نوٹ: واجه نسیم دشتیئے اے آزمانک، چه واجه عبدالحکیم بلوچئے نزّ آورتگیں ”گچین آمانکا“ زورگ بوتگ که 1970 آ چه بلوچی اکیڈمیئے نیمگا چاپ و شنگ بوتگ. ما تهنا آزمانکئے نبشه رهبند مٹّ کتگ بله پروف و زبانی ردی نگپتگانت تاں آزمانک وتی اسل رنگا مئے وانوکاں سر ببیت
“وتی تروا بگند”
منی ناکوا یک زیباین جنکیئے دیما وتی دستارا شهار دات.
“اِشی…؟” من هئیرانیا جست کرتُن.
“هئو… هئو… اے تئیی ترو دُرگل اِنت.”
درگلئے نامئے اشکنگا چه منی دیما ده سالئے یاتانی وشیں نداره گردگا لگّتنت. آییئے زیبایی ‘سکه’ رنگ و دانگ، آسکی دیدگ، کاٹاریں پونز، کمانیں بروان، مارپیچیں ملگور هر دناین بندوکان ننداریت… بله منا آیی پُلّیں دیمئے سُهریں لنٹانی وشیں بچکندگ سک دوست اَنت. پمیشا من ناکوئے اے گپّا که تئیی ترو دُرگل اِنت، باز هئیران منتُن پرچا که آ چه کسانیا منی واب و هئیالانی ماهدروریں دُتّک اَت بله نوں که منی کماشیں ناکوا وتی لوگبانک کُرتگاَت ته په من پگر و هئیالاں چه ابید هچ پشت نکپتگاَت. پمے سئوَبا منی چمّاں چه ارسانی رگام شلتنت و چه دلئے بُنبندا اُپّاران باهند کُرت بله په ناکوئے کوهیں هاترا من وتی بیتاهیریارا یکدم سهرا نکُرت. بله چوناهیا اے گمانی بار په منی نزوریں بالاد و سگّا گیش اَت پمیشا من په ڈنّئے رئوگا وتی گامارا په گیگ و اندام چست کُرت، گوشئے که دْراهیں زمینئے بار منی چَکّا اَت.
“اَسّلام الئیکم …” من ناکوارا سلام دات و گُشاد گُشادا وتی بانا در شُتاں.
“والئیکم سلام… برئو، تئو هدائے مئیار ائے.”
من وتی بانا تهتئے سرا شکون دیم بوتُن و پگر و اندوهانی توپّانا منا مان رُپت. من هئیال کُرتُن که مئے رئواج چینکس بیڈئول و بدرنگیں کاراں چه وتی دامنارا پولنگ کُرتگ. منی ڈئولیں چینکس ورنا وتی هکّیں ارمان و واهشانی واستا تلوسگا اِنت بله آ زالمیں رئواجئے دیما بیوس اَنت. منا هشتاد سالییں ناکوئے گوں درگلا سور کنگ سک تئورِت بله چوں کتیں؟ کماشانا پنت و سوج کنگ مزنیں بےادبیے اَت. پمے سئوبا په من آه و اُپاراں ابید دگه هچ پد نمنت و من چه پهکیں لاچاریا گوں هدایا جُست و جواب کُرتُن.
“او واجه هُدا! منی گُناه و مئیار چے اِنت؟ چُش پرچا بوت؟ چے تئیی هم واهگ همیش اَت که درگل یکّیئے انامت اَت تئو آ دگه کسیئے لوگئے زیب و بْراه ببیت؟ اے یک وابے ته نهاِنت؟ بله نه۔ اے واب یک الّمییں اهوالیئے بوت. منی دیدگانی ارس ناهودگا رتکنت. منی دنیا وئیران…و منی ناکوئے دنیا آباد بوت.
دنیائے چاریں کُنڈاں تباهیا مانشانتگ اَت. همے تهارماهیں شپا آزمانئے استال دْرپشگا اتنت بله منی تهاریں شپئے هما دْرپشوکیں استال که باز دیراں رند ڈلگ بوتگ ات نوں مِرمِرانکو بوت و منی اُمیتانی دنیا هر نیمگا سیاه و تهار اَت. نه راهے پد نه دیم. چه وتی دلئے اَلاهوشا زیارت و پیرانا تئوار پر کُتُن… وتی گْرانیں گمانی سُبَکتر کنگا دیم په مسیتا شُتُن و گوں هُدایا وا و زاری کُرتُن.
“واجه هُدا! بارین چُش بوت؟ اچ مروچیا ده سالا پیش من و دُرگلا تئیی پاکیں لوگا (مسیت) زندئے سکّی و سوریانی تها همراه و همکوپگ بئیگئے سئوگند وارت بله مروچیا چه ده سالا پد من چے گندگا اُن؟ که منی زندگانیئے رُژناین ماه دگریئے لوگا شهم کنگا انت. راستے که دنیا سک بیرَهم اِنت بله تئو چو بیرهم نه اتئے،”تئوبه” تئو هم کسیارا هچ گوشت نکُرت که درگل یکّیئے انامت اِنت.
یک روچے من وتی یک سنگتیا دُچار کپگا رئوگا اتُن که من درگُلارا دومی نیمگا آهگا دیست. من اوشتاتُن بله آ گون وتی دزگُهاراں گپ جنان چه من شِگوَست و من هشک و هئیران بوتُن که آ پرچا چُش موازانیت.
روچ شپ و شپ روچ بئیان گْوستنت و من ملور ملور بوتاں و هر وهدا پگر جت که درگُل منی گْورا پرچا چو بیبْرمش و تئوارا گْوزیت گوشئے که منا پجّهَ نئیاریت. من وتی دلا نیّت کُرتُن که من درگلا آ روچئے موازیئے سئوَبا زرور جُستَ کنین. پمیشا من په آیئے لوگا رهادگ بوتُن. بله وهدے که دروازگا سر کشّت ته دیستُن که آ دْراجیں آدینکئے دیما نشتگ وتی مود و ملگوراں رَندگ و وتی جندئے سمبهینگا اَت که یک رودرآتکی جنینے چُشَ نبْراهیت و آییئے هالتا چه من سک پدرد بوتُن. من آییئے بانئے تها پُترتُن دروازگارا بند کُرت. من سک بیتاهیر اتُن. بله آییا گون مزنین پهریا درّاینت
“بگوش، چے گپّے؟”
“من…من…”
“هئو جی… جی… بگوش تئو چیا تُرسئے؟”
“من… من… تئو ناوش نبئے؟”
“انّا… تئو بگوش نا.”
“درگل…”
“جی…”
“درگل ما زندگانیا یکِے دومیئے همراه و همکوپگ بئیگئے سئوگند وارتگ ات بله منی رئوگا چه رند پرچے چُش بوت؟ من وتی دلا چینچک واهش و ارمان داشتگ په لوگا آتکگ اتُن بله منی دُرسین واهش و ارمان هاک و پُران هئوار بوتنت. مروچی من ترا همے جُستا کنیں که اِش دُرس چه تئیی واهگا بوتگ اَنت اگاں نه؟”
“هئو… چه منی واهگا.” آییا وتی چمّانا جهل کُرت و یک نزوریں تئواریا پسئو دات.
“تئو گُڑا هما سئوگنداں زوت شمُشت که ما پاکیں مسیتا وارتنت؟”
“انّه… بله…”
“بله… چے؟”
“بله نوں زمانه باز دیما شُتگ”… “و اے دیما رئوکیں زمانهئے واستا مال لوٹیت… سُهر و زَر لوٹیت” من آییئے گپّارا تئوام کُرت.
“تئو نزانئے کریم… منا تئیی ناکوا گوں هچ واهگ نیست. بله من گوں آییئے مال و دئولتا گوں هُبّ دارین و تئیی ناکو مرچی نا باند اںت چرے دنیایا رئوت. نوں دگر پرچا آییئے دئولتا چه پایدگ بکشّیت.
“بس کن وتی پوتّاریا. من تئیی ڈئولیں مَکربازیں جنین زندگا پشت نگیجیں. انّوں تئیی هما هال بیت انچو که یک مزنیں گنهگاریئے. تانکه تئو وتی لُچّیں واهگا چه دگه کسّا برباد مکنئے.”
من یکدم درگل گُٹگیر کُرت انچو که یک شاهینے جنجشکئے سرا هیژ بکنت بله منی دست لرزتنت و یک تئوارے منی گوشاں کپت.
“…پرچا وتی ناکوئے ارمان و واهگانی دنیایا وئیرانَ کنئے؟ هما ناکو که ترا هرچ و درچی دات… وانینتی… تئیی هر ٹهل و نازی پُجّت. بله مروچی تئو آییئے واهگانی دنیایا تباه کنگا ائے. من شُتُن مسیتا تگردئے سرا دیم په چیر کپتُن. بیگاه، شپ و شپ نیم شپ بوت.
ساهت دْراج بوت و وکت وتی جاها اوشتات۔ منی ارسئے گئوهر زمینئے ماتی دامنا کپتنت. من پاد آهت ڈنّا در آهتُن. من دل پرات.
گم وپا، دوستی، بیوپایی، زند، درگل، ناکو، درد، دل، رنج، زهر بار، دوست نا دوستی، بیوپا، دنیا، مال، زرّ، دوستی دُرگل، بیوپا، مرک، زند اے کُلّ آهتنت و منی دیما اوشتاتنت
“کُجا…؟ کجا…؟ من اَچ وتی دلا پُرست.
منی سر جهلا ات و گوں وتی گماں جیڑگا اتُن. زند چیے؟ وپا چے اِنت؟ دوستی کُجامی نام اِنت؟ منی راه کجام اِنت؟ دلا پدا دردے پاد آهت. اے کار چے اَنت؟ ناکو واب اِنت، وتی ورناین جنئے بگلا اِنت. منی چَمّاں دیست که درگل ناکوئے بگلا اِنت۔ آییئے بادامیں چم بند اَنت و لُنٹی پچ اَنت۔ منی دل اَچ زهرا پُرّ بوت، هون منی رگاں تیز بوت، لُنٹ گَٹ چتنت، دست په وتی لانکئے کارچا شُت، گام تیز کُرتنت و په ناکوئے لوگا رهادگ بوتُن.
اناگها کُچکّیا وکِّت و من اَچ وتی وابا آگه بوتُن. من وتی چَمّاں چست کُرت بُرزا چارت. زمستانی شپئے بیستی ماه ایر رئوگی اَت. چو سالی نادْراها منی نیمگا گندگا اَت۔ زمین و آزمان ماهئے نورئے چادرا واب اتنت. آزمان ساپ اَت و استال جڑشکگا اتنت۔ دْرچکانی کپتگیں تاک منی پادانی چیرا چو پْرشتگین دلا تئوار کُتنت. من وتی چم په ماها سکّ داتنت و اوشتات، ماهئے نور منی دلا اچ نورا پُر کُرت. اُف، اُف زند. دلئے تهاریئے تها گروکے جت دوستیئے یک لهڑے پاد آهت۔ اے رژنایں زَردرنگیں ماه، اے کپتگیں تاک، اے مرتگیں پُل منی، منی درد منی زهر منی گما بهر کُرتنت۔ منی چمّاں ارس آهتنت۔ منی دل چو آزمانا پْراه بوت۔ استال دلا روک بوتنت.
اے ٹوهیں پْراهیں گلزمینا بیوپایں دُرگلا جاگه هست.
اے زند په ناکوا هم وش اِنت، اے ماه و استالی دنیا.
اے سئوزیں زرد و پُلانی دنیا ناکو و درگلا نسیب بات.
من اچ وتی ناکوئے لوگئے راها پدا گشت و دگه راهے گپت. منی گام تیز بوتنت منی زبانا وشّ وشّ اے لبز در آتک. “ناکو، درگل منا پهلّ کن اِت.”
