نوزدہ دسمبر دوہزارہبدہءَ من بلوچستان پیپلز پارٹیءِ سنٹرل کمیٹیءِ ممبر واجہ محمد علیءَ ریڈیو بلوچستانءِ واستا انٹرویو کنگا اتاں، گڑا پوہ بوتاں کہ واجہ محمد علی، سی سال اِنت کہ سربازءَ نہ شُتہ۔ وتی سرزمینءَ شُت نہ کنت۔ تہنا واجہ محمد علی نہ اِنت۔ مغربی بلوچستانءِ دگہ سک باز مردُم است کہ یورپءُ نارتھ امریکہءَ سیاسی پناہ اِش زُرتگءُ وتی ملکءَ شُت نہ کننت۔
ابید چہ سیاسی مردُماں، مغربی بلوچستانءِ مزنیں مہلوکےِ دَرانڈیہہ اِنت۔ اِشانی تہا ہما مردُم ہم گون اَنت کہ ایرانءِ انقلابءَ رند چہ اقوام مُتحدہءِ نیمگا دگہ مُلکاں شُتگ اَنت۔ دگہ بازیں کچّےءَ مہلوک روزگارءِ شُہازءَ چہ وتی ملکاں دراتکگءُ درانڈیہی زند گوازینگا اِنت۔
واجہ محمد علیءِ ہسابءَ، مغربی بلوچستانءَ ظلمءُ زوراکی سک باز بوتگ۔ ایرانءِ فارس، مُدامی کہ زور بوتگ اَنت، آہاں بلوچستانءِ مغربی نیمگ اُرشءُ انگیراں کُتگ۔ پمیشکا بلوچستانءَ، ہاس مکرانءِ مردُماں مُدام رودراتکی نیمگا لڈءُ بار کُتگءُ جہمنند بوتگ اَنت دانکہ چہ گجرانی زوراکیاں وتا بہرکّیننتءُ یک ایمنیں زندےءِ واہند بہ بنت۔ اے چاڑ ہما اِنت است اِنت کہ اَست اِنت۔
بلے واجہءَ منا دیمترا گُشت کہ مغربی بلوچستانءِ مردماں مزنیں کچّےءَ لڈءُ بار کُتگءُ افریقہءَ جہمنند اَنت۔ وہدے کہ واجہ نوزدہ سَدءُ ہَشتادءِ دہکءَ افریقہءَ روت، گڑا یک روچے گندیت کہ یک کارگاڑی یےءِ پُشتءَ نبشتہ اِنت کہ ”پرائوڈ ٹو بی اے بلوچ“۔ گُشی من ہمدا ہیران بوتگاں کہ من گُشتگ اِدا بلوچ بلکنہ ایوکا مناں، بلے اِدا دگہ ہم بلوچ استءُ وتی بلوچ گُشگءَ فخر ہم کننت۔ شوہاز چہ ہمدا بندات بوتگ۔ کمّو پٹّءُ پولءَ رند اے گپ دیما اتکگ کہ افریقہءِ تہا ہزارانی تعدادءَ بلوچ اَست۔ بلوچانی افریقہءَ لڈءُ بارءِ سے مزنیں سوَب اَنت:
اوَلی سوَب شانزدہمیءُ ہبدَہُمی سدیءَ پُرتگیزانی افریقہءُ عربستانءُ بلوچستانءِ زردیمانی اُرُش کنگ اِنت۔ بلوچ، عربانی لشکراں گوں بوتگ اَنتءُ پرتگیزانی ہلاپءَ مُمباساءَ جنگ کُتگءُ ہمودا جہمنند بوتگ اَنت۔
دومی سوَب، ایرانءِ قاجارءِ ہَدہ سَدءُ ہشتادءُ پَنچ تا نوزدہ سَدءُ بیستءُ پَنچءِ ہکمرانی اِنت۔ قاجار، بلوچستانءِ سرا اُرُش کننتءُ ظلمءُ زوراکیانی نہ کُٹّوکیں داستانے بُنگیج کَننت۔ ہمے سوَب اِنت کہ فارسءِ نام، بلوچستانءَ، مرچی ہم گجر بزاں قاجار اِنت۔ ہمے سَہگریں دردءِ ہَشءَ دُرشتگیں مردُم وتی پتءُ پیرُکی جاہان یلو کننت، دور افریقہءَ روَنت جہمنند بنت۔ اِشانی ہمراہیءَ نہ ایوکا مالءُ دلوت روَنت، بلکہ ہما واب کہ گوں پچیں چماں دیستگ اَنت، آ ہم گار بنت۔ زندگی، درآمدیں شہرے، یکروچے، گوں درآمدیءَ، پہ نادلکشی بندات بیت۔
بلوچانی، دیم پہ افریقہءَ سیمی لڈءُ بوج، نوزدہ سدءُ بیستءُ ہَشتءَ، شاہء ایرانءِ، دوست محمدءِ ہکومتءِ سرا اُرش کنگءُ ہلاس کنگا بندات بیت۔ واجہ محمد علی گُشیت کہ اے پہکءَ یک سیاسی لڈءُ بوجے بوتگ۔ اے ہمے مردُم بوتگ اَنت کہ واجہ دوست محمدءِ ہکومتءَ ہوار بوتگ اَنت۔
چہ مغربی بلوچستانءَ ابید، رودراتکی بلوچستانءِ ہم مزنیں مردُمے دراں ڈیہہ اِنت۔ رودراتکی بلوچستانءِ گیشتر مردُم خلیجءَ روزگارءِ شُہازءَ دراتکگ اَنت۔ اِشانی تہا یک مردُمے منی جند اِنت۔ بلے اے نوکیں چاڑے نہ اِنت۔ چہ برطانیہءِ زمانگءَ بلوچانی ملٹری کارءِ واستا بَرتی بندات بوتگ۔ چو کہ عربستانءِ مُلکاں وتی فوجءُ ریاستی نظام چہ برطانیہءَ میراثءَ رستگ اَنت، بلوچانی فوجءِ تہا بَرتی ہم میراثءَ اتکگ گوں۔
عربستانءَ، چہ سرکاری نوکراں ابید ہم مشرقی بلوچستانءِ کمّو باز مردُم چہ پاکستانی ریاستءِ زوراکیاں تتکگءُ عربستانءَ بزگیءِ زندگی گوازینتگ۔ انوگیں زمانگءَ اے چاڑ گیشتر بوتگ بلے اے انوگیں گپے نہ اِنت۔ نوزدہ سدءُ ہپتادءِ مزاہمتءَ ہم بازیں مردُمے اتکگءُ ادا جہمنِند بوتگ۔
من مُدامی ہمے گُشتگ کہ بلوچانی سیاسی لڈءُ بار، بس رودراتکی بلوچستانءَ بوتگ کہ مزنیں کچےءَ مردُم نوزدہ سدءُ ہپتادءِ دہکءَ شُتگ اَنت۔ اے منی لیکہ نہ اَنت بلکنہ رودراتکی نیمگءِ بلوچ سیاستءِ فکری پلاٹ اِنت کہ آئیءَ پاکستانءِ تہا بوتگیں سیاسی چستءُ ایراں ابید ہچ گندگءَ نئیت۔ دوہمی نیمگا ہمے سیاسیءُ فکری پلاٹ مغربی بلوچستانءَ موجود اِنت کہ آہانی جہد ایرانءِ تہا محدود اِنت۔
من بلوچستانءَ ہمے میتگءَ کہ نشتہ بوتگاں، چہ اودا واچہ محمد علیءِ سرباز، یلہ داتگیں لوگ بس سَد کلومیتر اِنت۔ بلے من نا، منی خاندانءِ تہا کسے ہم انگہ سربازءَ نہ شُتہ۔ نہ ایوکا سربازءَ بلکہ مغربی بلوچستانءَ ہچبر نہ شُتگ اَنت۔ اے ہوپءَ تہنا منا نہ گپتگ بلکنہ دوئیں نیمگءِ سیاسی جہداں مارا چہ یکے دومیءَ شموشکار کُتگ۔ ما ہمے ایرانءُ پاکستانءِ لکیر کہ مئے زمینءِ سرا کشّگ بوتہ، وتی نازانتیءَ، شعوری ہسابءَ منّتگ اَنت۔ سد سالءَ پیش مکرانءِ اے لکیر، مکُرانءِ مردُمانی زندگیءِ بہر نہ بوتگ۔ سرباز انگہ مکران اِنتءُ کیچ ہم مکُران انت بلے کیچ پاکستانی مُکران انتءُ سرباز، ایرانی۔ اے دوئیں سرکارانی گلہ کنگ وَ نا جائز نہ اِنت، بلے مئے دلانی تہا اے لکیر اگاں برجم بہ بیت گڑا گلگ کنئے نہ کنئے شَر، اے برلنءِ دیوال دائمی است بیت۔
وتی اںٹریوءِ گُڈسرا من واجہ محمد علیءَ را جُست کناں کہ تو وتی زندگیءَ بازیں ہندےءَ جہمنند بوتگ ئے۔ تو مُدّتے مغربی بلوچستانءَ بوتگ ئے۔ پدا کراچیءَ نشتگ ئے۔ اِشیءَ رند اوگانستانءُ افریقہءُ جاپانءَ دَرانڈیہی زندگی گوازینتگ۔ کِساس بیستءُ پنچ سال اِنت کینڈاءَ درانڈیہی زند گوازینگا ئے۔ اگاں زندگی ترا پدا سپر کنگءِ موہ بدنت، تو کُجا سپر کنئے؟۔
محمد علی کمّو ہاموش بیت۔ پدا گوں گیمرتگیں آوازےءَ جواب دنت کہ اگاں منا زندءَ پدا سپر کنگءِ موہ دات، من پدا وتی بُنُکی ہندءُ جاہ، وتی مُلک، بلوچستانءَ رواں، ہمودا جہمنند باں۔
کمّو ہاموشیءَ رند، آ چہ سوفہءِ سرا چست بیتءُ روت دروازگءَ پچ کنت۔ ٹورنٹوءِ ٹمپریچر مائینس پنچ اَت۔ آئیءَ وتی کوٹ گورا نہ اِنت۔ چہ کیسگءَ سگریٹے در کنتءُ روک کنت۔ من آئیءِ کشءَ وتی بالکونیءَ اوشتاتگاں۔ آ، سُوٹّے جنتءُ دُوتّاں کَشّیت۔ من وہدے ہمے دمانءَ محمد علیءِ نیمگا چاراں، دوتانی پُشتءَ منا آئیءِ چمانی تہا برف بوتگیں اَرس گندگءَ کایَنت۔ منا ہما دمانءَ پورا ہمے گُمان بیت کہ یخ زَدگیں برفیں چم منا ہم ہمے سوالءَ کنگا اَنت کہ اگاں ترا زندءَ کدی ہم موہ دات، گڑا تو کُجا سپر کنگ لوٹئے؟۔
من وتی دیما دگہ نیمگے کناں۔ سگریٹے کَشّاںءُ وتی ارساں دوتانی پُشتءَ چیر دئیاں۔
