گْوربامءَ که من چمّ پچ کُتنت، چه پچێں دروازگءَ آزماں دیست. پاد اَتک ءُ ڈنّءَ شُتاں، چمّ آزمانءِ نێمگا شانک داتنت. چاراں، ته آزمان سیاه ءُ گُبارێں جمبراں گپته. اۆشتاتان ءُ آزمانءَ چارَگا لگّتاں. کَش ءُ گْورءِ دْرچک ءُ دار بْرهدار اَتنت ءُ آیانی سرا نِشتگێں مُرگانی وَشّێں تؤارا مۆسم وَشتِر کُتگ‌اَت.
مرچی مۆسمءِ جتائێں رنگے اَت. سَکّ دِلکَشّ اَت. گِسءِ دێما ڈۆکانی سرا نِشتان ءُ چه دنیاءَ چَٹ بےسَما، گۆں مۆسمءَ دلگۆش بوتاں. اَناگت تؤارے منی گۆشاں کپت. مں چَکّ تَرّێنت، ته دیست ماسی زُلیخه وتی لۆگءِ دێما رۆپگا اِنت ءُ نُرنڈگا اِنت. من وتی هئیال گۆں ماسی زُلیخهءَ کت که بارێں چے گُشگا اِنت؟ کئی سرا کُپّگا اِنت؟
”گُلاتونءِ نِشارءَ بچاراِت. ناز بی‌بیءِ چُکّاں بچاراِت. سُهبءَ پاد کاینت، بے گُشگا وتی لۆگءِ دراهێں کاران کننت. ماتِش آسودگ کته. شُما نوں چُکّ بوت‌اِت. منی دل شما رێش کته. اللّهءَ مارا اے چُکّانی بدلءَ چُکّءِ جند مداتێں. دگرءِ چُکّاں گِندئے، دل مان بیت. وتیگاں گِندئے، دل چه چُکّءَ رؤت.“
ماسی زُلیخه وتی لۆگءِ دپا رۆپان ءُ نرُنڈان اَت. بلے اے تهنا مرچیگێں هبرے نه‌اِنت. اے ماسی زُلیخهءِ هر رۆچیگێں کار اِنت، سُهبءَ که پاد کئیت، پێشگاهءَ رۆپان اِنت ءُ کُپّان اِنت.
من پدا وتی هئیال مۆسمءِ نێمگا تَرّێنت. بلے نوں منی هئیال چه مۆسمءَ گێشتر ماسی زُلیخهءِ نێمگا شُت که ماسیءِ جێڑه چے اِنت؟ همک رۆچ پاد کئیت، کُپّیت ءُ نُرنڈیت ءُ وتی چُکّاں دْوا ءُ بد کنت که ”پِلانیءِ چُکّاں بچاراِت، پلانیءِ نِشاراں بچاراِت.“ زانا آیانی چُکّ ءُ نِشار چۆن اَنت ءُ زُلیخهءِ چۆن اَنت؟ چے اِنت زُلیخهءِ جێڑه؟ اے جێڑه اێوکا ماسی زُلیخه‌ئیگ اِنت یا همُک زالبولءِ؟ اے جێڑهے یا زِدّ ءُ هسدّ ءُ کێنَگے؟ من پگرےءَ کپتاں که یکّ زالبولے دومی زالبولءِ سۆب‌مَندیءَ چێا برداشت کُت نکنت؟ اێوکا مئے چاگرد انچُش اِنت یا همُک راجءِ زالبولءِ جێڑه همێش اَنت؟
زالبولانی، چه درُستاں مسترێں جێڑه اِش اِنت که وتا، دێما رؤگءِ تؤکلِش مان نێست، ءُ اگں دگه زالبولے دێما رؤگا بگِندنت، برداشت کت نکننت ءُ آئیءِ دارگءِ جُهدا کننت. منی نِزّا مئے چاگردءَ زالبولانی رئیسے بئیَگا اِنت، بلے اے رئیسءِ تها هر زالبول اے جُهدا نه‌اِنت که من تێزتر بِتچان ءُ بِکَٹّاں. هر یکّے همے جُهدا اِنت که وڑے نه وڑےءَ دومیءَ ران بکناں که بکپیت ءُ من رئیسءَ بِکٹّاں. اگں هر یکّے همے جُهدا بوتێں که من تێزتِر بتَچاں، مرچی یکّ زالبولے هم پُشتءَ نکپتگ‌اَت.
من انگه گۆں جێڑگانی زمزیلّاں مان گیشّتگ‌اَتاں که منی ماتءَ منا گوانک جت: ”بْیا، گِسءِ کاراں بکن. اۆدا نِشتگئے، چے کنگائے؟“
”جی اَمّا! پێداکاں،“ من پسّؤ دات. بلے منی هئیال انگه گۆں همے جێڑگان اَت. منی سر هچّ پِر نبئیگا اَت که چے بکناں؟ یا، من چے کُت کناں؟ منا اے جێڑه هر وڑا گیشّێنگی اَت.
پاد اَتک ءُ اۆشتاتان ءُ دێم په ماسی زُلیخهءِ لۆگءَ رهادگ بوتاں. اۆدا که رَستاں، من ماسیءِ دستءِ رۆپگ پچ گپت ءُ بُنا اێر کت. من ماسی دستءَ گپت ءُ شِریشّءِ ساهِگءَ بُرت. من تَگِرد پچ کت ءُ ماسی نادێنت. ماسی هئیران هئیرانا منا چارگا اَت. چه اِد ءُ پێسر که آ منا جُست بکنت، من چه آئیءَ جُست کرت:
”ماسی! تؤ چے لۆٹئے؟“ گۆں منی اے جُستءَ گُشئے ماسی زُلیخهءِ گۆیاک شُت. آئیءِ چمّ اَرسءَ گُلگُل بوتنت. ماسی منا بازێں گپّے گوَشگ لۆٹگا اَت، بلے چه آئیءِ زُبانءَ بێدِ ”آں… آں“ءَ دگه هچّ در نئیاتک.
من وتی سر ماسیءِ کُٹّا اێر کت. آئیءَ وتی دست منی سرا اێر مُشت. منی هم اَرس در آیَگی بوتنت. همے وهدا ماسیءِ نِشار ءُ جنِکّ چه گِسءَ در آتکنت ءُ منا زهرا زهر چارَگا لگِّتنت. رۆپگِش دستءَ اَت: ”اَمّاءِ پَمپ کنۆک بزاں تؤئے، هاں؟ کائے ماتءَ پمپ کنئے ءُ مات مئے سرا کوکّار ءُ جاک کنت،“ ماسی زُلیخهءِ جنِکّءَ دپ پچ لگۆشت.
”اِشیءَ وَه دگه کار نێست. تْرو وت چه آ تْرواں نه‌اِنت، شپ ءُ رۆچ مئے دل‌ئےِ رێش کته. ناسرپدے. هاں، بزاں تؤئے که مارا مێڑێنگائے!“ ماسی زُلیخهءِ نِشارءَ هم کوکّار کت.
دوئێں جاک ءُ کوکّارا اَتنت ءُ منی نێمگا دست ءُ دَزشانیءَ اَتنت. من هُشک ءُ هئیران اَتاں. اۆشتات ءُ دوئێں چارِتنت ءُ پدا ماسی زُلیخه چارِت. پدا اِشانی گِس چارِت. پدا وتی گِسءِ نێمگا چارِت ءُ پدا وتی جند. من هچّ نگُشت ءُ راه گِپتاں. نوں هؤرءَ گْورت.
Shaheena Shaheen was a writer, artist, campaigner for women's rights in Balochistan, and the founding editor of Dazguhaar magazine. She was killed on September 5th, 2020, in Kech, Balochistan.
