اپریل 21، 2015 ءَ، من وابءَ پاد اتکاں، موبائل چست کُت، میسیجے اتکہ۔ ’’سالونک فوجءَ چست کرتہ۔ چہ لوگءَ‘‘۔ من بے جُستءَ زانت کہ میراث جانءُ ہمراہ اَنت۔
میراث ہما سال ءَ ودی بیت کہ بی ایس او، پاکستانی سرکارءُ آئی مہلوک ءِ دَست ءَ, ہچ کاری نہ بیت، بزان 1990 ءَ۔ بلوچستانءِ میتَگ، گچکءَ، واجہ فیض محمدءِ لوگءَ۔
ہمودا چہ سرکارےءِ اَڈ کُتگیں، نامَہیں اسکولےءَ وتی وانگ ءَ بندات کنت۔ ”مِڈَل اِسکول کرکے ڈل“ ءَ ہَشت جماعت ءَ پاس کنَگا پَد، دیما وانَگ ءِ واستا پنجگورءَ روت۔ اودا دَہُمی کلاس پاس کنَگا رَند وانَگ ءَ برجاہ داشت نہ کنت۔ سَوَب: ڈیہہءِ ایردَستی۔
[vsw id=”158811162″ source=”vimeo” width=”425″ height=”344″ autoplay=”no”]
میراث ءِ قصہ چہ رَضا ءَ بِندات بیت،ءُ رَضا، وتی قصہءَ، چہ 2005 ءِ، وتی ءُ ڈاکٹر اللہ نذرءِ دوچاریءَ بِندات کنت کہ آ وَہدی ڈاکٹر بندیگ بیت۔ بلوچستانءِ ہِچ دَرءُ دَمک پَشت نہ گیجیت۔ برے سیاد، عزیز، سنگت، ہم کلاس، علاقہ والا، کُلانی دَراں بہ ٹُک ءُ برے چوکےءَ میلانک بُو، گوں بارَگیں بالاد ءَ دپ ءِ پُرّءَ پاکستانءِ کارِستانیاں مہلونک ءِ دیما پَدَّر کن۔
وَہدءِ سَرکار، وتی سَردا، میرءُ معتبر، غنڈہ، دُزّ ءُ ڈُنگاں بِہ پَرما بُرو واجہ بختیارءَ تُرسین ئے کہ وتی بَچّ ءَ سَرپَد کَن چہ ہوشءَ شَتہ، چَرّیت نامداریں مردُماں چوکانی سَرا دُژمان دَنت، بلے چو مُمکن نہ اَت کہ رضا، کہ کُلیں بلوچستانءَ سکین دیگا ات، وَتی لوگ ءُ مردماں اے راہ ءَ آوُرت مَکنت۔ اگاں کسَے ءَ واجہ بختیار دیستہ، گُڑاں آئی ءَ اَلّم ہمے مارِتہ کہ اے لاگریں رضا ءِ بہادری ءُ ہِمّت ہمے مردئیگ اِنت۔ آئی ءَ اے کُل بیہار گوات ءَ داتنت، تاں وت ہم چہ رضا ءَ پُرّیں سالے ءَ پَد پاکستانی لشکر ءِ تیرانی آماچ بُوت۔
ہمے رَضا اَت برے پَند، برے دِگرےءِ سائیکل ءِ پُشت ءَ، برے فون ءَ، وڑے نہ وڑےءَ مَردُماں بِگِند، حال بکن کہ بیا اِت بی ایس اوءُ بلوچ آجوئی ءِ جُہد ءَ ہوار بئیت۔
منا وَ بی ایس اوءُ جُہدءِ واستا چوناہا پاد کنوک منی تُرو زَتک خالد ءِ ہَما سُہب ءِ سرءِ لَگَت اَت۔ تیرماہیں شپے اَت، ندگوءِ لوگانی دیما خالد تہت ءِ سرا واب اَت ءُ من ءُ راشد زمینءَ۔ آ وَہدا منی ءُ راشدی مزنیں دوستی کرکٹ اَت، سیاست ءِ ہچ سَما نیست اَت۔ خالد ءَ مُدام وتی سونی ریڑیو گون اَت سیاسی ہال گوشداشت، ما بَس گوازیانی حَبَراں دلگوش اِتاں۔
آ سُہب ءَ ما واب اتیں، خالد ریڈیوءَ بی بی سی ءَ اِسٹارٹ کنت۔ اِشکنت کہ اکبرخان پاکستانی بمباریءَ جنگ بوتہ۔ ہمے حَبَرءِ اشکنَگا پد منا ءُ راشد ءَ جَنت لَگَتءُ پاد کنت کہ شُما وَپتگ اِت بُگٹی جنَگ بوتہ۔
چا ءُ رَند، بی ایس اوءَ اگاں منی ہَرچی ہمراہی یا گِرّانی یے ہَست، بِندات 2008 ءِ اول سری روچے ات۔ دو ماہ پیسر بالاچ نمیران بوتگ اَت، چیزے روچ پیسر بے نظیر بھٹو جنَگ بوتگہ۔ من میٹرک ءَ پد پیٹر پَد پیٹرول پمپ ءَ کار کنَگا آں۔
منا مدام گاڑیانی ڈرئیوراں ”بی ایس او والا“ ءُ ”سَرمَچار“ توار کُت ءُ بازینے ءَ پہ چِرک۔ ڈیزل والا گاڑی یے ءَ بریک کُت تاں چاراں رَضا اِنت، کَندانءَ پیداک اِنت، ’’ہاں اڑے لَطُو، کُجا چیرئے؟ مَرچی دَستءَ کپتگ ئے‘‘۔ اے گُڈّی بَر اَت کہ مَنا رازی بکنت باقاعدہ بی ایس او ءَ آہَگ ءُ آواران زون ءَ عہدہ زورگ ءِ واستا، ءُ کُت ئِے ہم۔ ہما اِنت لونجاناں، چہ ڈیہہءَ دُور۔ بلے من نزاناں کہ میراث اے مَرد ءَ چہ کُجا ءُ چون گپتگ ءُ راہ ءَ آرتگہ؟۔ میراث ءَ ہم گِچک یلہ کتگ ءُ کراچیءَ ات ۔ 2009ءِ زمانگ اِنت، منءُ سلیم پورائیں آواران ءَ سِٹّ ءُ کَپءَ ایں، رَضا مئے رَہشون اِنت۔ ہر سَہت ءُ دَمان حالءُ اہوال اِنت۔ یک روچے کالے کئیت، گُشیت کہ شَرّیں سنگتے ہَست نمبرءَ ترا میسیج کناں۔ کارے، کلوہے، مریضے، دَرمانے دَرکار بیت، ہمے ذِمّہ داریں سنگتے، حال ئِے بکنئے۔
میراث نہ من دیستہ، نہ زانتہ۔ اولی فون ءَ گپ ءَ پیسر ٹَہکے دنت ءُ گشیت، ’’ ہاں بی چونئے؟ میراث آں، رضا تئی نمبر داتہ‘‘۔ دِگہ پَجّارءُ حَبَرے پشت نہ کپت، ہمے رَنگ ءَ حال بندات بوت کہ گشئے زانہ من ءُ میراث سَجّہیں زند ءَ ہور بوتگیں، ءُ آ شُتہ شہرءَ کارےءَ، ءُ حال ءَ اِنت، منا ہچ غم نیست کہ اے گپ ءُ حالاں گوں آئی ءَ بکناں یا نا۔ اے وڑ ہم نہ یَت کہ من بے سَما اتاں، ہرکَسءَ گوں ربّڑاِت۔ بَسّ، آئی ءِ اوَلی حَبَر کہ رضا اَت، گُڑاں پہ من بھروسہ ءِ آخری حَدّ اَت۔ ہما روچ ءَ پَد چُشیں روچ باز کَم گوَست کہ منی ءُ میراث ءِ حَبَرءُ حال مہ بوتیں۔
آئیءَ برے حالے، برے قصہے گون اَت۔ بَرے کتابءُ پمفلٹ، بَرے دَوا ءُ دَرمان، شہیدے ءِ چُکانی قصہ، آہانی بے لوگی، بیماری، وانَگ، آہان ءَ پاکستان ءِ داشتگیں لَشکرانی بیہارءُ چہ اے جاہ ءَ لَڈّینگ آئی ٹاپِک اَتنت۔ برے برے اَنچو سما بوت کہ سَجّہیں بلوچ جُنزءِ چاگردی جیڑہ ہمے مرد ءَ گون اَنت۔ ’’اڑے، وڑے کنَگی اِنت، تو دَرے شوہاز نہ، مہلوک بَزّگ اِنت۔۔۔ پِلاں کار کنَگی اِنت۔۔ اے کار من وڑ کُرت‘‘۔ اے کُل آئیءِ حَبَر اتنت۔ اَنچیں براں یک کسانیں کارءُ مسئلہےءِ سرا 20، 30 بَراں حَبَرءُ حال بوت بلے کار نہ بوت۔ میراث ءَ کہ کارے سرا کُتگ اَت، داں مہ کُرتین ئِے، دل ئِے ایکیم نہ کُرت۔ من بیزار بوتوں بازبَراں، بلے پدا بچارتیں ہمیش اِنت میراث ءَ فون پہ فون اِنت۔ حَبَرءَ پیسر کَندگ آئی وَ عادت اَت۔ ’’ کار بُوت، چے یات کنئے تو!‘‘ من گشت۔ ”چون اَڑے جاتُو“؟
نزدیکیں دبئی والا مردم ءِ دیما ائیرپورٹ ءَ شتاں، گُڑاں منا دو سئے ہزار دات ئِے، ”اِشاں پِلاں کارءَ کناں‘‘۔ من گُشت، ”باز شو مَکَن، ہمینکہ باز اِنت، اِشاں بزور برو وتا ڈاکٹرءَ پیشدار، تئی دم دَر نہ ئیت، مِرئے ءُ مارا بَنّام کنئے“۔
آرا دم ءُ ہیسک ءِ بیماری گون اَت، گپ ئِے گوش نہ داشت، وتی علاج ءُ کاراں چہ گیش دومی مریض، سنگت ءُ گَل ءِ کارانی غم ءَ اَت۔ سَجّہیں روچ ءُ شپ، کراچیءِ دَنزءُ دُوتانی تہا گَشت، اے کارءُ آکار۔ چہ آئی ءِ ہِمّت، محنت ءُ دل پہکی ءُ کارانی سرءِ گِرَگ ءُ کنَگ ءَ منا ہمے دَرس رَست کہ کمزوری، بیماری، بے روزگاری، یاکہ مَزَنیں وانَگجاہاں نہ وانگ، ہچ رنگ ءَ تئی مقصد ءُ جُہد ءِ دیما داشت نہ کنت، ہاں اَلّم کار ہما رنگ ءَ تیزی ءَ نہ بنت ءُ آہانی رفتار کُنٹ بیت۔ بلے میراث ءَ ہر ہما کار الم کُرت کہ کَمّیں آئی ءِ دَزرَس ءَ اَت۔ ہچ جانبَڈّیءُ بہانہ ئِے پیش نہ داشت۔ سَکّیں بودی ئیں ہمراہے اَت۔
بلوچ سیاست ءُ دُژمن ءِ زوراکی کُلّ چست ءُ ایرانی سرا آئی ءَ گپ کرتءُ وتی سَلاہ ءُ مشورہ ئِے داتنت۔ ہجبر ہم نہ گشت ئِے کہ ”پِلاں مردم چون کنَگا اِنت، آئیءَ اے کتہ، گوں من نہ بیت، من نہ کناں“۔ آئیءِ حَبَر ہمیش اَت کہ ’’کَس وتی بارءَ چہ کوپگاں دور مَدَنت ءُ تاں ہَرکُجا کہ بُرت کنت، بہ بارت‘‘۔
میراث، مَن اولی برءَ دیم پہ دیما، تیرتیج ءَ سلیم ءِ ٹی وی ءُ مئے دیوان ءِ واستا جوڑ کتگیں ہما کسانیں کوٹی دیستگ اَت کہ تُوپانیں زمین چنڈ ءَ ہم دور دات نہ کرت۔ من، واجہ زاہد، رضا، کل ہوریءَ نِشتگیں کہ سائیکلےءِ توارءَ پد میراث ءُ دگہ سنگتے پُترت اَنت۔ میراث مدام فون ءِ تہا چہ ٹَہکاں گپ بندات کرت۔ بلے اے روچ ءَ سفرءَ دَمتوس کُرتگ اَت۔ اَنگت بِش کُرّگ ءَ اَت۔ لہتیں ڈَکّ ئے گون اَت۔ ما ڈَکّ شِنگ شانگ کتنت، یک ءُ دو جوڑی پُچ ءَ اَبید باقی کُل دَوائی ءُ دَرمان اَتنت کہ آہان ءَ پہ وتی گِچک ءِ مہلوکءَ گون اتنت۔ آہَگ ءَ ہَوار میراث ءَ دَنزءُ دوتانی وجہ ءَ وتی ہمے ہیسک ءِ پَمپ کَشّ اِتءُ دَپءَ کنَگا پد لہتیں پَمپ جَت۔ مِہروانیں گہار شاہ بی بی ءِ ”مہ لیٹیں“ شیرچاہ ایر اَت۔ من آ وَہدا میدہ ءِ مریض اتاں، منی واستا سیاہ چاہ اَت۔ وَرَگ ہم آہانی ورگاں جتا اتنت۔ دیوان ءِ وَشّی گُشئے میراث ءِ آہگ ءَ ہور بندات بوت۔ رضا میراث ءِ قصہ بندات کت اَنت۔ منا ءُ سلیم ءَ چانسے رَستَگ اَت، کوچرائیءُ مذاق ءِ۔ باز بَراں زاہد ءُ رضا مارا حَبَر دات ءُ کَشّ اِت چہ لوگءَ ءُ دومی لوگ ءَ دیم دات۔ ما برے اے لوگ ءُ آ لوگ اَتاں۔ غموار، کوہی، سَنگَر، نوبندگ ءُ گوَنڈل مئے گُڑاں دیوان اَت۔
بی ایس او ءِ 2012 ءِ سیشن ءَ ہمے فیصلہ بوتگ اَت کہ سنگتانی اصل نام ءُ پَجّار اَنچو ہرکَسی دیما ظاہر کنگ مَبنت۔ میراث ءِ نام ہم گل ءِ داتگیں نام اَت۔ پاکستان مئے سنگتاں گچین کنَگ ءُ برَگ ءُ جنَگا اَت۔ مئے سنگتانی بازین ءِ نام سوشل میڈیا ءَ ویل اِتنت، آہانی تہا اوَلی مردُم رضا ءُ زاہد اَتنت کہ نام اِش دیما آرگ بوتگ اتنت۔ مردماں زانتگ اَت کہ بی ایس اوءِ سنگتان ءَ کُل علاقہانی سنگت گِندَگی اَنت، سرءُ سوج کنگی اَنت۔ پاکستانی الیکشن ءِ دور اَت، چیزے روچ ءَ پیسر واجہ جمیل پاکستان ءِ لشکرءَ بُرت کہ سنگتاں بلیک میل بکن داں ووٹاں سوبین بہ بیت۔ بلے آ وڑ نہ بوت۔ ناکو جمیل تنیگہ گار اِنت۔ جھاوءَ استاد علی جان ہم فوج ءَ ”دارُوئی کوچگ“ ءَ شتگ ءُ شہید کرتگ اَت۔
الیکشن ءَ پد من شال ءَ شتاںءُ رَضا کیچ ءَ۔ زاہد آواران، مشکے، جھاوءِ دَمَگاں ویل اَت۔ میراث چیزے روچ گِچک ءَ نِندَگ ءَ پد نزاناں کجا چون واپس بوتگ اَت۔ میراث، پدا من یک ءُ دوبراں دیست۔ 2013ءِ اگست رمضان اَت۔ منا رضا گشت ”بیا۔ من دو روچ ءَ پد کایاں آوارانءَ“۔ بلے آ شہید کنگ بوت۔ دوماہ ءَ پد زمین چنڈ اَتک ءُ ہِچّی پشت نہ کپت۔ زاہد شال ءَ شُت 2014 ءِ بنداتءَ، من پدا کیچءَ۔ حال اتک کہ زاہد چست کنگ بوتہ۔ سَلاہ ءُ سوجءَ پد احتجاجءِ واستا من وتی سر کراچی پریس کلبءَ کَشّ اِت ءُ بھوک ہڑتالءَ نشتاں، دُنیا ءِ امیتءَ، بلے کَسی گوشءَ مورےءَ ہم نہ وارت۔
میراث سَک بازپریشان ات ءُ دل ءَ اَت ئِے کہ بئیت منی چارگءَ۔ آ وتی کاراں دَز گَٹ اَت، سنگتاں سَلاہ داتگ اَت کہ ”تو مہ رو“۔ بلے آئی ءِ حالءُ کلوہ ہما وڑا اتنت۔ نوں وَ گیشتر بوتگ اتنت، منی رابطہ گیش اَت کہ مَن یکیں جاگہ ءَ نشتگ اتانءُ فون نیٹ وَرک ہم شَر اَت۔ منا کَسےءَ کارے گشت گُڑاں آ حَبَرءُ کلوہ ءُ کار، پدا میراث ءَ گون اتنت۔ چِل ءُ ششمی روچ ءَ ہڑتال ءِ ہلاسی ءَ پد منیءُ میراثءِ نزدیکی گیشتر بوت۔ مدام کہ وہدے چہ کاراں کَمّیں فارغ بوت یا ہمے نیمگا کارے کپت، منی کِرّا اتک ءُ چکّرئِے جت۔
منی بے وابی میراثی جنجالی ءِ مستریں سَوَب اَت۔ بلے مدام جیءُ جان ئِے کُت، شپ ءَ ہَر کُجام پاس ءَ من پاد کرت، ہجبر ظاہر ئِے نہ کُت کہ من سَجّہیں روچ ءَ تچگا آں، کارءَ آں، دم بُرتہ، وَسپاں۔ آروچاں کہ منی گولی ہلاس اَت گُڑاں آ دلجم اَت کہ پمائی واب نیست۔ لوگ ءَ، بلالی، پٹوئیءُ سنگوئیءُ منی، گوں میراث کُوکار اَت۔ بلال ءُ پٹو واجہ ولیدی داتگیں وانَگ ءِ کاراں دم بِبَر گُڑاں بُرو چیرُکائی سینٹے بجنءُ بیا، میراث بِدار پوزءَ، شروع کن جَکّگءُ جاکءَ۔
میراث کارانی گُشاد اَت ءُ کاراں سرپد اَت۔ من گشت ”میراث سنگتاں گُشتہ ڈَنّ ءَ برو، تو چے گشئے؟“۔ دات ئِے ٹَہکےءُ پہ کَندَگ گُشت ئِے،’’واہ اَڑے، تو بِزاں روَگا ئے، منا حال نہ داتہ‘‘۔ من کَندِت۔ آئیءَ زانت کہ اولی مردم ہَما اِںت من حال دئیگا آں۔ نوں کار شروع بنت۔ آئی زانت کہ آئی کارءُ ذِمّہ داری گیش بَنت۔ گشت ئِے،’’ تو چہ کُجام کُنڈ ءَ دَر کائے؟ من کُجام حَدّ ءَ تاں اَہت کناں تَرا راہ دیاں، دگہ کَسءَ مَزُور“۔
وَہد کَسءَ کِمار کنگا نہ یَت۔ وتی داب ءَ روَگا اَت۔ 2014 ہَلاس اَت ءُ 15ءِ بِندات اَت۔ میراث ءِ سُورءِ چِن ءُ لانچ اَت۔ یک شپے دیراں اتکاں داں گِنداں میراث گیشتر گَل ءُ وَشّ اِنت۔ ”ہاں بَی، چے بوتہ؟“۔ شَرّیں ڈے، چہ بَسانی ”لِچّءُ کَپ“ ءَ جان چُٹّ اِت۔ سَنگتےءَ کَمّیں زَر داتہ کہ پہ وتا سَستائیس موٹرسائیکلے بُزور‘‘۔
سنگو دات ٹَہکے، گُشت ئِے، ’’پوُرا شُمارا جَہازے رَستہ‘‘۔ واقعی ما ہردو ہمے رَنگ ءَ گَل ءَ بال اَتیں کہ مئے مزَنیں مُشکلے آسان بوتہ۔
سنگو را روچے مذاقے گون اَت۔ ’’بیاکہ مرچی میراث ءِ لیگاریءُ آئی درتگیں پُچّ مردے ءَ دیستگ ءُ ہیرونی یے سرپد بوتہ، گشتگ ئِے بیا گَٹَرءَ روپ، تَرا زَرّ دئیں‘‘۔ اے گوں میراثءَ مئے نوکیں شُگل اَت۔ ما کُل وشّءُ پریشان اتیں کہ میراث ءِ سُور اِنت۔ علاقہ ءِ حالت حَراب اَنت، باریں چیزے مہ بیت۔
میراث مارا حُدا حافظ کرت ءُ در کپت۔ من، واجہ وَلید ءُ بلال ءُ پٹو بوراَتیں۔ لہتیں روچ گوَست میراث پدا سلام دات گوں دو ہمراہ ءَ۔ ”ہاں ڈے؟ سُور؟“۔ مئے گشئے بوریت ہلاس بوت، کوکارءُ مذاق شروع بوت اَنت۔ ’’اَڑے ٹم ٹمی مات کَپتہ، دَست ئِے پرُشتہ، کَس نیست یار، من پَمِشکہ اتکگاں، ڈاکٹرءُ چستءُ ایراں۔ بس ماس ءَ اللہ وش بکنت، سُور بیت۔ من واپس رواں‘‘۔ اے بری آئی ءِ دل گیش وَشّ اَت، گیشتر پُر اُمّیت ءُ ارادہ ئِے مہکم اَت۔ مئے مزنیں جستءُ پُرسءَ رَند گشت ئِے’’ شَرّ اِنت، پدا ترا وتی اے وَشّی ءِ حالاں دیاں‘‘۔ آوتی کاراں دَزگَٹ بوت، من پٹو، بلال، آئیءِ پُچُّکان اتیں۔
میراث پدا واتر بوت ءُ پہ سُورءَ شُت۔ اے بَری پریشانی گیشتر اتنت، پرچہ کہ ما اِشکُرت کہ سور لوگ ءَ بوگا اِنت، ہما لوگءَ کہ مئے راہءِ سرا اَت۔ ءُ مشکےءِ حالات سَکّ حَراب اَنت۔
منی گوں بَچُوءَ سنگتی بی ایس اوءِ وجہ ءَ اَت۔ منا کہ مشکےءَ کارے کپت گُڑاں حال کنَگا پَد من الّم ہما دَربارءَ اتاں۔ مشکےءُ بَچُوئی لوگءَ منی گُڈّی رَند ہما روچ اَت کہ من چہ شالءَ واپس بوتگ اَتاںءُ پہ کارےءَ مشکے سر کَشّتگ اَت۔ رضا ہم کلوہ کُرتگ اَت کہ’’ہمودا مشکے سنگت ءِ کِرّا ایف ایم ریڑیوءِ سامانانی سوج اِنت، ہمیشیءِ حالءَ بِگِر کہ اِشکنگا نزدیک ءُ گوَراں کار کنت‘‘۔ نزدیک تریں راہ ”مَنگَلی والا راہ“ اَت، ووٹانی وَہدا فوج ءَ آ راہ بَند کُرتگ اَت۔ پیشءَ کہ پچ بوتہ من گوں وتی کلنڈیں ہونڈا ءَ گھنٹہے دوءَ اَتکہ شُتَگاں۔ باز براں کہ دَمبَرانی کم بوتہ، وَ تچکءَ گجرءَ سَر کَشّتہ۔ بلے اے بری راہ ءَ سئے چار ساہت ءِ گیشیءَ گشئے پَکّا کرتگ اَت کہ شپ ءَ بچُوءِ کِرّا بگوازیناں۔ ساہتے پد فونءِ واستا ما ڈنّءَ شتیں پرچہ کہ لوگاں فون کار نہ کنت۔ من وتی زونگ سِم مان کت، سَرکپتاں بُرزَگےءَ۔ ہتی جانی کیسگ وَ کارڈ ءَ پُرّ اَت۔ من مدام کہ شتاں، منی زونگءِ بیلنس ایکسپائر یا ہلاس اتنت، گُڑاں ہتی پہ من کارڈ ءِ دُکّانے اَت۔ موبائل کہ آن کُرت، میسیجاں ہار کُت۔ گیشتر میسیج میراث ءُ سلیمی اتنت کہ ہما کوَہنیں قصہ ءُ کارانی حال اتنت۔ 13 اگست 2013 ءِ روچ اَت۔ ما کَسءَ نزانت کہ بیگاہ ءُ شپءَ چے بیت۔ ’’تو مِرئے اے ہَر روچیں تَگءُ تاچاں‘‘ اے میراثءِ میسیج اَت۔
لوگءَ ما پہ تُرسءُ لرز نشت اتیں، سَجّہیں شپءَ چُرت جنگءَ اتاں، واب ءُ بے وابی اَت، پرچہ کہ پاکستانی لشکرءَ ہمے گُشگ بوتگ اَت کہ بلوچ آجوئی ءِ جُہد ءِ کُل مَڈّی ءُ مردم ہمدا اَنت۔ آ ہم ہفتگ ءُ ماہ ءِ سرا وتی چکرءَ جنت، لوگاں سوچیتءُ روت۔ ہمے تُرس اَت کہ مارا دم پہ ساہت تَنگ کنَگا اَت، پہ میراثءَ۔ سُہب ءَ چاہ ءِ ورگءَ پیسر رضا ءِ شہادتءِ حال اَہت۔ رضا سیاسی جہد ءِ قصہ یک نیمگا، بلے آ ہرکسی دردءَ شریکیں انسانے اَت۔ اَنچو سما بوت کہ رضا، بلوچ ءِ ہر لوگ ءِ چُکّ اِنت، آئیءِ شہادت نہ ا یوکا مات اَرز ملک ءِ درد اَت بلکیں ہر ہما کُلیں لوگانی درد اَت کہ آہاں یک برے رضا دیستگ یا نام اشکتگ۔
میراث ءِ روَگ ءَ پد مئے حال ءُ اہوال نہ بوت۔ ما مُدام گُشت ءُ کندِت کہ ”میراث بَی حال نہ کں، پٹو تو چے گشئے؟“۔ بلال دات ٹَہکے ءُ گشت ’’نوں واجہ میراث کُجا حال کنت‘‘۔ من اشتاپ اتاں کہ منا درآہَگی اَت، وتی دری سفرءَ۔ من در کپتاں۔ پٹوءُ بلال ہچ نزانت من کجا رواں۔ من گشت اَڑے میراث گوں زُبان کُرت کہ من تو رواں داں کجا کہ تو اتک کنئے۔ بلے نوں روگی اَت۔
منی درآہگ ءِ کَمّیں روچءَ پد 21 اپریل 2015 ءَ، من وابءَ پاد اتکاں، موبائل چست کُت، داں زباد جانءِ مزنیں میسیجے اتکہ۔ ’’سالونک فوجءَ چست کرتہ۔ چہ لوگءَ‘‘۔ من بے جُست ءَ زانت کہ میراث جان ءُ ہمراہ اَنت۔
لالا پاد کُت، ما رَبُڑگ بندات کُرت کہ پرچہ اِشاں چو کرتہ، لوگءَ سور دات؟ ما وتی دل سرد کرت، نوں وَ ما زانت کہ اِشاں یلہ نہ کنت۔ بازیں مردمے برت اِت ئِے۔ شام ءِ وَہدا باقی یل داتگ ءُ میراث جان، سالونک باسط، سالونک بچُو، اعجازءُ آفتاب شہید کرت ءُ پولیسءِ حوالہءَ دات اَنت۔ گُڈّی ءَ دلجمیں حَبَرءُ حال کہ مارا سر بوت اَت، ہمیش اتنت۔ آ روچ ایوکا میراث ءِ جتائی ءِ روچ نہ اَت، ہما درہیں کار، حال، قصہ، ٹَہکانی ہم سِدَگءِ روچ اَت کہ گوں میراثءَ گون اتنت۔
میراث ءِ یک حَبَرے نوں گیش یات کئیت کہ ”غُلام آزمانءَ بروت غلام اِنت۔“ نزاناں آ منی چہ ڈیہہ ءِ دراہگءَ سرپد بوت کہ نا، بلے آئی گپ من مارتہ کہ غلام ءَ ہچ جاگہ بستار نیست، ہاں یک انسانے ءِ بنیادءَ اے ملکاں جاگہہ ئِے دَیئنت بلے ڈیہہءُ راجءِ مالکیں بہرےءِ بستارءَ کس نہ چاریت ئِے۔
Lateef Johar is a human rights activist based in Canada. He is the Deputy Coordinator, Human Rights Council of Balochistan. He regularly comments on the situation in Balochistan
