Gulzar Gichki

سبزل سامگی: زِند و اِزم

دلگۆش: اے نبشتانک چه ناکۆ سبزل سامگیئے بێران بئیگا لهتێن رۆچ پێسر نبشته کنگ بوتگ. بلۆچستان‌ٹایمز

سئوت، بلۆچی زێمرئے وشّیئے تھرے. اے وشنۆدی مجلس، چۆش که ھامێن و اێرَھت، سور و سَربَر، بُرُّک و مُبارکی و اے دگه شاتکامی وھد و ساھتاں گْوشگ و جنگ بیت. اے بُندرا گێشتر بلۆچستانئے رۆاێرشُتی دَمَگ، مکران و کراچیا اَبێد خاران، آواران، ضلع خضدارئے نال، ھزارگنجی و ھۆرناچئے دَمَگاں گْوشگ، گۆش دارگ و پسُند کنگ بیت. اے مکرانا پێشا گۆں ڈُھل و چاپ و جوابی مجلساں دارگ و گْوشگ بوتگ.اے مجلسا تَگِرد و جُلّ پچ کننت، ڈُھلی، ٹیمبُّکی و جوابی گِردێں مجلسێا نندنت، .سئوتی اۆشتیت، چَپّ و چاگردا گَردیت، سئوت جنت، جوابی چاپ جننت، جواب دیئنت. کێچا سئوتئے اے تَرز و تریکه سَکّ کوھن اِنت، بله اشیئے نۆکێں اَھدئے جْوانێں نام عبدُک سئوتی اِنت که گۆں «دلئے بند تو مَنّئے نمَنّئے، من سبزا گِراں، جانی من سبزێں پریئے جندا گِراں»، «پْرُشات تئیی شیشُمێں تھت گۆں تئواراں، گُلی بَنّام کت ماں دزگْوھاراں» رنگێں بےکساس تامدارێں گالاں سئوتی دیوان سمھینیت. سئوتئے اے رَبیت و تَرز و تریکها کێچئے ڈگارا سبزل سامگی 1970ئے زمانگا چه ڈُھل، ٹیمبُّک و گۆں جوابیاں زوریت تبله، سرۆز و بینجوئے جدید زێمری بْراهدارێں ماڑیا نادینیت، نۆکێں نام، تام و لزّتے بکشیت. دگه رنگ و اَنگے دنت.جتاێں انداز، شیرکنێں آواز، وشّێں بلۆچی ترزانی ھُدابند، کێچئے جھگیرێں typical گالوارئے سئوتئے بےتاجێں بادشاه، بزاں سبزل سامگی چه تر بتا 35 کلومیٹر دور، دێم په ھۆشاپا، کێچکَورئے لَمبا راجدپتری مێتگ سامیا 1949 آ جمال و زئینبئے لۆگا ودی بیت. جمالئے چار بچّ، فقیر، موسیٰ، غلام، سبزل و دو جنک، سلطان و شاری بنت. جمالئے کُٹُما سبزلا اَبێد شاری ھم سَکّێں وشّگُٹّ و توتیلسانے بیت، ھاندانئے آرۆسی مجلساں سئوت جنت بله پروفیشنل گُشندھے نبیت. البته آییئے وشّگُٹّیئے سان و اَسر سبزلئے سرا کسانیا مان شاننت. آییئے زێمری سِنچا رُدۆم دئیئنت. سبزل سامگی دو سانگ کنت: آییئے ائولی لۆگبانُک ساره، چُکّ و چلانگا سر بئیگا پێش بێران بیت، چه دومی لۆگبانُک نازاتونا آییئے سئے جنکّ و دو بچکّ، شھمیر و حمید ودی بنت.سبزل سامگی1970 ئے زمانگا سئوتئے گْوشگا بِنا کنت، داں رۆچِ مرۆچی بزاں 2020 ئے سالا ھم سئوت جنت، البته نوں پیریئے سئوَبا گُٹّ چۆ پێشئے وڑا ھمراھداری نکنت، بله آییا وتی بھرئے کار کتگ.سبزل سامگی، سئوتئے ھما جئوھردارێں نام اِنت که آییا چه گْوستگێں شَست سالا بلۆچی زێمری کوچگئے سَرسَبز و شادابێں دْرچکانی شاه و لمباں نشتگ و سئوت الھان کنت، چاگردا وشنۆد و زێمری مڈّیا گێش کنت. سبزل سامگیئے سئوتاں بلۆچستانئے بَلّی کپوتانی شیرکنێں کوکو، دُورسرێں شێپ و کئورانی سارتێں چمّگانی وشتامی، ماھَلێں کاڑانی شئوکێں بچکند، تَلّی کرگۆشکانی تُلُسی، مَلپَدی آھوگانی نرمُکێں تْرانچ، کَبگانی لھمُکێں لُڈّگ و کْرام یکجاه و ھئوار و ھمگرنچ اَنت. سبزل سامگی بلکێں په اِزمکاری و گُشندھی نجێڑیت، واھگدار نبیت، بله کُدرت آییئے اِزمکاری راها وت گیشێنیت، آییا وشّێں تئوارے دنت، آییا پُرسۆز و وشّالھان کنت، پُرلزّت و تامدارێں اَنگ و ترزانی ھُدابُند کنت. آییئے زھیرۆکی الھان و چیھال آییئے گُشندهئے بُندری سئوَب بنت، آییارا چه سامیئے مچکدگا کَشّنت، کێچئے بُنجاه تربتا کارنت. تربت شھر په زێمل وتی کَش و نزّیکی ھَندانی مسترێں بُنجاه بیت. اِدا سئوتی و سازگر باز بیت، سبزل سامگی ھمے چاگردا رُدۆم زوریت، ھمے رَما ھئوار بیت، آییئے زێملی شئوک آییارا په پروفیشنل سئوت گُشیا بارت، نامداریئے بام و استاراں سر کنت.
آ دِھکانکاری ھم کنت، کَنوَری ھم بیت، پوریاگری کنت، برے جاھے نئوکر بیت، لاپ والێنیت، زندئے رۆچاں تێلانک دنت، سربَتَگ بیت، چه وتی اَسل منزلا ناآشناگ و ناواکوب بیت، داں نیشنل بنکئے نئوکریئے زمانگا آ گۆں انور صاحب خانا ھمنیاد و ھممجلس بیت، سئوت و زھیرۆک جنت. آ چه ھچّ اُستاد و اِکیڈمیا زێمل ھێل نکتگ، آییئے گُشندھی ھُدایی دادے، گئیبی گنجے که آییارا وَشگُشێں اِزمکارانی لڑا نامداریئے آزمانئے دْرپشناکێں اِستالے کتگی. آ وتی زێمر دربرگ و اُستادانی بارها گُلگدارێا گْوشیت: «ھچّ کسّا منی ھێلکاری نکتگ.اَشرپِ دُرّائے ترز، سالُمی و رمیئے ترز و زھیرۆکاں منا رُژن بکشاتگ، منا فیض محمدئے تئوار دۆست بیت.» آییا گۆں من یک رندے گْوشتگاَت: «من کسانیا شپانکی کتگ، من و مئیارا مُدام جنگلا پَس چارێنگا بُرتنت، یک بندێا مئیار اَت، دومیا من اتُں. من جت زھیرۆکے، مئیارا جت زھیرۆکے، دگه کار نێستاَت، ما وھدئے ٹگلێنَگا گۆں زھیرۆکا وتارا دلگۆش کت. منی گُٹّ وشّ اَت، زھیرۆکئے سکّ شئوک اَت، ھمے شئوکا منا پروفیشنل گُشندھیئے نێمگا آورت.» آ وتی گْوستارا نگاھے شانک دنت و گْوشیت: «کێچا ڈرامهے اسٹێج بوتگاَت، من سئوت جت، نواب مکران ساڑی اَت، ڈرامهئے ھلاسیا رند آییا منا بکشش دات، منی شئوک ودِّت.» لال بکش داوودی آییارا بازێں شئیر و ترزے دنت. آییئے سئوتگُشی سپرا آسان کنگا مزنێں دَزکُمکے بیت.چه سبزل سامگیئے سئوتانی ھاسیَتاں یکّے آییئے بلۆچی زھیرۆکاں ھُبّداری و بَلَدی اِنت. آ زھیرۆکاں وتی الھاناں کارمرد کنت، ھاس ھما ساربانی و جِنتِری زھیرۆک که لس مھلوکی زِندمان بزاں گۆں کوچگی زالبول، شوانگ و شپانک، گوال و ساربانئے چاگرد و دۆدمان، کار و کَسَب، رۆزگار و ھزمتا ھمگرنچ اَنت. چۆش که آ وت کسانیا شپانکی کنت، جنگل و گیاباناں ماں گیدیئے وشبۆێں ھاکا گۆں کُدرتا ھمزان بیت، زھیرۆک جنت، اے زھیرۆک آییئے رگ و ریشگاں اَنچۆش اێر رئونت و جُھل ھُنڈال بنت که داں زێمری سپرا ھمراهی بنت. آییئے سئوتانی وشتامیئے سئوب بنت. اَنچۆش که فیض محمد پێسرا زھیرۆک ھێل کنت، نوں دێما گۆں سئوتا کنت، نام کشّیت که اے نامکَشّیا آییئے کُمکار زھیرۆکزانتی اِنت، کلاسیکل بلۆچی زێمر اِنت، بلۆچئے زگرێں زێملی باتن اِنت، اسل اِنت، آییئے چاگردی و دۆدمانی پُشدر اِنت، بله سبزل سامگیا چۆ فیض محمدا، مُلّا رَمی و پھلوان سالمی وڑێں زێمرزانتێں پھلوان و شائرێا کلاسیکل زھیرۆکانی ھێل کنگئے مۆه نرسیت، البته ماں الھاناں ساربانی و جِنتِری ز ھیرۆکانی ھئوارگێجی آییئے سئوتانی گۆں زگرێں کێچی گالوار، ھاسێں اداییگی، سُھبت و مَلَگ و داب، دست و دَرشانیاں آییئے سئوت وشتام و پُرزێمر و classic کتگاَنت. ھمے سئوب اِنت که بلۆچی زێمرا وتی راجدپترا آ ھما چندێں زێمری ھستیانی لڑا ھئوار کتگ که مسال و دَروَر پرے نزّیکاں گِندگ نبیت.

سبزلؔ سامگیئے سئوتئے بنداتی الھان و چیھال که گۆں ساربانی زھیرۆکاں چستی کنت، سئوتا پێش گۆش دارۆکانی دلئے سیمّاں چه بُنبَنداں سِندیت، شنگ شانگ کنت، آھانی ھُبّا پَر وتی تئوارئے اِشکنگا، پُرتام و شیرکنێں ترزانی گۆش دارگا گێشتر سۆھان کنت، آھانی دلئے دْریکگاں بےرھبند کنت، ورنا و نۆگُلێں جئوزگاں واھگانی میزرێں مَلپَداں سربَتَگ کنت، کماشاں گوستئے سئوادا بارت، زالبولاں ھِنّیبند و دُزُّکی نیاداں پِرّێنیت و شێزارگا لاچار کنت پمێشکا آئیئے شیرکنێں سئوتانی تام و لزّت، کماش ببنت که ورنا، مردێن ببنت که زالبول، دْرُستانی گۆشاں پھمیان اَنت. سبزل سامگی مجلسئے بالادئے تْرھێنگا گۆں وتی وشّێں تئوارا ھردێں که مائیکئے دێما اۆشتیت، دستاں گۆشاں بارت، ساربانی زھیرۆکئے الھاناں چست کنت، نۆکبرۆتانی واھگ و واهشت باھند کننت. آ په بےاِنانی نَچّگ و سُھبتا لاچار بنت، آھانی پُژمردگی، وشنۆدیا بدل بیت، آ داں مُدّتے سبزلئے الھان و چیھالانی سِھرا گِرپتار بنت. سبزل سامگیئے سئوتانی چه دْرُستاں مسترێں تام و لزّت آییئے بلۆچی ترز و اَنگ اِنت. آییئے ھمک ترز بلۆچی اِنت، زگرێں سئوت اِنت، کێچی اِنت، مکرانی اِنت، کوچگی و کلّگی اِنت، بندن و تئیابی اِنت، پمێشکا شوانگ و شپانک، دِھکان، مێد، پوریاگر و ھَمّال، شاھوکار و میر و وازدار، دْرُست آییئے شئیدایی و گۆش دارۆک و لۆٹۆک اَنت.

سبزلؔ سامگی که «من لئینئے تَرّگا بند آں، من سبزئے وادئیا ننداں» آ گۆں وتی typical انداز و دابا دستاں گۆشاں بارت و الھانا گۆں «او، جِنئے جانی که منا بیمار کُته تئیی اِشکا، تئو بیا که منا زھیر کاں» آ چِست کنت، گۆش دارۆکاں الھانئے شیر و شکرتامێں، جُھلێں گْورما چه در آھگا شَرّێں سھتُکے پکار بیت. چراھاں ھرکس گُمان کنت که سبزل اے سئوتا پرائی گْوشگا اِنت، آ مھگۆنگا چاگردی دۆد و بندانی سئوبا په اَدارُکی سئیل و سوادا مکن کتگ، آ لئینا شُت نکنت، بله سبزل آھاں اَبێتک بئیگا نئیلیت، بلکێں گێشتر پُراُمێت و پُرباھند کنت. «مستێں لێڑهئے ساربان آں، شَرّێں تالهئے کُربان آں» ئے الھانا گۆں مزنھۆرئے پوریاگرێں بلۆچا په وتی بھت و کسمتا گُلگُل کنت، ڈێھئے تْرانگاں گێجیت، مادرێں ھَنکێنئے یاتاں پِرّینیت، دَرمُلکیئے ازاب و جنجالاں سھرا کنت.«بُرزێں چِنالا توتیے مان اِنت، نۆک چۆ ماها نۆکی جوان اِنت»، «اِدا منا ترا نئیلنت نِندگا، بِرێں ھردُکێں رئوێں ماهئے سرا»، «تئو سَمبال بِکں پرپٹے گْوزی، تئی یاتاں کَپاں من مِراں»، «پیسهئے پانا دپا کن، ٹَھلاں وتی کمّو سرا کن، بَلَم و بیا اُردُلک بیا»… کجا کجام سئوت، کجام الھان و چیھال و زھیرۆکی جگرسندێں اَسر و سانئے گپّا بکنێں که چۆ تاسا ٹِلینگۆکێں سبزلئے تئوارا آییارا ابدمان نکتگ. سبزلئے سئوتانی ھاسیَتّ آمپَھمێں شئیر نهاَنت، اے سئوتانی تَرز اَنت که اے ترزاناں جئوزگ و مارشتی اَرزِشت دئیۆکێں توتیالھان سبزل سامگی اِنت، ھما سبزل سامگی که آییئے شست سالئے زێمری ھزمتانی بروَردا په داد و اِزّت و شَرَپ راج آییارا مرۆچی «ناکۆ سبزل» ئے ناما تئوار پِر جنت، آییا راجی بامردے لێکیت.

کَدّا دْراج و بارگبندێں سبزلئے تَب مُدام شئوک اِنت. آ چۆ وتی سئوتانی دابا پُرکندَگ و پُرجئوزگ اِنت، جۆش و جزبگ و ھمتا سَرّێچێں سئوتانی وڑا دایم گل و شادان اِنت، کْلینشئیوْ، وشّپۆش، دایم گۆں وزمه و پلگارتگێں مود و ٹاپا ناکۆێں سبزل، ورنا و پُرجۆشێں جئوزگانی اِزمکارێں سبزل سامگی اِنت. آییئے تَب گۆں وشّیئے زێمر بزاں گۆں سئوتا ھَمتَب و ھماَسر اِنت، آ چه ابێتکی و زئیپی، گمناکی و مۆلمی کیفیتا ھزیت. آ وتی گۆش دارۆکاں ھجبر گمیگ و دردیگ نکنت، آھاں شات و وشنۆد کنت، آھانی بالاداں په سُھبت و نچگ شادان کنت. چرائی زِندابا گُمان بیت آ چه پیریا سکّ لپرزگ اِنت، دایم چۆ کێچئے مچکدگاں سبز و میزران بئیگئے واھگدار اِنت، نمیرانیئے تلبگار اِنت، پمێشکا آ وتا ھشتاد سالی کماش گوشگا دِلتَنگَ بیت. آییا وتارا چه وتی اِزما، چه شیرکن و وشّتامێں سئوتانی برکتا نمیران کتگ، آ ھجبر شمۆشگ و بێھال کنگ نبیت:

من نازێناں مھرکا
من چَنڈێناں مھرکا
بُرزکلاتانی بانُکا
سرئے شۆدی ساپ کاں
دلِ مارا آپ کاں

سبزل سامگیئے وشّتامێں سئوت اَنت که ھمک مکرانیئے جئوزگاں بندۆک اَنت. کْوھنێں پدرێچ ببیت، نۆگُلێں ورنا و ماھَلێں کاڑ، آییئے سئوت آھانی گْوست و ھستا مِھرگْرنچ اِنت که ماں اِشاں پنجگورئے شھجۆانی دامنا بوتگێں مجلس، کێچئے مچکدگانی پھناتا گْوستگێں ساھتانی شھد و شیرکنێں یات، بندنئے رێکپادێں مھرانکی نیادانی سۆز و سۆزمانێں جتایی و دوری، واھگانی بْرَھدارێں ماڑیانی دَر و دَریگاں سَر کَشّۆکێں مجلس مێنتگ و آتارێنتگاَنت که ھمک زِردئے ھئیال و جێڑگانی کمیت دێما گۆں وتی دور و گِستاێں ھما مھگۆنگا دنت که سبزل سامگیا چه وتی سئوتاں اے نیادانا گۆں سادگ و آمپھمێں، لِس مھلوکی سئوتاں ابدمان کتگ. شھد و شکرتامێں سئوتانی گشنده سبزل سامگی که آییئے مَٹّ و دَروَر دوبر پێداکَ نبیت که آ چه ھما نایاپتێں لال و گئوھراں یکّے که اشیئے دَروَر دوبر پێداک کنگ سکّ گران اِنت، ھمے کیمتیێں سبزل سامگیئے راجئے بےکِماریئے آماچ اَت، بزّگ و لاچار اَت، گُمنام و بێگواه اَت، نۆکێں پدرێچ چراییا ناآشناگ و ناسرپد اَت، 4 اکتوبر 2018 ئے مھلبێں بێگاها «بلۆچی ساز و زێملی دیوان» و «انسٹیٹیوٹ آف بلۆچی لینگوئج اینڈ کلچر(آئی. بی . ایل . سی ) تربت یونیورسٹی» ئے ھئوارێں چێردستیا «تربت یونیورسٹی کێچ» ئے لایبریریا په آییئے شَرَپ و کُمکا پُرمڑاھێں زێملی مراگشے سمبھێنَگ بوت. اے مراگشا بلۆچستان، ھاس مکرانئے نامیێں گُشندھاں سئوت جت، په سئوتئے دێمرئویا آییئے ھزمت ساڑاتنت، آییارا پَنچ لکّ کلدار و لائف ٹائم اچیوومنٹ ایوارڈ دات.

اے دانکانی نبیسّگئے وھدا، مرۆچی بزاں31 اکتوبر 2020 آ بلۆچی سئوتارا چه تگردی مجلساں دێم په بلۆچستانئے کُنڈکُنڈ، مێتگ و کوچگ، کۆه و گَر، ھَلک و گداماں سر کنوکێں سبزل سامگی کراچیئے التمش ھسپتالا داکل اِنت، آ کوِڈ-19 ئے آماچ اِنت، نگێگ و نِزۆر اِنت، وینٹیلیٹرئے سرا اِنت، زند و مَرگئے نیامجیا اِنت، بله ارمان که صوبائی کلچر ڈپارٹمنٹئے زِرد و بالاد اکتوبرئے تاکچنڈێں مۆسُمئے زَردێں رنگاں رَجِتگ، آییئے نیّتا بےکِماریئے تَنداں بستگ، بےھاٹیگ و بےھاجت بوتگ ،کُنجێا نزّ کُرِّتگ، بےسُدّ و سما و بےپرواه بوتگ. په سبزل سامگی وڑێں لیجنڈ گُشندهێئے اِلاجا پنچ و دَه لکّ کلدار ھرچ کنگئے ھمّت و تْوانئے «باما جئورکاں داتگ». سبزل سامگیئے شئوکێں ترزانا زورۆک و دوبر گُشۆک، آییئے لئینا سئوت الھان کنۆک، آییئے ھَممێتگ و ھمساھگێں ورناێں گُشنده ھم، چراییا شَمُشکار اَنت، بےزانگ و بےتْرانگ اَنت، آھانی په وتی سنیئرێں اِزمکارا مرچیگێں بےکِماری بانداتگێں رۆچا پراھاں مزنێں شگانے بیت. جی بات «اۆست ویلفیئر آرگنائزیشن»، «احساس ویلفیئر سوسائٹی» و «بلۆچی میوزک پروموٹرز سوسائٹی» ئے جُھدکار، مُلک و دَرمُلکاں جهمنندێں بلۆچ، زێمر و زُباندۆستاں که په سبزل سامگیا وتی مالی و اخلاقی کُمکئے مھراں شکساھگا اَنت. همینچُک تکانسُر شھمیر په کماشێں سبزلؔ سامگیا اِنت، همینچُک تکانسُر اے اِداره و جُھدکار و کُمکار اَنت. نزاناں من چیا چۆش جێڑاں که 2020 ئے اکتوبرئے سارتێں موسُما دْرچکانی تاکچنڈیئے پجّیگا واکدار، اهتیاردار، زُبان و زێمر و راجدۆست و زمینزادگانی دلانی سبز و شادابێں تاک و بَر دئور داتگاَنت، آھانی باتن چه ھئیالداری، مھر و مھبت، مَدت و کُمک، اَشَر و آواچکی جئوزگاں ھُشک و ھالیگ کتگاَنت، بَدمِھریئے زَردێں زنگانی مئیار کتگاَنت، بله جْزماں که سبزل سامگی نه که نادْراھێں جاوراں یله کنگ بیت نئے که آییئے اِزمی کَدّ و جاه و مکام پرے نادلگۆشی و بےکِماریا کم کنگ بیت که آییا چه وتی سئوتانی برکتا وتی نام بلۆچئے دلا دایمی نکش کتگ.

دلارا داگ دئیئے
مارا نچارئے تئو گْوزئے
پمّن مئیار آلماں
مُلّا و ٹَگّێں رھبراں
جِنّی گنۆکے من نهآں
اِشکی گنۆک سار نه باں
***

سرشۆن؛
عبدُکؔ سَوتی ولد گنگزارؔ جہ منند مندؔ سورو ، کیچ
شُناسی کاٹءِ مُتابکءَ آئیءِ اُمر اِے وھد(۲۰۲۰؁)ءَشستءُ نُھ( ۶۹)سال اِنت۔ آئیءِ بچّ شھمیرگْوش اِیت ،’’شُناسی کاٹءَ آئیءِ اُمرکمّ اِنت ، آکساس ۸۵سالءِ بیت۔‘‘(شھمیرؔ سبزل ۲۶ اکتوبر ۲۰۲۰؁، کراچی)
نازاتونؔ۲۰۰۹؁ءَ بیران بیت۔
شھمیر ؔپتءِ رندگیریءَ گُشندھی کنت
نوں چو پیشی وڑءَ گُٹ ئِے ھمراھداری نکنت
مَیار ءَ کونزگ جتگ،ؔرندتراآپسرؔتربتءَ جہ منند بوتگ ۔
اِے سَوتءِ شائر لال بکش دائودیؔ اِنت،دائودیؔ ءَوت شائری ھم کتگ، گُشندھی ھم۔ آئیءَ گوں سبزل ؔسامگیءَ شَرّیں وھدے گْوازینتگ۔ سبزلؔ سامگیءِ بارہءَ بازیں گپّءُ مالومداری یے لال بکش دائودیؔءِ زبانءَ زانگءِ ھاترءَمنی نبشتانک ’’ بُرزیں چنالءِ دائودیؔ‘‘، چاپءُ شنگ، آن لائن حال احوال(۱۲،نومبر، ۲۰۱۸؁)ءُ baask.com.literarureءَ بْوان اِت۔
اِے نبشتانک سبزل سامگیؔءِزندءِ گُڈ ّی رروچاں(نومبر۲۰۲۰؁) کہ آ التمش ؔ نادراھجاہ کراچیءَ داکل اَت ، نبیسّگ بوتگ اَت
سبزل، شھمیر(31 اکتوبر2020 ) التمش ھسپتال، کلفٹن کراچی
سبزل، شھمیر (26 اکتوبر2020 ) چیھل ھسپتال، کورنگی نمبر2،کراچی
بلۆچ، مھراج (اگست1982 ) چاردانک پہ سبزلؔ سامگیا: چاپ و شنگ زمانہ بلۆچی، تاکدێم7
سامگی، سبزل (2 اکتوبر2020 ) تربت کێچ
بلۆچ، مھراج (اگست1982 ) چاردانْک پہ سبزل سامگیا: چاپ و شنگ زمانہ بلۆچی، تاکدێم7
گچکی، گُلزار(2019 ) بُرزێں چنالئے داوودی، چاپ و شنگ، آنلائن حال احوال
گچکی، گُلزار(نومبر2019 ) بلۆچی میوزک پروموٹرز سوسائٹی، پُشدر، کاررَھبند و کار و کِرد: چاپ و شنگ ، سئے ماھی تاکبند، زێمر، تاکدێم1تا17

Don’t miss posts from Balochistan Times!

We don’t spam!

+ posts

Leave a Comment