نزرآبادءِ مێتگءَ ما دو اَباشکۆ بازارءِ تھا برے دمکے گردان ”کۆہ‌بالادێں راستی“ءِ وابجاہءِ شۆھازءَ سربتگ اَتێں. بازارءِ دراهێں چم سما کنگا اَتنت که اے اگۆل اَنت، بلے درامد نه‌اَنت.
مارا که درامدی ھچ سما نبوت، ته ما یکے جُست کُت که نزرآبادءِ کبرستان کجام نێمگا اِنت؟
ورناءَ مارا جُست کُت ”کجام؟ مزنێں کبرستان؟“
بارێں. مارا ”کۆہ‌بالادێں راستی“ءِ وابجاہءَ سلامے دئیگی اِنت. گڑا ورناءَ مارا سۆج دات که دو دَمک یل بدئےاِت، سئیمی دمکءَ بازارءِ پُشتی نێمگا کبرستان اِنت.
ما تَنکێں دمکےءَ سر کَشت، مری گالوارءَ مردے مُبائلءَ گپءَ اَت، ما اے جُست نکُت. بازارءِ پُشتی نێمگا مچکدگے دَرا بوت. ھمدا کَهنے، ءُ ھمێش اِنت کبرستان.
چه دورءَ ما سیاھێں شَکّ (که اکسانی تھا دیستگ‌اَت) نشان کُت، دێما رئوان اَتێں. نبیل کادرءِ نام که دیست، چه دلءَ در اَتک ”الله گریبءِ کار مدام گێگ ءُ گْور ببنت…“ گریبێں بلۆچاں پنچ شش رۆچ اِنت ڈی بلۆچ بند کتگ ءُ باڈرءِ بند بوّگءِ بگیریءَ زھرشانیءَ نِشتگ‌اَنت. ما ڈی بلۆچءَ یک ءُ دو مردم جُست کُت که نندانکءِ زمّه‌وار کئے اِنت، ما گۆں همائیءَ وتی گپّان کنێں که ما پُرسےءَ رئوگا اێں، بلکێں مارا رئوگا بِلّنت، بلے کسءَ مارا نگُشت گۆں که مستر کئے اِنت. اے سۆجِش دات که چدا جھلءَ اێر آاِت، آ دێما برئواِت. ماجھلءَ اێر اتکێں، داں مارا پێسر دو سئیکل سنگتاں گپتگ. چار گپ اے، پنچ گپ آ.
یک نێمگے بزّگێں بلۆچ، دومی نێمگا شُدیگێں بلۆچ. کمو بند ءُ گُلائێشیءَ پد مامله سرد بوت. کمو ٹئوک ءُ ٹاری، شگان پُگان ءُ تمیزدارێں لبزانی تۆکا زا ءُ دژمان ھم بوت، بلے مامله ھلاس بوت. نوں ما دلتْرکّ، که مارا چه بُرزءَ دێم دئیگ بوتگ، برئواِت، شمارا جھلءَ ھچ نگُشنت. جھلءَ گۆں مئے سر بوّگا داوا بوت. بلے ھئیر، ما گُشت سنگتاں مارا پُرسےءَ رئوگی اِنت، اگاں مارا رزا بدئےاِت. سنگتےءَ مارا جۆڑی کُت، وتی پجار گُشت ءُ رزا دئیائێنت.
کۆہ‌بالادێں راستی!
مارا اے داواءَ کمو سُرێنت که یک نێمگے بزگێں بلۆچ ءُ دومی نێمگا شُدیگێں بلۆچ اے باڈرءِ کاروبارءِ بندیءَ بند ءُ گُلائێش کنائێنتگ‌اَنت، بلے واکداراں سُدّے پِر نێست. ما گُشت ھم نکُت که بلۆچءِ اے بند ءُ گُلائێشءِ پندل چه دگه جاھے سازگ بوتگ. باڈر بلۆچءِ دلبندءَ دِرتگێں لکیرے که بلۆچ‌ئےِ چُنڈ چُنڈ کُتگ، بلے اے ھم راستے که بلۆچءِ دو وھدءِ نانءِ راه هم همێش اِنت.
اے باڈر اِنت که بلۆچءِ گِسءَ آس رۆک بیت، بلے اے ھم راستے که بلۆچءِ دگانی سرا رۆکێں آسانی سئوَب اِنت هم. بلۆچ تَلّۆ، نندانک ءُ جلسهانی تھا وتی بُنکی لۆٹانی تھا گُشیت که باڈرءِ سرا کاروبار آئیءِ ھَکّ اِنت، بلے ھمے کارءَ بلۆچءَرا شپُکیءِ نام ھم داتگ. باڈر پچ بیت، گڑا بلۆچءِ زھگ دو وھدءِ نانے وارت، بلے بلۆچءِ بدواه بے تکلیپیءَ وتی بینک بیلنسءَ پُرّ کنت. باڈر بند بیت، دُزّی بیت، پچ بیت، اسمگلنگ. اے دُزی، اسمگلنگ، باڈر، بلۆچءِ بند ءُ گُلائێشیءِ ھُنر یکێں جاگهءَ سازگ بنت، بلے کئے اِنت که اشاں بے تُرسءَ پدّر بکنت؟
کۆہ‌بالادێں راستی!
اگاں تئی پسئو اِش اِنت که اے اھوالکارءِ کار اِنت که بے رْیا ءُ رو، بے تُرس ءُ بیم اشاں بگُشیت، گڑا پَهِل کن که تئی گچێن کُتگێں راہ گْران اِنت. تئو وتی ءُ درامد، دوئێنانی شگان، بیھار، کلاگ کِمار نکُتنت. ما لۆٹێں که مارا سرکاری نئوکری، گْرانٹ ءُ ٹێکهءِ ھمراھیءَ اھوالکاری کنگءِ رزا ببیت ءُ راجءِ دێما ما اِسپیت‌پۆش هم زاهر ببێں.
راج؟ ھئو، راج. ھما که بند ءُ گُلائێش اِنت، ھما که باڈرءِ بندیءَ دُزّ گُشگ بیت ءُ باڈرءِ پچیءَ اسمگلر. ءُ راج، داتگێں اے دوئێں ناماں کبول کنت.
کۆہ‌بالادێں راستی!
”نه مُلک ملکے، نه درمُلک.“ ملکءَ ھم ھمے بند ءُ گُلائێشی، درمُلکءَ ھم. مُلکءَ ھم باڈرءِ لۆٹ ءُ ڈنءَ ھم. مُلکءَ گیشّتگێں سیمسرانی سرا جاک، درمُلکءَ نگیشّتگێں سیمسرانی سرا زا ءُ زاکاری.
ھئیر، اے گپّاں تئو وت سھی ئے پمێشکا اشاں بِل. وتی گپاں بکن!
نزرآبادءِ کبرستان ءُ اُپسالاءِ کئورءِ میانءَ ترا کُجا وشتر بوّگا اِنت؟
من جێڑگا آں که تئی پسئو چے بوت کنت…
تئو رئوایتی مردمے نه‌ئے که بگُشئے ”وائے وتن ءُ ھُشکێں دار!“ منا په تئو ھچ گۆن نێست، ابێد چه گِلّه، زنگ ءُ سلاماں.
گِلّه ءُ زنگ ترا دۆست نبنت ءُ سلام تئی کارءَ نئیایَنت. تئو گُشت که یورپءَ بان‌بندے ھم وتی کارءَ گۆں ھُب کنت. تئی یکێں سلامءِ دئیگ اگاں په ھُب ببیت، بارێں بوت کنت؟
بس ھمے سلاماں الئیک کن، په ما راست جێڑگءِ دْواءَ بکن گۆں که گُشگ ءُ اِشکُنگ چه زۆرءَ گێش اِنت. ما یا وَ دُز اێں یا اسمگلر، بلے بزگ ءُ شُدیگ اێں. تئی شھر وش اِنت که درامدی سما ندنت، بِلّ تُری کسءَ نزانێں.
Javed Baloch is a journalist from Gwadar, Balochistan. He can be reached at @Javed_MB_Baloch
