Ali Jan Maqsood

کئے پێسر ءُ کئے رَند؟

ما چار برات اێں۔ مسترێں واجد اِنت، پدا من، عدنان ءُ منیب اێں۔ ما که کَسان اتێں،مسترێن ءُ کسترێں برات مدام کَسان کسانێں چێزانی سرا مڑتێں۔ یک رۆچے مئے کماش واجه مُلّا مقصودءَ ما چارێں ێکجاہ نادێنتنت ءُ کسّھے آورت‌ئےِ: 

”ھست‌اَت باگے۔ باگءَ وڑ وڑێں دْرچک مان اَت؛ سْرۆپ، مۆز، انار، اَمب، مَچ، اَنگور۔۔۔ آ وھدی مێتگءَ دگه کسّءَ اے پئێمێں باگ نێست‌اَت، یکّێں دانَگ اَت۔ واجهءَ په باگءَ دھکانے داشت، بلےوت ھر رۆچ شُت، درَچک‌ئےِ چارِت ءُ دلگۆش کُتنت۔

یک رۆچے باگءِ واجه بیمار بوت ءُ کپت۔ مردماں چِت ءُ ڈاکٹرءَ بُرت۔ ڈاکٹرءَ گُشت مرد نزۆر اِنت۔ اشیءِ اِلاج تهلگ اِنت، بلے اے درمانءَ گۆں آپءَ مئوارت، باز کِسمءِ نیبَگ هۆر بکنت، بدرُشیت، جوسے اَڈّ بکنت۔ تاں ماهےءَ اے درمانءَ گۆں همے جوسءَ بوارت، جان‌ئےِ وتی بندءَ گیپت۔

دھکان آتک باگءَ، دْرچک‌ئےِ ھال داتنت، ءُ جُست‌ئےِ کُت که کئے په واجهءِ جوسءِ جۆڑ کنگا وتی بَرءَدنت؟ کَسءَ جواب ندات۔ دھکانءَ گُشت: ’واجه شُمئے مستر اِنت۔ واجه مبیت، شما ھم ھلاس بئے۔ واجه که بیت، شما وشھال ھم بئے ءُ کَس شمارا دست ھم جت نکنت۔ من وَ باندا رئواں، شما چۆن کن‌اِت؟‘

دھکانءِ ھبراں دْراھێں دْرچک ھئیالےءَ دئور داتنت۔ کمّو جێڑگا پد اَمب دێما کنزِت: ’دھکان! من وتی بَران دئیاں۔ واجهءَ منا چه کسانیءَ مِهر داتگ ءُ رۆدێنتگ، منی پت ءُ پیرک‌ئےِ ھم ازّت ءُ شرپ داتگ‌اَنت۔ من اگں ھلاس ھم بباں، واجهءَ بیمار بوّگا نئیلاں۔ بیا دھکان!‘

سْروپءَ چارِت اَمب که وتی بَرءَ دنت، من چێا مدئیاں؟ آ دێما اَنگور آتک، مۆز، مچ، درُستاں دل کُت۔

مچءَ تئوار کت که: ’دھکان! بچار، من پئیگمبری وراکے آں۔ ائولسرا منا دْرُش۔‘

’انّه، دھکان! من نیبگانی شیرکن‌ترێن آں، اے گپّءَ تئو ءُ سجھێں مھلوک، ءُ تئی ڈاکٹر، درُست زان‌اِت۔ پمێشکا پێسرا منا مشینءَ کن‘ اَمبءَ جَه جت۔

آ دێما سْرۆپءَ دئور کت، تْرندا ترُند گُشت‌ئےِ: ’دھکان! شُما زانا نلۆٹِت واجه وَش ببیت؟ تئو برئو، وتی ڈاکٹرءَ جُست کن۔ آ پرچا گُشنت ھر سُھب سْرۆپ بْوراِت؟ اے واستا که من مردمءَ تاکت دئیان ءُ تندرُست کناں۔ پێسرا منا مشینءِ دپءَ دئے۔‘

انارءَ دات ٹھکے که: ’شُما شَرّ شَر نه‌اِت۔ واجه نِزۆر اِنت که واجهءِ ھۆن کم اِنت۔ دھکان ءُ ڈاکٹر شَرّیءَزاننت که وھدے ھۆن کم بیت، اِشیءِ الاج منء انارءِ ورگ اِنت۔ دھکان! بلے کن، ھچ چَکّ ءُ پد مبو، پێسرا منی زلورت اِنت۔‘

اَنگور دێما آتک که من گپّے جناں، بلے مۆزءَ شاپت تاکے، انگور شت ءُ باگءِ دومی کُنڈءَ کپت۔ مۆزءَ وتی وار گێگ کُت ءُ نرم نرمءَ گُشت: ’بچار، دھکان! ادا چه درُستاں نرم‌ترێں بَر منی اِنت۔ منی تاکتءِ سرا ھم ھچ شَکّ نێست۔ اگں بنداتا منا دْرُشئے، من واجهءِ گُٹّءَ وش وشءَ اێر رئواں۔ رَندا اَمبءِ زئیاں یک یکّءَ راہ دئیان کن۔‘

اَمبءَ دئور کت که: ’دھکان! من چه درُستاں کْوھن‌ترێں دْرچک آں۔ آ وھدی که واجهءَ منا کِشتگ، بێدء منی پت ءُ پیرُکاں ھچ  دْرچک نبوتگ۔ مرچی که واجه نادْراہ اِنت، ائولی ھَک منی اِنت که کارئَے بیاهاں۔‘

’اے چِه گپّے؟ اے گْرانێں ساھتاں مارا کْوھنی ءُ نۆکی چارگی نه‌اَنت، زلورت چارَگی اِنت۔ واجہ نزۆر ترِّتگ ءُ واجهءَ ھۆن پکار اِنت۔ پمێشکا گێشتر زلورت منی اِنت۔ تئو زانا نلۆٹئے واجه زندگ ببیت‘ اَنار زھر گِپت۔

’وتی دپءَ سمبال، اَنار! من واجهءِ بارائوا جێڑگ ءُ گپّءَ آں۔ ادا کس په شئوک وتا مشینءِ دپءَ دئیگا نه‌اِنت‘ اَمب گَرم گپت ءُ انارءِ چمّانی تۆکا چمّ‌ئےِ سَکّ داتنت۔

’گۆں تئو گپّءَ پائدہ نێست۔ تئو جزباتانی تۆکا کپتگئے ءُ چه راستیءَ سِستگئے‘ انارءَ اَمب چارِت ءُ گُشت۔

مچّءَ چارِت اے دوئێں اَڑتگ‌اَنت، پئیگمبری وراکءِ نامءَ وتا پێسر کنگءِ وھد ھمێش اِنت۔ مچءَ چه وتی شیرکنێں براں لھتێں  پۆگس ءُ ناہ دھکانءِ دێما اێر کُت، آست آستا دێما آتک ءُ آ دوئێنانءَ ڈڈّێں چم‌سُھرے دات‌ئےِ: ’شُما جێڑہءِ جندءَ سرپد بوّگا نه‌اِت۔ گْوستانک گواہ اِنت که منء مچّءَ پئیگمبر شِپا داتگ‌اَنت۔ اگں شمارا واکی واجهءِ پرواہ ھست، وتا یک‌کرّ کن‌اِت ءُ منا بلّ‌اِت که واجهءَ دْراه بکناں۔ منا وَ چۆناهیا آزمانی کرامات گۆن۔‘

سْرۆپ، مۆز ءُ اَنگورءَ چارِت که جَنگ ءُ چۆپ بوّگی اِنت۔ آ سئێناں وَ پُشت ھست، بلے ما بێوَساێں، وتا یک‌کرِّش کُت۔

اے ھبراں دھکان گێشتر پرێشان کُت۔ دھکانءَ درُس یکجاہ اوشتارێنت ءُ جُست کُتنت: ’شُما لۆٹِت واجه دْراه ببیت؟‘

’ھئو، دھکان!‘ درُست ھمتئوار بوتنت۔ دھکان شُت ءُ دور کپتگێں اَنگورءِ گْرُمچه‌ئےِ چِت۔ دانگ‌ئےِیک یکّءَ چارتنت۔ ساھتے ھامۆشیءَ پد گُشت‌ئےِ: ’شُما که هۆر ءُ هئوار بئے، گڑا چے پێسری ءُ چے رَندی؟ اۆدا نه سْرۆپ سْرۆپ بیت، نه اَمب، اَمب ءُ نه انگور، اَنگۆر۔ شُما وت ما وت اَڑگا اِت چێا؟ شمارا کسّءَ هچ فلسفه ءُ فارمولا جنگءِ زلورت نه‌اِنت، نئے که ادا پێسر ءُ رند مسلھے۔ ڈاکٹرءِ گُشگ اِنت که مِکس فروٹءِ جوسءِ تۆکا ھمے درمان مان کنگی اِنت۔ تھنا یکّے چۆناھا درد نئوارت۔ گڑا بَس، یک یکءَ درُستانی بَراں مان کنان کناں۔ واجه دْراه بیت۔‘

دھکانءِ گَپ درُستاں زُرت۔ جوسءِ تۆکا درمان مان کنگ بوت۔ تاں ماھےءَ واجهءَ مِکس فروٹءِ جوس گۆں بلۆچی درمانءَ وارت، ءُ دْراہ بوت۔

دْراھیءَ پد، واجه چه دْرستێں دْرچکاں وش ءُ رازی اَت۔ چه دْراهێں دْرچکاں نِهالے نِهالے کَشّت‌ئےِ ءُ سرجمێں بازارئےِ گۆں دْرچکاں سبز ءُ آباد کُت۔“

”چُکّاں!“ پتءَ گُشت۔ ”دنیاءَ په ادارکی زندگ بوّگی اِنت۔ اگں په وشدل ءُ وشھالی زندءَ گْوازێنگ لۆٹئے، گڑا تپاک ببئے۔ اگں نه، وشھالی وَ دورێں گپّے، شما په وارسےءَ کپ‌اِت۔ دگه، شُما وتی مستر وت‌اِت۔سوبێن ءُ وشھال بات‌اِت۔“

ما چارێناں یک دومی چارِت ءُ اَهد کُت که ما نوں ھچبر نه‌اَڑێں۔

بلاھێں ساھتے نگْوست، من گُشت: ”واجو کاجو! تئو چه بازارءَ ماتءِ واستا دئوائی نِگپت۔ ھر گپءَ پرچا گُشگءِ سرا ئے؟“

واجدءِ دێم سُھر سُھر بوت: ”منی نامءَ شَرّ بگر، بَچه! ءُ من نرئویں، ترا جواب اِنت۔“

”تئو گَل ئے ترا نامے پِر؟ ماتءِ کسانێں کارےءَ نئیائے، کاجو!“ من پدا گِپت۔

واجد زھر گِپت: ”تئی نوں گڑا نامے، نه مانائےِ ھست، نه تام۔ برئو ھمانگو بو۔“

مئے جنگ آسر نه‌اَت که عدنان ءُ منیب ھم وت ما وت اڑِتنت: ”تئو وتی دپ ءُ دێما بچار، کَسنزانت سر کُج ءُ گۆش کُج اِنت“ منیبءَ گُشت‌ئےِ۔

”تئو بَس کن۔ چه لۆگ ڈنّ ترا کَس پجّاه نئیارێت۔ منا مردم کم چه کم سلامے وَ دئیَنت“ عدنانءَ جواب دات۔

”تئو وَ لۆگءِ مردماں کِمار نکنئے، شپ ءُ رۆچ دگراں پانَگ ئے۔ برئو ھمانگو۔ بلّ منی سر دردا اِنت“ منیب چه لۆگءَ در اَتک، من ھم دَر اَتکاں۔

Don’t miss posts from Balochistan Times!

This field is required.

We don’t spam!

+ posts

The writer is a journalist.

Leave a Comment