محمد حنیفئے اے نبشتانک بی بی سی اوردا آتکگ و تاج بلۆچا په بلۆچستان‌ٹایمزئے وانۆکاں بلۆچیا تَرّێنتگ.
منا، نێم‌سِنیئرێں تجزیه‌کارانی تها نازش بروهی چه سجّهێناں دۆستِرَ بیت. چه اے دابێں گپّا پهرێزَ کنت که اِش اِنت سَرکار شُت. سُهرپۆستانی نَسل پرستێں هبرانی تها مُلّا نصیرالدینئے وَشکَنداں مانَ کنت.
سیاست و گوَستئے زانتی هم هست و دۆدمانی رئوِشاں هم چَمّی سَکّ اَنت که هر رۆچے بدلَ بنت. نبشته انگرێزیا کنت بله بتل و گوَشتِناں چه بلۆچیا زوریت. مئے زندگیئے، هر رۆچ وَدّۆکێں پرُشت و پرۆشانی تها هم اۆست و اُمّێدئے راهے درَ گێجیت.
لهتێں ماها پێسر سۆشل میڈیایا نبشتهی کرتگ‌اَت که چۆنێں وشّێں گَپّے که مئے مُلکا هرکَسی شانا بےادَبی درَ کپیت بله هُدا پاکئے شانا بےادَبی کنگئے دۆد نێست. من هم وانت و سَر سُرێنت که هئو، آ وه بےنیاز اِنت.
لهتێں هپتگا پێسر، سُهبا که چه وابا پاد آتکاں، دیست که سِندئے زنده‌پیر و دۆستناکێں نبشته‌کار، امَر جلیلئے سَرا بےادبی کنگئے بُهتام جنَگ بوتگ. من دیست که هما مردم که بےاهترامیئے بُهتاما جننت، هما اے بےاهترامیا وت گێشتِر شِنگَ کننت.
لبزانکی دیوانێا، لهتێں سالا پێسر کِسّهے ونتگی، همشیئے تامُربَند دێما دارَگ و گوَشگ بئیگا اِنت که اے بےاهترامیئے سبوت اِنت. سۆشل میڈیا پُرّ اِنت که سَری گُڈّگ ببیت.
آ مردم که کَمّے زیاده په دلیر هبرَ کننت، آ گوَشنت که اے تامُربندئے تها سَداں مردم نشتگ که اے کِسّها گۆش دارگ و سَرا چَنڈێنَگا اَنت، باید اِنت اے سجّهێں مردمانی سَرا هم کُپرئے کێس دَرج کنگ ببیت.
من وتی زندگیا مشکل اِنت چشێں مردمے دیسته که اینچُک مِهری بِرَسیت که امَر جلیلا رَسیت. لبزانکی مراگشێا کئیت ته آییئے گۆش دارۆک سئے پُشتئے مردم اَنت. پیرێن هم گۆن که ویل چئیرانی سَرا نشتگ‌اَنت و مێٹرِکئے نۆدَربَر هم گۆن.
یک رَندے سنگتێا گوشت که اگن سجّهێں سندی راجدۆست یک جاگه ببنت هم اینچُک مردم یکجاگه کرتَ نکننت، اینچک که امر جلیل تهنا یکجاگهَ کنت.
تْرُپش و تهلێں گپّا هم انچێں شیرکنێں گالوارێا کنت که اگن کَسێا بےاِزّت کنگا ببیت هم، آ مردم نزانت که منا بےاِزّت کنگا اِنت.
من چۆناها اے بےاهترامی و کُپری نبشتهاں نِٹا شۆهازَ نکناں (اے انچێں گَپّے که مردمے سُهبا پاد بیئیت و دَمکا یله ببیت و جُست کنان ببیت که کئیا منی مات زاه داتگ).
سنگت جُست کرتنت ته سهی بوتاں که اجَبێں کێسے، امَر جلیلئے سَرا بُهتام جنَگ بوتگ که هُدائے شانا بےاهترامی‌ای کرتگ.
یک برے دلا گوشت، مزَنێں نبشته‌کارے، جَنگے هم بلاهێنے بَڈّا بَستگی. پدا که کُشگئے پادتراپ دیستنت و اُمّت رۆتاکئے سَرهال دیستنت ته تُرسے جانا کَپت، په امر جلیلا هم و په وتا هم.
پِکرێا کَپتاں که نوں مارا گۆں وتی هُدایا هبَر کنگئے واستا هم ٹوِٹَرا نشتگێں، کُپر شۆهاز کنۆکێں ٹَٹوانی کِرّا اِجازت گِرگی اِنت؟
کَسانیئے کِسّهے یاد آتک که من قصص الانبیائے تها وانتگ‌اَت. موسّا یک مَردے هبرَ دنت ته هُدا موسایا هبَرَ دنت که اے منی بَنده اِنت، گۆں من مِهرئے گپّاں کنگا اِنت، تئو چیا تها دئورَ کنئے؟
من سِندئے سنگت جُست کرتنت که سِندی میڈیائے تها امَر جلیلئے هبَر چۆن بئیگا اِنت، هال رَسِت که سَک کَمّ اِنت. لهتێں سنگتا گوَشت که ما پَسات و پِتنه پاد کنگَ نلۆٹێں. شَرّێں گَپّے.
لهتێنا گوَشت که چه مُلّایاں تُرسێں، من گوشت که اے وه چه آ و شَرتِرێں گپّے.
مئے گْورا کُپرانی شۆهاز کنۆک و کاپِرانی شِکار کنۆک یک تَبکَهے که سیاسی اِنت. پاکستانئے سئیمی یا چارُمی مستِرێں سیاسی پارٹی اِنت. اِشیئے سرۆکاں اِسلام‌آباد اَنچۆ اَگِرّاں گِپت که کْوَهنێں زمانَگانی مُجاهِداں قیصَر و قصریٰ انگِرَّ کرتنت.
و کانونئے پهازۆک که آتکنت، و انگت که کایَنت ته پێسَرا اِشانی جِنداں وتی مسُلمانی سابِت کنگَ کپیت.
مردم باید اِنت هئیران مبوتێں بله بیت، که اگن مرچی امَر جلیلئے کِسّهانی تها کُپر و بےاهتِرامی شۆهاز کنگَ بیت، ته باندا رۆچ آییئے روهانی پِت شاه لطیف بهَٹایی و سچل سرمَستئے دیوان هم مان دارگَ بنت، کَبرِش لُڑێنَگَ بنت.
پدا یاد آتک که شهباز قلندرئے مزار وه هۆناں شۆدَگ بوت، نوں چیا هئیران ائے.
پَدا نازِش بروهیئے کوَهنێں نبشتانکے وانت که آییا کُپرئے هبَر گۆں پاکێں نِشهێا هَمدَروَر کرتگ‌اَت.
نازِشا وه نبشته نکرتگ بله من سرپد بوتاں که یکّێئے دێمئے سَرا نالَت نبشته کنگ و سرئے گُڈّگئے نارهئے جنَگ انچێں مَلارے بیت که شَرّێں هیروینئے ائولی دَمئے جنَگا رَسیت.
مَرچاں سُهباں انچۆ که پادَ کاێں، چۆ کوَهنێں نِشَهیا مئے پلَجیئے درد شرو بنت. تانکه کُپر و بےاهترامیئے سوٹّے نجنێں، آرامَ نَگِرێں.
آ رۆچا که ایسّایی جنِکُکے، زهمَت‌کَشّێں نَرسے یا هندو گوَنڈۆے مرَسیت ته وتی کَش و کِرّئے مردمانی تها شۆهازَ کنێں. اِشانی تها هم دَست مکپیت ته گوگَلئے نَکشَها پچَ کنێن و کاپِرێئے شۆهازا بِنداتَ کنێں.
نوں کراچیا جهمنندێں مئے امَر جلیل هم کاپِرے و چه مئے مێتگ، اۆکاڑها لاهۆرا آتکگێں آفتاب اقبال که شئوبازیئے سَکّ شئوک اِنتی، آ هم کاپِرے.
دێر اِنت گۆں نازِشا هبر و هال نبوتگ، بله من دلجم آں که نازِشا، اے کُپرانی مۆسُما هم اُمێدے شۆهاز کرتگ‌اَت و گوَشتگ‌اَت که یک برے ما سجّهێنانی سَرا کُپرئے بُهتام بلَگّیت، ته بلکێں مارا روهانی هرڈ امیونِٹی برَسیت و ما سجّهێں، په گَل و شادمانی، کاپِرێں زندگیے گوازێنَگ بِنداتَ کنێں.
Taj Baloch is a poet and linguist. He published the first anthology of his poetry in 2016 in both Roman and Arabic scripts. Baloch is the Coordinator of Human Rights Council of Balochistan.
He can be reached at @TajBloch
