اے نبشتانک چہ نامداریں اہوالکار ءُ ناول نویس محمد حنیف ءِ انگریزی کتاب ءَ تاج بلوچ ءُ ساجد حسین ءَ رجانک کُتگ۔ اے کتاب بیگواہیں بلوچانی سرا انت۔ اشی ءِ پش کپتگیں بہر یک یک ءَ بلوچستان ٹائمز ءَ شنگ کنگ بنت۔
فرزانہ مجیدءَ چہ بلوچستان یونیورسٹیءَ بائیوکیمسٹریءِ تہا ماسٹرز کتگءُ نوں ایم فل کنگا انت۔ اگں آ بلوچے مبوتیں، اے وہدی آئیءَ اسپیتیں کوٹے گورا اَتءُ لیبارٹری یےءَ کارا ات یا وتی ہم عمریں اے دگہ ورناہانی پیما روزگارےءِ شوہازءَ ات۔ بلے آئیءَ وتی گْوستگیں سئے سال احتجاجی کیمپءُ عدالتی پیشیاں گوازینتگ۔ اے توامیں مُدّتءَ آ وتی برات، ذاکر مجیدءِ دراہگءِ ہالءِ ودارءَ نشتگءُ سیاسی ریلیانی کشّگءَ دزگٹ بوتگ۔
آئیءَ دعا کُتگ کہ احتجاجی کیمپءَ نشتگیں دگہ لہتیں بیگواہیں مردمانی سیادانی وڑا آئیءَ بدیں ہالے مئیتءُ سر مبیت۔ آئیءِ روچ آئیءِ ہمراہیءَ نشتگیں مردمانی گوما ہالتاکءِ وانگءُ رہگوزیں مردمانی چارگءَ گوزنت کہ آ اے نقاب پوشیں ورناہیں جنینءِ نیمگا چکّے نجننتءُ نچارنت کہ روڈءِ سرا شہیدءُ بیگواہیں مردمانی اَکسانی پُشتءَ نشتگ۔
بدیں ہالءِ رسگءِ ترسءَ آئیءِ جانءِ پُٹ پاد کاینت۔
ذاکر مجید انگریزیءِ طالبےءُ بلوچ اسٹوڈنٹس آرگنائزیشن،آزاد (بی۔ایس۔او آزاد)ءِ نائب صدر بیت۔ بی۔ایس۔ازادءِ بازیں سروکے جنگءُ بیگواہ کنگ بوتگ، بلے اے گروپ انگہ بلوچءِ ہکّانی گرگءِ واستا وتی جہدءَ یلہ دیگءِ وڑا نہ انت۔
آ وتی لہتیں سنگتانی ہمرائیءَ چہ مستونگءَ واپس پیداک بیت کہ لہتیں گاڑی آہانی سرا کپیتءُ آہاں داریت۔ یک سیاہ کانچیں ویگو گاڑی یے بیتءُ دو ہائیلکس کہ یکےءِ رنگ سُہر بیت۔ اے ہال فرازانہءِ کرّا ذاکرءِ ہما سنگتاں آؤرتگ ات کہ ذاکرءِ ہمرائیءَ چست کنگءَ رندا پانزدہ منٹءِ تہا یلہ دئیگ بنت۔ ”آئیءِ سنگتاں زُہرءُ عصرءِ نیامءَ منا فون کُت“، فرزانہءَ گُشت۔ ”منا آہانی سرا باور نبوت۔ من ٹی وی پچ کُت۔ تہنا یک چینلےءَ ذاکرءِ گاریءِ ہال پیداک ات۔ اولی گپ کہ منی ذہنءَ اتک، اِش ات کہ مات ہال دئیگی نہ اِنت۔ آئیءِ صحت شر نہ اتءُ من نلوٹت کہ پریشان ببیت“۔
۔ ”من آئیءِ اے دگہ سنگت فون کت اَنت۔ آہاں ہم اے ہال پکّا کُت۔ بلے مں مات انگہ ہال ندات“۔ فرزانہءَ ہیومن رائٹس کمیشنءِ خضدارءِ جہگیر ہال کت۔ آئیءِ کستریں برات، ذاکرءِ ہما سنگتانی ہمرائیءَ مستونگءَ ایف آئی آر درج کنگءَ شت کہ آوار جنگءِ وہدا موجود بوتگ انت۔
فرزانہءَ ماتءِ کرَا نامہءُ نیمون پیش کت کہ ذاکر پرچہ واپس نیاتکہ۔ ”پدا لہتیں روچءَ رند آئیءَ وارثےءِ پُرساں روگی ات۔ من زانت کہ مردم آئیءَ ہال دئینت۔ ماتءَ اودا الّما ہال رستگ ات چیا کہ مئے کشءُ گورءِ مردم درست سرپد اتنت پمیشکا من وت آئیءَ ہال دئیگءِ شئور کت۔ من اَنچو گپ گپءِ توکا گُشت کہ ذاکر پولیسءَ بُرتگ“۔ فرزانہءِ مات گریوگءُ دعا کنگءَ لگّیت۔ ”آ انگہ ہمے وڑ انت۔ روچء مرچیءَ دعا کنگا انت،“ فرزانہءَ انچو پہ زہر گشت کہ پورا آئیءَ باور کنگا نہ انت کہ کسے دعایاں گوشدارگا انت، ءُ گشئے آئیءِ ماتءِ دعا چو آئیءِ احتجاجی کیمپءُ عدالتی پیشیانی وڑا ہچ کار شَرّ کت نکننت۔
ذاکر پیسرا ہم وتی سیاسی چستءُ ایرانی واستا گرگ بوتگ۔ بہتام مدام یکّین بوتگ انت: ہڑتال کنگ، احتجاج کنگ یا پرشتءُ پروش۔ ”ہردیں کہ آئیءِ کیس عدالتءَ اتکگ سیشن ججءَ آ یلہ داتگ۔ آئیءِ سرا کیسءِ جند کہ نبوتگ۔ سیاسی مردمے بوتگ، دزءُ ڈنگے نا۔“
ذاکرءِ آوار جنگءِ دو ہپتگءَ رند فرزانہءَ بلوچستان ہائی کورٹءَ کیس درج کت۔ پدا ائیءَ خضدارءِ پریس کلبءَ پریس کانفرنس کت، پدا کوئٹہ پریس کلبءَ احتجاجءُ مئی 2010 ءَ اے دگہ بیگواہیں مردمانی خاندانانی ہمراہیءَ کراچیءَ احتجاجی کیمپے جت۔ کراچیءَ اے آئیءِ اولی دراجیں جَلَّگ ات۔ احتجاجءِ دورانءَ آئیءَ دگہ دگہ جاگہاں داشت، برے گلشن اقبال، برے لیاری۔ آ پیسرا ہم کراچیءَ اتکگ ات، نوک ورنائیءِ زمانگءَ، پہ سیلءُ نِدارہءَ۔ بلے اے رندی آ وت نِدارہ جوڑ بوتگ ات۔ ”برے برے مردم پہ دَردواری اتکءُ مئے کرّا نشت انت۔ انٹرنیشنل میڈیا اتک۔ ٹی وی کیمرہ اتک انت۔ بلے کسّءَ ہچ کُت نکُت۔ ہچ نبوت۔ من وتی ائیدءِ روچ ہم احتجاجی کیمپءَ گوازینت انت۔ انگہ ہچ نبوت“۔
پدا اناگہہءَ بیگواہیں مردمانی لاش پد ماں پدا درکپان بوت انت۔ فرزانہءَ وائس فار مسنگ بلوچ پرسنزءِ سروک عبدالقدیر بلوچءِ ہمراہیءَ، کہ آئیءَ ماما گشیت، اسلام آبادءَ احتجاجی کیمپے جت تاں سرکارءَ زور پر ببیتءُ میڈیا بیگواہیں مردمانی بارہءَ ہبر بکنت۔ اے دگہ بیگواہیں مردمانی خاندانی وڑا، فرزانہ ہم شُتءُ جسٹس جاوید اقبالءَ دچار کپت۔ جسٹس جاوید اقبالءِ کلوہ پہ آئیءَ ہما ات کہ پہ ہر بیگواہیں بلوچءِ خاندانءَ بوتگ: احتجاجی کیمپءَ بند کنئے، بروئے لوگءَ، شمئے مردم ہپتگےءِ تہا کئیت۔ سپریم کورٹءِ ساریءِ ججءُ بیگواہیں مردمانی کیسءِ چارءُ تپاسءِ ذمہ دارءِ بستارءَ جاوید اقبالءَ اے بدیں واب گنتر دراج تر کتگ۔ آئیءَ گوں خانداناں ہمینچو دروگیں قول کتگ کہ نوں مردم آئیءَ جیڑہءِ بہرے سرپد بنت۔ آیاں احتجاجی کیمپ کوئٹہءَ بُرتءُ فرزانہ شت خضدارءَ کہ وتی مردمانی کرّا کمے وہد بگوازینیت۔ آئیءَ چہ ناشناسیں نمبراں فون کنگءُ پاتراپ دئیگ بوت۔ ”بے ہال کں ذاکر مجیدءَ، آ نوں نئیت“۔
آ خضدارءَ ات کہ بیگواہیں مردمانی کشگءُ لاشانی دور دئیگءِ نوکیں سلسہ یے بنا بوت۔
غفار لانگوءِ لاش در اتک۔
غفار، کہ پنچ جنکءُ یک بچکےءِ پت ات، سئے سالءَ گار بوتگ۔ آئیءِ لاش گڈانیءِ نزّیکءَ دز کپت۔ سرءَ سک باز ٹپ مان ات، گوں کُنٹیں اوزارےءَ جنگ بوتگ ات۔
پدا سمیر رندءِ جون در اتک۔
سمیر، بیستءُ چار سالی ورنایے اتءُ سالے پیسر بیگواہ بوتگ ات۔ آئیءِ گہار فرزانہءِ ہمراہیءَ تچءُ تاگءَ بوتگ۔
پدا جلیل ریکیءِ لاش دور دئیگ بوت۔
جلیل، دو سالءَ بیگواہ بوتگ۔ آئیءِ پت، قدیر بلوچ درستیں احتجاجانی ٹہینوک بوتگ۔
پدا ثنا سنگتءِ لاش در اتک۔ ثنا، سئے سالءَ بیگواہ بوتگ۔ آئیءِ بدنءَ 28 تیرءِ نشان پر ات۔
اے درست ذاکر مجیدءِ دوستیں مردم بوتگ انت کہ سالانی سالءِ بندیگیءَ پد کشگ بوتگ اتنت۔ آہانی لاشاں انچیں زلمءِ گواہی دات کہ ہبر نبیت۔
فرزانہءِ زندگیءِ مزنیں بہرے زلمءِ انچیں کسہانی دارگءِ جہدءَ گوستگ۔
فرزانہءَ وتی فون نمبر مٹ کت، خضدار یلہ داتءُ پدا شت احتجاجی کیمپءَ۔
اولی دو سالءَ فرزانہءُ آئیءِ خاندانءِ مردماں ذاکر مجیدءِ کلوہ برے برے سر بوت انت۔ فرزانہءَ وتی ذہنءَ وتی براتءُ بندی جاہءِ اَکسے جوڑ کتہ۔ آ، ٹارچر سیلےءِ تہا بند انت، اے دگہ سنگتانی ہمرائیءَ۔ ”اولءَ آ کلی کیمپءَ بند کنگ بوتگ۔ لہتیں مردم کہ آئیءِ کرّا بند بوتگءُ پدا یلہ دئیگ بوتگ انت، ہماہاں ذاکرءِ کلوہ آؤرتگ انت“۔ بلے گوستگیں ششءُ ہپت ماہءَ آئیءَ ہچ وڑیں کلوہ نرستگ۔ ”آئیءَ مارا وتی مہر راہ داتگ انت۔ وتی پشکءِ بٹن سستگءُ مئے سرا دیم داتگ اَنت، بزاں مارا باور ببیت کہ زندگ انت“۔
فرزانہءِ ہبرانی تہا تہلی نیست۔ ذاکرمجیدءِ ہمکارانی لاشءُ آہانی ٹپءُ ٹورانی کسہءَ ہمے وڑا کاریت پورا انچائیں گپے کنگا انت۔ بلے وہدے وتی جندءِ بارہءَ گپءَ بیت زہر گیپت۔ ”بچار منا۔ منی عمر 27 سال انت۔ ذاکر نوں 25 سال ئیگ انت۔ منی وتی ضرورت اَنت۔ اے چونیں زندگی یے؟ من وتی سجّہیں زندگیءَ احتجاجی کیمپانی تہا گوازینگاآں کہ آ منی براتءَ مَکُشنت۔ اے چونیں زندے؟“
آئیءَ چہ پاکستانءِ ریاستءُ چرائیءِ مردماں ہچ وڑیں اُمیت نیست۔ ”تئی دلءَ اے گپ تچک نہ انت کہ آ چہ ما بلوچاں نپرت کننت“؟
۔ ”اگں ذاکرءَ جرمے کتگ، آئیءَ عدالتءَ پرچہ نیارنت، مقدمہ پرچہ نکننت، سزا ئےِ پرچہ ندینت؟ سجہیں خاندانءَ، سجہیں قومءَ چیا سزا دئیگا انت“؟
آ، احتجاجی کیمپاں چوں وتی وہدا گوازینیت؟ ”من وانیں،“ آئیءَ جواب دات۔ ”سیاستءِ سرا کتاب، انقلابانی سرا کتاب۔ من چے گویراءِ زندنامہ ونتگ۔ اسپارٹکس ونتگ۔ انّوں موسٰی سے مارکس تکءَ وانگاآں۔ مں انقلابءُ اے دگہ قومانی جدوجہدءِ بارہءَ دربرگاآں“۔
Sajid Hussain (1981-2020) was a writer and senior journalist from Balochistan. He had a degree in Economics, International Relations and English Literature from Karachi University. He had the experience of working with Pakistani newspapers Daily Times and The News International. Sajid Hussain was also the founding editor of this online magazine.
Taj Baloch is a poet and linguist. He published the first anthology of his poetry in 2016 in both Roman and Arabic scripts. Baloch is the Coordinator of Human Rights Council of Balochistan.
He can be reached at @TajBloch
