(اے نبشتها لاتینی رهبندا هم وانتَ کنئے)
یکّێا ما سهجّێنانی چپورتیانی سَمبالگئے ٹێکه زُرتگ‌اَت و دومیا، هر جاگه که وتن‌دیوانَگے دیست، وتی ساهی دۆتکگ‌اَت
یکّێا مئے هزاران سالانی گْوَستئے سپرا، مئے کرتگێں رَدی چۆ چراگێا دَستا اتنت و همک گاما رُژنا کنان اَت، کُپّان و نُرُنڈان اَت که بلۆچ اینچک سال اِنت همے یکّێن رَدیا چیا بار بار کنان اِنت و دومیا، هزاراں سالانی اِشک سَرا بستگ‌اَت و پِریاتا اَت که مئے مردماں مِهرئے سِنچ چیا نێست؟ مئے مردم چیا دێما دگر اَنت و پُشتا دگر؟
یکّے، چه بازێں جێڑگ و وسواساں بێوابی و ازَلی سردردئے آماچ بوت و دومی، که سجّهێں شهیدێں ارواهانی بهرئے دردی وتی چیپُّکێں بالادا آجِتگ‌اتنت، سرا تاں پادا دردے جۆڑ بوت، دردِ مُجسّم. دوێں دیوانَگ. دوێں زندگیا پُرّ. زندئے بَدرنگیانی کَمتِر کنگئے وابا بار
ساجدا گِپتگ و داشتگ‌اَت که وتی هَمتَبێں مردما وَه هرکَس دۆستَ داریت، راجدۆست هما اِنت که راجئے دُزّ و ڈُنگاں، راجئے «رَد کپتگێں مردماں» هما دابا دۆست بداریت که وتی جِندا دۆستَ داریت، آیانی شَرّ کنگئے راه و دَراں بجێڑیت. کریمها گَشت و دل زمینا مُشت که مردم وتی زندگیا په مِهر چیا گوازێنتَ نکننت؟ چه دژمناں نپرت کنگئے بدلا وتیگئے مِهر و رَکّێنَگ چیا هر وابئے بُنیاد نه‌اِنت؟
و ما اِشانی نیاما لۆنجان، گِرّان، لپاشان، کپان و پاد آیان و رۆچے گنۆکیے، رۆچے چپورتیے کنان اتێں. دِلجَم اتێں. مزن مزنێں رَدیا بگر، تاں بَلاهێں گپ و کارا دل نجَت. پُشت بَز اَت. اَکل هم همراه و دل هم
بیست و بیستئے سال چه اَکلئے مَرکا بِندات بوت و اِشکئے لاشا سَرجَم. دوێنانی جۆن چه آپا دَر کپتنت. آپ، که زندگیئے مات اِنت. زندگی، که جێڑگانی بُنیاد اِنت، جُنزگانی سئوَب اِنت. گۆں آپا مئے سیادی بدل بوت، گۆں زِندا ھم۔
ما انگت نزانت که کئیی رئوگا چه مئے تها زندگی بُرت گۆں. بس همینچک دیستِن که باتِن هۆرک اِنت. نه دردئے اِهساس پَشت کپت، نه وشّیئے گُمان. زِندئے و مَرکئے مانا سَرجَما بدل بوت
ما پُلّ و مۆمبَتّی بئیگا کتنت، گَردانا رۆهێلئے کبرئے سرا شُتێں، پُلّ اێر کتنت، مۆمبَتّی رۆک کتنت و گۆں سئێناں دیوانِن کرت. بُرزێں تئوارێا. سجّهێں کارانی هالِن داتنت: چے بوتگ، کُجام کار کجا سَر اِنت، زندگی چۆن اِنت، کجام سنگت چۆن اِنت. و شمئے تئوار، کَندَگ، مسکَرا درُست اِشکُتنت، هَکّ و دلا
بله تهنا تُمپ و نزراباد نه‌اِنت، اُپسالا هم دور اِنت. چه اِسکِلستونایا دَر بکپئے تاں اُپسالها بِرسئے و پدا بیائے، شَپے و رۆچے هم بَسَّ نبیت. زِندگ ائے، ورَگَ ورئے، گُد گْوَرا کنئے، په لۆگ و وردِنا کار هم کنئے
رئوگ که نبیت، مۆمبَتّیاں همدا، وتی لۆگا رۆکَ کن، اگَربَتّیاں همِدا چێرَ سۆچ. بنِند. هامۆش. هِچ که هِچّ مکن و وهدا هما ساهتانی تها بَر و گْوازێن که ساجد جَهلا، ٹیویئے کَشا دیوالا تِکّه اِنت، اُزبُک و اُشتر دێم په دێما سۆپهئے سَرا، و گپّ اِنت. مَسکرا و کَلاگ بندگانی تها هبر هم بئیگا اِنت که چے کنگ ببیت؟ نونوا گِپتگ و داشتگ‌اَت که سیاست کنگی اِنت، جُنز دێما برَگی اِنت. ساجدا یکێن گپ که کاری مردم کئے اِنت؟ کئیی هَمراهیا کارَ کنئے؟
گُبُّکئے گپّ اَت که اداره مُهکم کنگ ببنت، مردم پێدا بیت. سَرئے هئیال اَت که ادارهاں مردم جۆڑَ کننت، ادارهاں مردم چَلاێننت، ادارهاں مردم مُهکم کننت
دوێناں زانت که دوێں راست اَنت. من نِشتگاں، گۆش دارَگا آں. هچ که هِچَّ نگوَشاں. هِچ که هِچَّ نکناں
چه هچ نکنگا که دمَ براں، دلَ گوشیت مُبایلا پچ کن. مُبایل، زاهر اِنت وٹسَپ گرُپ اَنت، ٹْوِٹَر و پئیسبُک اَنت. گپ یکّێن اِنت، چه هزار دَپا. هر نێمگا شمئے شهیدیئے گپ. شمئے هر هما اَکسا چِنان و اێرَ کناں که گۆں من نێست‌اِنت، شهیدێں شُمئے، هما وهدئے اَکس که شما زندگ بوتگێت. دردَ بیت که شما مُردگانی تها هساب بئیگا اێت. آ هم منی زِندا
سجّهێں زندگیا، مُلک ببیت یا در مُلک، ساجِد مُدام کَش و کِرّاں گۆں بوتگ. ٹیلپونا، ایمئیلا یا دێم په دێما. چه ساجِدا سِدَگ هِچ وَهم و گُمانا نَبوتگ. اے هبَر ساجِدا هم زانتگ. من دِلا گوشتگ که منی ساه چه من سِدیت، بله ساجد هچبرَ نَسِدیت، و ساجِد شُت. و من هست‌آں
چه ساجدئے بێگواهیا لهتێں رۆچا رَند که همّل سهیگ بوت که هر وهدا که لۆگا بوتگان و فئونے آتکه، من چه سنگتانی کِرّا پاد اتکگاں، لۆگئے بالکونیا شُتگ و هبر کرتگ، اِراده اے بوتگ که اگن هال اَتک که ساجد مُرتگ، بَس دئور کنگی اِنت. بےساجدێں زندگی گوازێنَگ بوتَ نکنت
هَمّلا منا نادێنت و گوشت: «تاج! اُزبُکئے سئوگِندا بْوَر که تئو هِچبر مِرَگئے اِرادها نکنئے.» من که جِند هال دات، جَتی پْریشتگے که: «هَمّلا بگوش، ترا جَنے گِرَگی اِنت وه انچۆ بگر، منی درۆگێں سئوگِندا چیا دئیئے؟ تئیی وارنٹی وه سَد سالَ بیت هلاس اِنت. باندا رۆچ رێلێا چێرَ تَرّئے، هُشکا منا کُشئے گۆں؟» و گپئے گُڈسرا منی سئوگِندی وارت و گوشتی: «تانکه تئو زندگ ائے، من بِلکُل نَمِراں، بَسّ اِنت، تامبَر؟» بله شُت. هر دو شُتنت. و من هستان، بله هَرکَسَ رئوت. زندگی وَه هَرکَسی هلاسَ بیت. زانا جهانا هچبر چُش نبوتگ؟ شُما ائولی مردم اێت که چه اے دُنیایا شُتگێت؟
ساجد و کریمه هزار ببنت وَه سَکّ شَرّ، بله مارا وَه کَش و کِرّاں تهنا یک ساجد و یک کریمهے بَسّ اَت. اینچک وھد اِنت، شپئے نێما وابا بُستَ کنئے، بالکونیا سگرێٹێئے کَشّگا رئوئے ته ساجد و کریمه بال اَنت، تئیی سَرا کَندگا اَنت و گوشگا اَنت «تاج بلۆچ! بیا. وتا مُپتا مکُش. اے مردمانی کِرّا که ایمانداریئے شاهێم مِرَگ اِنت، اے کُجا شَرَّ بنت؟» سگرێٹا کَشّاں. کِسّهاں گیرَ کاراں. دوێنانی سَرا کندان و گوشاں که «لئو یو ٹو». اُزبُکئے گپّا وه گَنتِر نزوراں، منی درۆگێں سئوگِندی وارتگ
ساجدا جێڑان. نِشته که اِنسان، که چه لولکێا بِندات بوتگ، تانکه دو پادئے سَرا اۆشتگئے بودا سر بوتگ، تاں کئوم و راج ٹهِتَگ، ریاست و ٹِکنالۆجیا سر بوتگ، اے سجّهێں سپرا اے واستا کامیاب بوتگ که یک بُنیادی هاجتێئے سرا اۆشتاتگ: من مَمِراں. من زِندگ بِماناں. منی چُکّ و نُماسَگاں شُد کُشت مکنت، نادراهی انسانا کُشت مکننت… بَس چه مِرَگا رَکّگئے واهگ
کریمها ماراں، مِهر سهدارئے بُنیادی جئوهر اِنت. اِنسان چۆں بے مهرا زندگ بوتَ کنت. گۆں زندگیا مِهر. گۆں هاکا مِهر. گۆں پُلّاں مِهر. گۆں رَنگاں مِهر. گۆں همک رِشتها مِهر. و په همے مهبوبئے سَرشار کنگا، گۆں هر بَدێں هئیالا جَنگ. گۆں بدیا جَنگ. اِشکئے زێباییانا چه لگتمال بئیگا رَکّێنَگئے واهگ. زندئے زێباتِر کنگئے واب
بالکونیا بندَ کناں. کایاں تچکَ بان و جێڑاں که ما چۆنَ زانێں که کریمه و ساجد مُرتگ‌اَنت؟ اے واستا که چه مئے جهانا در اَتکگ‌اَنت؟ بله بلکێں ما مُردگانی جهانا اێں؟ بلکێں ما مُرتگێن و آ نوں چه مئے جهانا، چه مُردگانی جهانا در اَتکگ و نۆکی زندگ بوتگ‌اَنت؟
درێگتێں ساجد، جهانئے انچێں کُنڈێا بوتێں که چه من تُری دور بوتێں. سالانی سال منا فئونی مکُتێں. کتابی راه مداتێں. چه منی سجهێں گنۆکیاں وتا یک کِرّی کتێں. هچ جاگه منی ساهگ مبوتێں. هچ کارا منا سۆج و سَری مکتێں. بَس زندگ بوتێں. همے جهانا بوتێں. گَل بوتێں. بله مُرت
کریمها تُری هچ مئیسِج مکتێن. هچ کَلاگ مبَستێں. هچ هبری مکتێں. بله اے زمینئے سَرا، اے جهانا، یک نه جاگهے هست بوتێں، کَندَگا بوتێں. بله هچ. شُت. بے ترِکّ و بے تئوار بوت. تاں ابَد
هزار وتی جاگها، یکے هم نێست که اِشانی چَهرَگا بجنت. دلَ زانت که ساجد و کریمه نوں یک دانَگے هم پێداکَ نبیت. اے همے یکێں دانَگ اتنت. شُتنت. نوں هچبرَ نئیایَنت. بله چه مِرَگا پێسر زندگ اتنت. مارا اے مردم چیا دۆست اَنت؟ پمێشا که مُرتگ‌اَنت؟ یا، په زندگێں ساجد و زندگێں کریمها زهیرَ کنت؟ زندگێں ساجد و زندگێں کریمهے زِکر چۆں وَشّ اِنت گِندئے؟ بله کَس چۆ نکنت. نوں منی هَمراه هما زندگێں ساجد و زندگێں کریمه اَنت که اِشانی دلبرێں هبر، چه زندا سَررێچێں واب هر گَمئے تها کَندێنَنت، یک نه یک کارے بندَنت
اَسلا همے کار اَنت که دێما رئونت. کَسّ دێما جُنزِت کنگا نه‌اِنت، بله زندگی دێما رئوان اِنت و هر هما مردم که انگت همے جهانا اِنت، آ هم گۆں زِندا گِرّان و دێما رئوان اِنت. زندگی، زندگێنا گۆں وت دێما بَرانَ کنت گۆں. و آ کَسئے تها که ساجد زندگ اِنت، آ مردم وَه باید اِنت سَک زندگ ببیت. آ مردمئے تها که زندگێں کریمه ساه کشّگا اِنت، باید اِنت چه زندا پُرّ ببیت، باید اِنت زندگێں ساجد و زندگێں کریمها وتی تها شادان بکنت
منا هر هما مردم سک دۆست بئیگا اِنت که زاننت که شُما نوں نئیاێت، بله وتی تها زندگێں ساجد، زندگێں کریمهِش گۆن و منا چه هر هما مردما بَژّگا اِنت که پوره هر وَهدا چَکّاییا اِنت و همک لاش چَکّاے، بله هَر زِندگێنا که جێڑان، شُگرَ گِراں که انگت ھست اِنت و دْوا کناں که نوں کَسّ چه من پێسر مرئوات
Taj Baloch is a poet and linguist. He published the first anthology of his poetry in 2016 in both Roman and Arabic scripts. Baloch is the Coordinator of Human Rights Council of Balochistan.
He can be reached at @TajBloch
