ماتی زبانانی میان اُستمانی روچ [بیستءُ یک فروری]ءِ دَرگتءَ
پہ اردوءَ ھُدوناکیں بلوچاں دل وَشّ کتگ کہ بلوچیءِ جاگہءَ اُردوءَ نبشتہ کنگ بلوچءِ توارءَ بُسترءُ دِیرتِر بارت بلے چو نہ اِنت۔ اُردوءَ مارا گَنتِر نِگُّٹ کتگ، گَنتِر گُنگ کتگ۔ مرچی جاوَر اے ھَدّءَ سَر اَنت کہ کسانیں میتگےءَ چُکّءُ جنینانی رَوانکے دَرکیت، “قدم بڑھاو سرمچارو، ہم تمھارے ساتھ ہیں” ءِ کُوکّار چِست بنت۔
دومی نیمگا سرمچار کہ شھیدےءِ کبرءِ سرا رَوَنت “شہدائے بلوچستان کو سُرخ سلام” پیش کننت۔ بزاں ماھِیگءُ واد دوئیں گَہتگ اَنت۔ رَندگِیر ءُ رَہبر، ھردو اُردوءِ گُلام اَنت۔ اردوءَ بلوچیءِ جاگہ گِپتگءُ بلوچءِ راجی ھستیءِ اُنڈالاں بُرّان اِنت بلے کسءَ سُدّے پِر نیست۔
مارا چہ پاکستانءَ پیسر اُردوءِ گَزاءَ وتا چُٹّینگی اِنت۔ پاکستانءِ گُلامی بلوچءَ کُشت نہ کنت بلے اُردوءِ گُلامی بلوچءَ کُشیت۔ ڈَنّی لشکر کہ اُرُشّ کنت راجےءِ آجُوئیءَ پُلیت بلے ڈَنّی زبان کہ اُرُشّ کنت راجءِ زِندءَ پُلیت پمیشا چہ راجی آجوئیءَ دیماتریں چیز راجی ھستی اِنت، راجءِ زِند اِنت۔ راجے کہ زندگ بیت آجوئی آھیءِ دَردءَ وارت۔ پہ مُرتگیں راجءَ گُلامیءُ آجوئیءِ مانا یکّ اِنت۔
نزاناں باریں کدی ما زانیں کہ بلوچءِ گُلامیءِ مُھرتریں سانکل اُردو اِنت، بلوچءِ راجی ھستیءِ وَلگْوج کنگءِ تُرسناک تریں پَندل اُردو اِنت۔
زبان راجےءِ اُنڈال اِنت۔ اُنڈالءَ کہ بُرّئے، دْرچک وَت مِریت۔ اے گپءَ ما نزانیں بلے پاکستان زانت چمے واستا آھیءَ اُردو مئے تہا رواج داتگ۔
بلے اے کارءَ پاکستان ایوک نہ بیتگ۔ ما ھم “گریبی جاگہ”ءَ آ ھر وَڑیں مَدَت ءُ کُمَکّ کتگ گوں۔ مئے سیاسی گل [چوکہ بی ایس او]، مئے ھالتاک [چوکہ توارءُ انتخاب] ءُ مئے نیم کُنداکیں دانشور [چوکہ صورت خان مری] ما دْرست اردوءَ را بلوچانی تہا شِنگ کنگءُ رواج دیگءِ جُرمءَ گونیں۔ مسلم لیگی بلوچءَ بگر داں آشوبی بلوچءَ دَرا، زبانءِ بانداتءَ مئے دْرستانی کِرد یَکّ اِنت۔ ما ھما کارءَ کنگائیں کہ پاکستان لوٹیت۔
Mátí zubánání myánustmání róc (21 Farwarí) e dargatá
Pa Urdúá hudónákéń Balócáń dil waśś kutag ki Balócí e jágahá Urdúá nibiśta kanag Balóc e tawárá bustir o dírtir bárt bale có na int. Urdúá márá gantir nigguŧŧ kutag, gantir gung kutag. Marcí jáwar é haddá sar ant ki kasánéń métagéá cukk o janénání rawánké dar ket, “qadam baŕháo sarmacáro, ham tumháre sáth heń” e kúkkár cist bant. Dumí némagá sarmacár ki śahídé e kabr e sará rawant “śuhdáe Balocistán ko surx salám” péś kanant. Bízáń máhíg o wád duéń gahitag ant. Randgír o rahbar hardo Urdú e gulám ant. Urdúá Balócí e jága giptag o Balóc e rájí hastí e unđáláń burrán int bale kassá suddé pir nést.
Márá ca Pákistáná pésar Urdú e gazáhá watá cuŧŧénagí int. Pákistán e gulámí Balócá kuśt na kant bale Urdú e gulámí Balócá kuśít. Đánní laśkar ki uruśś kant, rájé e ájúíá pulít bale đanní zubán ki uruśś kant, ráj e zindá pulít paméśá ca rájí ájúíá démátiréń cízz rájí hastí int, ráj e zind int. Rájé ki zindag bít ájúí áhíe dardá wárt. Pa murtagéń rájá gulámí o ájúí e máná yakk int.
Nazánáń báréń kadí má zánéń ki Balóc e gulámí e muhrtiréń sánkal Urdú int. Balóc e rájí hastí e walgwaj kanag e tursnáktiréń pandal Urdú int.
Zubán rájé e unđál int. Unđálá ki burre, drack wat mirít. É gappá má nazánéń bale Pákistán zánt, camé wástá áhíá Urdú me tahá rawáj dátag.
Bale é kárá Pákistán éwuk na bíttag. Má ham “garíbí jágahá” á har waŕéń madat o kumakk kutag góń. Me syásí gal (có ki B.S.O), me hálták (có ki Tawár o Intixáb), me némkundákéń dániśwar (có ki Súrat Xán Marí) má drust, Urdúárá Balócání tahá śing kanag o rawáj dayag e jurmá gónéń. Muslim Lígí Balócá bigir dáń áśóbí Balócá dará, zubán e bándátá me drustání kird yakk int. Má hamá kárá kanagáéń ki Pákistán lóŧit.
Naguman, a medical doctor by profession, is a Balochi fiction writer and literary critic. He also often comments on political and social issues of Balochistan.
