکس ہمے کاراں کنت بلے اے بابتءَ گپ کنگا مئے چاگرد ہَسّاس اِنتءُ جنکءُ بچکءِ، گوں یکے دومیءَ بندوک بُوّگ مئے چاگردءِ واستا غیرتءُ دودءُ ربیدگانی جیڑہے۔
آشا، زبیدہ، پنجاہ سالی جنین، زرینہ، اے دْرہیں کارست مئے سماجءِ تہا قابلِ برداشت نہ اَنت، مئے سماج اے نچاریت کہ آشاءُ پنجاہ سالی ئیں جنین پہ وتیءُ وتی کہولءِ زندگ دارگءَ جسم ءَ بہا کنگا اَنت، اے گپءَ ہم نچاریت کہ زبیدہءُ زرینہءِ پئیمیں، پہ وپتءُ وابءَ دلءَ مان کنوکیں مردمے چے لوٹیتءُ چُشیں مردم بے وپتءُ وابءَ چینچو بے تاہیرءُ تَکانسُر اِنت۔ اے گپءَ ہم نچاریت کہ آ تہنا اے چیزءَ لوٹیت کہ کَسے آئیءِ تاہیر گِرَگءِ سوَب ببیت۔
اے پئیمیں تبءُ زہنیتءِ مردم چوں قادرءَ، یا دادءِ اے ناولٹءَ قبول کننت؟ ہچبر نکننت، ءُ آہانءَ اے ناولٹ اے واستا تبءَ نَکَپیت کہ بلوچ نبشتہ کاراں وتی وانوکانءَ آئیڈیلسٹِک کارستءِ آدت داتہ۔ بلوچ وانوک لبزانکءِ تہا مُدام آئیڈیل شوہاز کنت، مِسالی مردم شوہاز کنت، انچیں مردم شوہاز کنت کہ آ سماجءِ چمّاں ساپءُ پلگاریں مردمے ببیت، نی اے پئیمیں وانوک چوں قادرءَ قبول کنت یا وانگ ئَے ہُدوناک بیت کہ قادر سماجءِ چمّاں بدکردارے، بدکارے۔
بلے دادءَ اے رَبیت پْروشتہ، بگندئے اے ناولٹ بلوچی لبزانکءِ تہا بدلی آوُرت بکنتءُ پہ بلوچی وانوکانی تَبءِ مٹ کنگا جُہدے ببیت۔
ناولءِ تہا اے الّمی نہ اِنت کہ آئیءِ بُنجاہی کارست ساپءُ پلگاریں یا آئیڈیلءُ دلءِ تَبیں مردمے ببیت، یا آہانی کارءُ کِرد شَرّ ببیت۔ امریکی نبشتہ کار گیلیئن فلینءِ ناول گون گَرلءِ بُنجاہی کارست ایمیءُ نِک دوئیں رَدکِرداریں کارست اَنت۔ دگہ یک مسالے امریکی نبشتہ کار رچارڈیِٹسءِ ناول، ریولوشنری روڈءِ بُنجاہی کارست افریلءُ فرینک اَنت کہ آہانی کارءُ کِرد ہم شَرّیں نہ اَنت۔ چریشاں اَبید دگہ لبزانکانی تہا چُشیں کارستءُ کردارانی مسال سک باز اِنت۔
لہتے مردمءَ بلکیں اے ناولٹ اے واستا دوست بیت کہ آ اے ناولٹءَ رومینٹک ناولٹے سرپد بنت، منا یاد اِنت کہ من چہ ڈاکٹر حنیف شریفءِ آزمانکانی کتاب ”تیراں دسک“ ءَ ”آئیءَ منا مچّیءِ تہا توار کُت“ آزمانکءِ تاکدیمانی فوٹو کشّتءُ سنگتےءِ سرا دیم دات اَنت، کمّو رندا سنگتءَ میسیج کُت ”واہ یار،اے آزمانکءَ وَ منا ہوٹ کُت“۔
بلوچ وانوکءِ تَبے اَنچیں کہ آ نبشتہءَ ایوکا وانیت، آئیءِ جُہلانکیءَ نرئوت، نہ آئیءِ پُشدرءَ سرپد بُوّگءِ جُہدءَ کنت، بلوچ وانوکءَ ڈاکٹر حنیف شریفءِ آزمانکءِ تہا جنکءُ بچکءِ سیکسءُ رومینس گندگا کاینت بلے جنکءِ بزّگی، لاچاری، بے وسیءُ نیزگاریءَ نَگِندیت۔
ہمے وڑا بلکیں لہتے وانوکءَ دادءِ اے ناولٹءِ تہا سیکس گندگءَ کئیت، بلے اے گپ اِنّاں کہ قادر پرچا سیکسءِ شُدیک اِنت، آہاں آشاءُ مُدام پہ گِراکءَ اوشتاتگیں ہما پنجاہ سالی ئیں جنینءِ نیزگاریءُ لاچاری گندگءَ نئیت، آ زبیدہءِ جنسی ناساکِمیءَ نَگِندَنت۔
اسلءَ، دادءَ اے ناولٹءِ تہا بلوچ سماجءِ لہتیں جیڑہءُ بلوچ سماجءِ مردینانی ہواریں تبے پیش داشتہ۔
چندے مِسال
تاکدیم بیستءُ ششءَ، داد نبشتہ کنت ”ما لیمارکیٹءَ ایرکپتیں، آئیءَ منا گُشت پہ منا کلویے شیرءُ پوڈر بگر“۔
اِدا داد اے پیشدارگا اِنت کہ یک کہبگے پہ شوک جسمءَ بہا کنگا نہ اِنت، بلکیں آئیءِ جیڑہ لوگءِ لاپ اِنت، زندءِ رَکّینگ اِنت، مئے سماجءِ تہا چینچو اے پئیمیں جنین ہست کہ آ پہ زندءِ تیلینگءَ ہزار مردینءِ گوما سیکس کنت، ہزار مردینءِ نکراءُ زوراکیءَ سَگّیت بلے ما وتی سماجءِ تہا اِشاں چے نامءُ جاگہ داتہ، آئیءَ مئے سماجءِ ہر مردم زانتءُ میتگءُ بازارانی مردم اِشاں چوں یَک کِرّ کننت، اے گپ ہم ہرکسءَ دیستہ۔
داد، تاکدیم سیءُ ششءَ نبشتہ کنت ”آئیءَ بچکندِتءُ شہمیزے، پنجاہ کلداری چینل انترے زُرتءُ پیسہ دئیگءِ وہدا، منی لنکک چو بے سمائی، یا گوں سما من نزانت آئیءِ لنککانی چسّءُ لزّتانی دُزّگءَ سمارانءَ، گْوست اَنت، ہمے یکّیں چارگءُ بچکندگءَ منا آئیءِ لوگءِ دروازگ پیش داشت“۔
ءُ تاکدیم سیءُ ہپتءَ نبشتہ کنت ”چیزّے روچءَ پد ز پدا اتک۔ اے دمانءَ من مُدام وتی کُرسیءِ سرا سُرِتگ اِتاں، گوَشے ما ایوکا نشتگیںءُ من اَنّی نہ اَنّی آئیءِ دستءَ گراں“۔
اِدا مارا اے سما بیت کہ داد اے پیشدارگا اِنت کہ مئے سماجءَ مردینیں دُکاندارے جنیناں پہ وپتءُ وابءَ دست جنت۔ بلکیں لہتیں چو زبیدہءِ وڑیں جِنسی صورتءَ ناساکِمیں جنینءَرا ساکِم بُوّگءِ موہے رسیت، بلے ہما جنین کہ رازی نہ اَنتءُ نلوٹنت پہ آہاں دست جنگ چہ تشددءُ اَزابےءَ کم نہ اِنتءُ اے ہم مئے سماجءِ یک راستی یے کہ بازیں جاگہاں اے پئیمیں جیڑہ بیتہءُ بازیں جنیناں چہ دُکانداراں اے شکایتءُ گِلَگ بیتہءُ بازیں جاگہاں ہمے سَوَبءَ جنگءُ داوا پاد اتکہ۔
داد، تاکدیم بیستءُ نُہہءَ نبشتہ کنت ”نیم زاتیں جنینے کہ اگاں دستءُ پاداں ہِنّی جنت، بزاں ٹہیت گوں“۔
اِدا مئے چاگردءِ مردینانی نُکتہ نظر پیشدارگ بُوّگءَ اِنت کہ مئے مردین، جنینءَ چون چاریت۔ من وتی کسانیءَ بگر داں اے عمرءَ، مُدام دیستہ کہ مردین جنینءَ چون چاریتءُ ائیب درگیجیت۔ اسکولءِ زمانگءَ کلاسءَ مئے سنگتے دریگءِ دپءَ نندوک بیتہ، آئیءَ مارا ہروہدا ہال داتہ کہ کُجام جنک ٹہوکے۔ گوں آئیءَ ہر جنکےءَ کہ ہال کُتہ، گوں آئیءَ گپ جتہ یا گوں آئیءَ بچکندِتہ تہ آئیءَ، آ جنک ٹہوک گُشتہ۔
اے ایوکا یک مِسالے۔ اسلءَ مئے چاگردءِ تہا جنین، ڈریسِنگءَ بگر داں آئیءِ ہیئرکَٹ، رواج، گپّءِ ترز، ایکسپریشنءُ تبءِ بنیادءَ اے پیسلہ کنگ بیت کہ جنک چونیں مردمے۔
جنین، گوں ہرکسءَ کہ بلوٹیت، ہر رشتہےءِ دارگءَ آزاد اِنتءُ ہر انسانءِ وتی انفرادیتے ہست۔ جنین کسّےءِ مات بیت، یا گُہار، یار، سنگت، دوستءُ ہرچی۔ بلے مردینءَ اے ہَکّ نیست اِنت کہ آئیءَ ائیب بدنت، آئیءَ اے ہَدّءَ ءُ اے رنگءَ بچاریتءُ آئیءِ کارءُ کردءِ پیسلہءَ بکنت۔
اے بس چندے مِسال اِتنت۔ من سرپد باں کہ اے سرجمیں ناولٹ مئے چاگردءِ سرا یا چاگردءِ ہواریں تَبءِ سرا شرّیں تجزیہ یے۔ اے ناولٹءِ تہا مئے سماجءِ مردین ہورتیءَ پیشدارگ بیتہ۔ قادر ہر کارے کنت آہاں مئے سماجءِ ہر مردین کنگا اِنت یا کنگ لوٹیت۔
دادءِ ناولٹءِ تکنیکی نِزوری
جیمز اسکوٹ بِلّ وتی کتاب پلاٹ اینڈ اسٹریکچرءِ اولی بہرءِ تہا نبشتہ کنت ”اگاں تو اے واہگءَ دارئے کہ تئی ناول شنگءُ بہا ببنت گُڑا الّمی اِنت کہ تو وتی ناولءَ پلاٹے بدیئے“۔
بلے دادءِ پلاٹنگ نزور اِنت۔ من دادءِ پلاٹ مِس یا نیامءَ سِدَگءَ دیستہ۔ دادءِ کسّہ برے یک نیمگے سر جنت۔ چوناہا دادءَ جُہد کُتہ کہ کِسّہ دَر کِسّہءِ سرا کار بکنت بلے آئیءَ شرّیءَ کار کُت نکُتہ۔ چریشیءَ وانوکءِ ہُبّ پْرُشیت۔ ہمے سَوَبءَ داد، اے ناولءِ تہا یک شرّیں کسّہ کارے گُشگ نبیت۔ شرّیں کسّہ کارےءِ واستا الّمی اِنت کہ آ وانوکاں وتی نیمگا دلگوش کُت بکنت، وانوک گوں کسّہءَ شُت بکنت یا ہمے کسّہءَ وتی زہنءَ امیجن بکنتءُ وتی جندءَ کسّہءِ تہا گون بکنت۔ اگاں اے وڑ نبوت بزاں کمّیءُ نزوری ہست۔ ہکّءُ دلءَ، منا اے ناولٹءِ تہہءِ ہچ چیزءَ مجبور نکُت کہ من زوت بوانان ئِے یا دوبر بوانان ئِے۔ منا دوست اے واستا بوت کہ مئے سماجءِ آدینکے پیشداشتگ ئِےءُ دوبر اے واستا ونت کہ لہتیں وہد اِنت من ناولءِ ٹیکنیکءُ لبزانکی شَرگِداریءِ سرا وانگءِ جہدءَ کنگا آں۔ من لوٹِت کہ یک کتابے ہورتیءَ بچاراں، شرگداری چمےءَ، ءُ چمشانکے بدئیاں۔ تہنا وتی پریکٹسءِ واستا۔ من اے ناولٹ اے واستا گچین کُت کہ کسان اِنتءُ پہ منی وڑیں اَدنائیں نودربرےءَ اِشیءِ سرا گپّ یا پریکٹس کنگ ارزانتر اِنت۔
لہتیں جاگہءَ دادءِ گپّ گوں وتءَ ہَمدَپ نہ اَنت۔ مِسالءِ ہبرءَ تاکدیم بیستءُ پنچءَ داد نبشتہ کنت ”مہرءِ بےسوبیءَ بچار من ہرکسءَ چہ مہر لوٹاں بلے آ بس وتی بدنءَ بہا کنگ لوٹیت“۔
ءُ تاکدیم بیستءُ ہپتءَ نبشتہ کنت ”بلے ننگار کنگا پد من ہر جنین بیہال کُتگ.آشاءَ منی وابءُ کار نہ بُرتگ اتنت بلے ہردیں کہ بدنءِ بے چاڑی پاد کئیت، منا بژنیگ کنت پرچا چو بوت“۔
تاکدیم سیءُ ششءَ نبشتہ کنت ”ہمے یکّیں پچکندگءَ منا آئیءِ لوگءِ دروازگ پیش داشت،چندیں شپءَ رند من آ انچو شمشت چو کہ اندنگر شمشتگ اَنت“
ءُ دیمترا تاکدیم چِلّءُ چارءُ چِلّءُ پنچءَ نبشتہ کنت ”دومی منی جرانی کشّگءُ سیل کنگا تُنّ زیت پْروشتگ اَت پدا من نہ لوٹ اِتگ اَت کہ اودا سہتے بِجَلّاں“۔
اگاں مردمے چہ دومیءَ ایوکا مہر بلوٹیت تہ چون جنیناں چو زوت بیہال کتءُ شمشت کنتءُ چو ہر جنکءِ گوما تہنا جنسی رشتہءِ واہگءَ داریت۔ قادر من ہر جنینءِ گوما وپتءُ وابءَ دیستہ، بدنءِ لوٹ دیستہ، مہرءِ اِنّاں۔ قادر، زرینہءَ وتی اولی عشق گُشیت، بلے آئیءِ گوما ہم مارا قادر مہر کنگا گندگا نئیت، بس جسمءِ تُنّءِ پْروشگءَ گندگا کئیت۔
چریشیءَ کردارءِ ہیالءِ سرا اَسَر کپیتءُ وانوکءَ اے تاثر رسیت کہ اے ناولٹ پہ بےسری نبشتہ بیتہ، کارستءِ ہیال دارگ نبیتہ، پمیشکا چو زوت نبشتہ کار آئیءِ لوٹءَ بیہال کنانءَ مٹّینان اِنت۔
اے ایوکا چندے مسالءُ نزوری اِتنت کہ من یک وانوکےءِ بِستارءَ دیستگ اَنت۔ چوناہا داد وت وتی نِزوریاں ناولٹءِ بندات کنگا پیسر منّیتءُ تاکدیم نوزدہءَ نبشتہ کنت ”اے چندیں نمدیاں کہ ترا نوسیگءَ آں، اے منی چندیں کسّہ اَنت، اشاں چوں ردءُ بند دئیگ بیت، چوں نویسگ بیت، اے رپکءَ نزاناں“۔
الّم دادءِ اے ناولٹءِ تہا دگہ بازیں شَرّیءُ نزوری مان بیت کہ من چہ وتی کم علمیءَ دیست نکُتگ اَنت، بلے من اے گپّءَ سدّکاں کہ اے ناولٹ یا اے رنگیں ناولٹ بلوچیءُ بلوچءَ اے پئیمیں دگہ نوکیں ناول دات کننتءُ بلوچ وانوکءِ تبءِ مٹ کنگا جُہدے کت کننت۔
