اے روچ ءَ من گوں جنک ءُ بچکاں دار ءُ پیش ءَ نَشُتاں۔ من وتی ءُ تُرو آمنہ ءِ، ناکو بُورُو لوگ بانک ءِ، گِس ءُ گوکانی واڑءِ کرّا گَشت ءُ گوازی کرت بلے دلگوش گوں ناکو بورو اَت کہ گوکانی کاہ ءُ بُوچ ءَ کئیت، من پدا گُشان ئِے۔
روچ در اتک ءُ درنگ اَت۔ ”اُو، آنگو چار سیاہورا“ (من اگاں کسے ءَ کمّو دوست اتاں، آئی ءَ منا سیاہو گشت۔ اگاں کسے ءَ دوست نہ اتاں ہم، آئی ءَ منا سیاہو ءُ بازینے ءَ لتُّو گُشت)۔ تُرو آمنہ کندِت ءُ ہمے گپ منی ماس ءَ را گُشت۔ آمنہ ءُ منی ماس، آمنہ ءِ نان پچی کُڈّکے دیمی نیمگا پیتاپ ءَ نشتگ اتنت۔ آمنہ تگرد گوپگا ءُ منی ماس گُد دوچگا اَت۔ آہاں دارے جِک کُرت اَت ءُ تگردے گوات ءِ دیما دات ات کہ گوریچ ءِ گوات ءِ دیما بداریت۔
من زانت کہ ماس ءَ الّم گوں تُرو آمنہ ءُ ناکو بورو ءَ منی آراوان روگ ءِ گپ کرت اَت بلے من نزانت کہ ماس منا کِلیت ءُ ناکو بورو منا بارت گوں یا نا۔
جنک ءُ بچکاں دار ءُ پیش کرت اَت ءُ واپس اہت اَنت ءُ نیم روچا ترو ایمنہ ءِ گس ءِ دیما پاد گواپگے مقابلہ بازی کنگا اتنت۔ ایمنہ نپاد دوچگا اَت۔ میتگ ءِ جنکاں دو کار کرت، گُد دُہت ءُ پات کرت ءُ بہا کرت گس ءِ ہرچ کشِت۔ چاہ ءُ شکر نارُشتی سامان، شیلانچ، ڈال ءُ پٹاٹایے کرت۔ کسے ءَ کہ پُچ دُہت، آہاں روچا دُہت ءُ شپاں پات کرت۔ پرچہ کہ پات ءِ گوپگ ءِ واستا دگہ لیٹ ءُ روژنائی یے نلوٹِت۔ آ پات ءَ انچو زَبر اتنت کہ گوں من ءُ گوں تو گپ ءَ اتنت یا اِینگو آنگو چارگا اتنت بلے دست اش ہچبر رَد نَشُت اَنت۔
اے روچ ءَ من پدا ماس گُشت۔ بلے ماس ءَ ہچ نگشت۔ آئی ءَ ہمے دل ءَ داشت اَت کہ اگاں آ ہاموش بیت گڑا من ہمے سرپد باں کہ آ وش نہ اَنت ءُ من کم کم ءَ اے گپ ءَ بیہال باں۔ دل ءَ کُشاں۔ بلے منی ارادہ دگہ وڑ ات۔ من شُتاں سارتگیں نپادانی تل ءَ ماس ءِ پیتی ءِ کِلیت زُرت اَنت، پلاسٹکے چارت ءُ وتی جوڑی یے پُچ مان کرت۔ ہمے پیش داشت کہ اگاں ماس منا نیلیت ہم من جِہاں رواں۔ گیشیں گُدے منا چوناہا نیست اَت۔ بار بار گوَر ءَ کنگ ءُ ہمے پُچّاں گوں شپاں وپسگ ءَ پُچ کرنچ اتنت ہاسکر پُشت ءِ دُمبُل۔ مدام بچکاں مزاق کرت کہ پُشت ءَ پتاتگیں تگردے ٹَنگِتہ۔
اے روچ ہمے وڑا برکت بوت۔
رو برکت ءُ پَس ءُ شَنکانی گرگ ءُ واڑا کنگ ءَ رند ڈنا منا کس ءَ ندیست۔
من گوستگیں شپ ءِ نَوَپسگا ابید ہم انگت گَل ءُ تُرس ءَ واب روگا نہ اِتاں۔ گَل ءَ پمشکا کہ آواران روگا اَتاں ءُ تُرس اے وجہ ءَ کہ ماس نیلت ءُ ناکو نبارت گوں۔ آ شپ ءَ من نوَپتاں یا واب نیاتک تہ بے وابی ءُ نپاد ءِ تَل چہ عذابے ءَ کم نہ ات۔ نپاد ءَ ڈن در آہگ ءَ تُرست ئِے ءُ شپاں دگہ کسے نیست اَت کہ گوں آئی ءَ بِننداں ہبر بکناں۔
پدا ہما چرِتانی توار ءُ شپ ءِ ہاموشی ءُ ودار پہ سُہب ءَ۔
ہمے کروسانی بانگ ءَ کمّے پیسر من واب کپتاں۔ سما کرت ماس اودا نہ ات۔ منا ڈن ءَ در آہگ ءَ تُرست، من پاد اتکاں کہ رواں سر کشاں، اگاں نان پچیں کُڈکاں آس روک انت وَ تچان ءَ رواں ہمودا۔ ”او ماہاتون“، کسے ءَ توار دات۔ گِس ءِ تہا گس ءِ مردم ہجبر ماس ءُ پس، پیرک، بَلُک ءَ بگر داں تُرو ءُ ناکواں ہم نام ءَ توار نکننت۔ من مدام وتی ماس ءُ پس ءِ نام دُوریں سیاد ءُ عزیز یا میتگاں مردمانی دپ ءَ اش کرتہ۔ برے برے انچو بیت کہ کسے نوک بلوچے ءِ گس ءَ بُروت آ کل گِس والاہانی نام ءَ زانت بلے ماس ءُ پس یا بلک ءُ پیرک ءِ نام ءَ نزانت کہ کئے انِت، پرچہ کہ گِس ءِ تہ ءِ مردم آہاں ہجبر پہ نام توار نکننت۔
ناکو بورو ات منی مات ءَ توار ءَ ات۔ ”کُج اِنت بچک؟ من بچکا براں گوں بلے لکُو بئیت مئے جند ءَ جنت“۔ ناکو، بُرو ۔ منی ماس ءَ گُشت۔ من گوں توار ءِ اش کنگا ہوار ڈن ءَ دَر اتکاں، ماس ءَ چاہ ءَ آپ کُرت اَت ءُ پیداک اَت۔ ”بچہ بیا جان ءَ بشود من تندیں پرتو نانے پچاں راہ ءَ گُژنَگ بئے، جاگہ دُور اِنت“، ماس ءَ گشت۔ چوناہا نہ اوکا مئے گس ءَ بلکیں پُورائیں میتگ ءِ سہب ءِ نہاری بس ترمپے چاہ ءُ شپ ءِ سرارتگیں سردیں نان یا ورّی (پُرانی) یے اَت۔ بلے اے روچ ءَ ماس ءَ چہ مرگ ءِ ہیکاں دو پہ من پتّک ءُ نان ءَ را ڈالڈائیں روگن چرپ کرت ءُ دات۔ کمیں من وارت ءُ دگہ دو چرپیں نان ءُ یک ہیکے مات ءَ بست ءُ منا دات۔ من وتی ہمے گُدانی تھیلی ءِ تہا کرت اَنت ءُ چادر ءِ لمب ءَ بست شتاں۔ ناکو بورو وتی گوکانی واڑ ءِ کرا ودارا اَت۔
یک گوکے من مہار کرت ءُ یکے ناکو ءَ۔ ما کہ سر گپتاں، آمنہ توار جت ءُ گشت ئِے “تو کَلّی ءَ نبرئے گوں، انچو روئے؟“ من دِریکا شُتاں کلی زُرت ءُ اتکاں ناکو ءَ را دات ءُ روان بوتاں۔ رژنائی پہ کَلاہ چہ کوہاں سرکشگا اَت۔ بلے انتگ تہاری اَت۔ چاہ ءِ سرا آپ کنوکیں زالبولانی ءُ گَگلے توار اہت بلے جنداِش تہاری ءِ وجہ ءَ ساپ زانگ بوگءَ نہ ات کہ کئے ءُ کئے اَنت۔ ہمے ساہت ءَ تُرو ایمنہ، منی پِس ءِ گہار ءُ ماس ءِ نشار بزاں منی ناکو احمد ءِ جنیں، پسانی دوشگا روگا اَت۔ ”بِریں، واجہ ہُدا شمارا مدت بیت“۔ آئی دست بُزرا کت انت، آژمان ءِ نیمگ ئِے چارت ہمے دعا کرت۔
من ءُ ناکو داں گِسانی نزیک ءِ ڈن (ڈِپّگ) ءَ گوَست ءُ اندیم بوتاں منی ماس، تُرو آمنہ ءُ ایمنہ انگہ چارگا اتنت۔ ما پدا چَک نجت۔ پرچہ کہ ناکو بورو گشت کہ سفر ءِ روگ ءِ وہدا چَک ءُ پَد کنگ شر نہ اِنت۔
روان انت
Lateef Johar is a human rights activist based in Canada. He is the Deputy Coordinator, Human Rights Council of Balochistan. He regularly comments on the situation in Balochistan
